Ferzan Özpetek

Ferzan Özpetek (d. 3 Şubat 1959; Kadıköy, İstanbul), Türk asıllı İtalyan yönetmen, senarist, yazar.

Ferzan Özpetek
Doğum 3 Şubat 1959 (1959-02-03)
Kalamış, İstanbul, Türkiye[1]
İkamet Roma, İtalya
Milliyet Türk
Vatandaşlık  İtalya
Mezun olduğu okul(lar) Roma La Sapienza Üniversitesi
Meslek Yönetmen, senarist, yazar
Etkin yıllar 1990 - günümüz
Önemli eser(ler) Karşı Pencere
Serseri Mayınlar
Evlilik
Simone Pontesilli (e. 2016)
[2]
Akraba(lar) Zeynep Aksu[3]
Ödüller Altın Portakal En İyi Yönetmen Ödülü
Resmî site ferzanozpetek.com

Hayatı

3 Şubat 1959'da İstanbul'da dünyaya gelen yönetmen, 1976 yılında gittiği İtalya'da önce Perugia Yabancılar Üniversitesi'ne giderek bir yıl boyunca İtalyanca öğrenen yönetmen daha sonra sinema eğitimi almak için Roma La Sapienza Üniversitesi'e geçiş yaptı. Buradaki eğitimini tamamladıktan sonra sanat tarihi, kostüm ve tiyatro yönetmenliği eğitimi için Accademia Navona ve Accademia d'Arte Drammatica okullarına giderek Silvio D'Amico'dan dersler almıştır. Bu dönemde Julien Beck ile The Living Teather'ın Avrupa turnesinde çeşitli görevlerde çalıştıktan sonra, 1982 yılında Scusate il Ritardo filminde Massimo Troisi’nin, daha sonra sokak sanatçısı rolüyle de ilk oyunculuk deneyimini yaşadığı Son Contento filminde Maurizio Ponzi’nin yönetmen yardımcılığını üstlendi. Ferzan Özpetek, yönetmen yardımcısı olarak yaklaşık 15 yıl, Ricky Tognazzi, Lamberto Bava, Francesco Nuti, Sergio Citti, Giovanni Veronesi ve Marco Risi gibi farklı yönetmenlerle çalıştı.

Amerikalı şarkıcı Madonna, bir televizyon programına verdiği röportajda Ferzan Özpetek'in "bir dahi" olduğunu belirtti.[4] Özpetek, 2009 yılında çektiği Serseri Mayınlar isimli filminin Los Angeles Film Festivali açılışındaki gösteriminden sonra John Travolta, Andy Garcia gibi isimlerden de tebrik almıştır.[5]

Ferzan Özpetek, 2005 yılında gerçekleştirilen 42. Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde, oyuncular Hülya Koçyiğit, Zuhal Olcay, Aytaç Arman, Kenan Işık ve yönetmen Nuri Bilge Ceylan'ın bulunduğu kurula jüri başkanlığı yapmıştır.[6] 2007 yılında ise 75. Venedik Film Festivali'nde jüri üyeliği yapmıştır.[7]

Özel hayatı

Ferzan Özpetek, 2001 yılından itibaren birlikte olduğu sevgilisi Simone Pontesilli ile İtalya'da eşcinsel birlikteliklerin hukuki olarak tanınmasını sağlayan medeni birliktelik yasasının Mayıs 2016 tarihinde mecliste kabul edilmesinden sonra evlendi.[8] Özpetek, son kitabı Sen Benim Hayatımsın'ı Simone Pontesilli'ye adamıştı.[9]

Yönetmenlik kariyeri

15 yıl boyunca yaptığı yardımcı yönetmenlik görevinden sonra, yönetmen koltuğuna ilk defa 1997 yılında çektiği Hamam filmi için oturdu.

Hamam

İspanya, İtalya ve Türkiye arasında bir ortak yapım olan ve yapımcılığını Maurizio Tedesco ile birlikte üstlendiği ilk filmi ‘Il Bagno Turco - Hamam’ eleştirmenler tarafından büyük beğeni topladı ve hem İtalya’da hem de diğer ülkelerdeki festivallerde ilgiyle izlendi. 1997 yılının Mayıs ayında İtalyan sinema salonlarında gösterime giren Hamam filmi aynı zamanda Cannes Film Festivalinin en prestijli bölümü olan Quinzaine des Réalisateurs'de yer aldı. 1996-1997 yıllarında düzenli olarak İtalyan sinema salonlarında gösterimde olan film, video kaset olarak çıktığı 1998 yılının Şubat ayına kadar (39 hafta) seyircisiyle buluştu. Fransa, İngiltere, Hollanda, Almanya, Japonya ve Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere 21 ülkeye filmin satışı yapıldı. Türkiye, Norveç, İsveç gibi çoğu ülkede gişe hasılat rekoru kırdı.[10][11]

Harem Suare

1999 yılında Tilde Corsi ve Gianni Romoli, Marie Gillain ve Alex Descas ile Ferzan Özpetek’in ikinci filmi Harem Suare’nin yapımcılığını üstlendiler. Hikayesini Gianni Romoli ile birlikte kaleme aldığı filmin konusu, yönetmenin doğduğu şehir İstanbul’da geçer ve Osmanlı İmparatoru Sultan Abdülhamit döneminde harem ağası Nadir ile sultanın en gözde cariyesi Safiye arasındaki aşk hikayesini anlatır. Harem Suare filmi de hem eleştirmenler hem de seyirci tarafından büyük beğeni topladı ve aynı yıl Cannes Film Festivali’nde Un Certain Regard kategorisinde gösterime girdi ve ardından Londra Film Festivali ve Toronto Film Festivaline davet edildi.

Cahil Periler

Stefano Accorsi ve Margherita Buy’ın başrollerini paylaştıkları, Ferzan Özpetek’in üçüncü filmi ‘Le Fate İgnoranti - Cahil Periler’, sahip olduğu uluslararası başarı, eleştirmenlerden aldığı övgüler ve elde ettiği gişe hasılatı ile 2001 sinema sezonunun en önemli filmi oldu. 2001 yılının en önemli gündem maddelerinden biri olarak da kabul edilen Cahil Periler 3 Globi d'Oro ve 4 Nastri d'Argento gibi sayısız ödülün sahibi oldu.

Karşı Pencere

Giovanna Mezzogiorno, Massimo Girotti, Raoul Bova ve Filippo Nigro’nun başrollerini paylaştığı, eleştirmenler ve halk tarafından büyük ilgiyle karşılanan filmi ‘La Finestra di Fronte - Karşı Pencere’ de 2003 yılında uluslararası bir başarı elde etti. 5 David di Donatello, 4 Ciak d'Oro e 3 Globi d'Oro gibi sayısız ödülün sahibi olan filmin dağıtımını Amerika Birleşik Devletleri’nden Sony Classic üstlendi.

Kutsal Yürek

2005 yılında yapımcılığını Gianni Romoli ve Tilde Corsi’nin üstlendiği, başrolde Barbara Bobulova’nın yer aldığı Ferzan Özpetek’in beşinci filmi Kutsal Yürek 12 farklı dalda kazandığı David di Donatello ödülleri gibi birçok başarı elde etti.

Bir Ömür Yetmez

Yönetmenin 2007 yılında gösterime giren filmi ‘Saturno Contro – ‘Bir Ömür Yetmez’, Stefano Accorsi ve Margherita Buy, Pierfrancesco Favino Serra Yılmaz, Ennio Fantastichini, Ambra Angiolini, Luca Argenter, Lunetta Savino Luigi Di Berti ve Isabella Ferrari gibi zengin oyuncu kadrosunu bir araya getirdi. ‘Bir Ömür Yetmez’,yönetmenin daha önceki filmleri gibi uluslararası bir başarı elde etti ve sayısız ödülün sahibi oldu. 64. Uluslararası Venedik Film Festivali'nin resmi jürisinde yer alan Ferzan Özpetek aynı yıl, İsabella Ferrari’nin oynadığı, İtalyan Kanser Araştırma Derneği ‘AIRC’ için bir reklam filmi çekti. Ferzan Özpetek açısından 2008 çok önemli bir yıl oldu. İlk kez kendi senaryosu olmayan fakat Melania Gaia Mazzucco’nun büyük romanından sinemaya uyarlanan bir anonim film çekti. Gianni Romoli ve Tilde Corsi, Fandango’dan Domenico Procacci ile sanatsal işbirliği yaptığı, Isabella Ferrari ve Valerio Mastandrea’nın başrollerini paylaştığı ‘Un Giorno Perfetto – Mükemmel Bir Gün’ filmi çok ses getirdi. 65. Uluslararası Venedik Film Festivali’nde 3 milyon ciroluk bir başarı elde etti, eleştirmenleri şaşırtan ve en çok konuşulan film oldu.[12]

Serseri Mayınlar

Ferzan Özpetek, 2009 yılında Ivan Cotroneo ile birlikte kaleme aldığı, Riccardio Scamarcio, Alessandro Preziosi, Nicole Grimaudo, Ennio Fantastichini gibi önemli oyuncuların karşımıza çıktığı ‘Mine Vaganti – Serseri Mayınlar’ filminin çekimlerini Güney İtalya’nın Lecce şehrinde gerçekleştirdi. Bir aile komedisi olan Serseri Mayınlar 11 Şubat - 21 Şubat 2010 tarihlerinde 70. Uluslararası Berlin Film Festivali’nde Panorama bölümünde dünya gösterimini yaptı ve 2010 yılının Mart ayında İtalya’da sinema salonlarında vizyona girdi. Ferzan Özpetek bu filmin elde ettiği büyük başarı sonucunda Lecce şehri tarafından fahri vatandaşlık ile onurlandırıldı.[13]

4 Aralık – 12 Aralık 2008 tarihleri arasında Museum of Modern Art (MoMa) yönetmenin yedi filmi için özel gösterim organize etti.[14]

2009 yılında İtalya’nın Aquilla kentinde meydana gelen depremin acı hatırası adına hayata geçirilen ‘Molozların Altında 5 Yönetmen’ projesi için ‘Nonostante tutto è Pasqua – Her şeye Rağmen Paskalya’ isimli kısa metraj bir film çekti. Ferzan Özpetek bu filmini, şarkıcı olmak isteyen fakat depremde evinin yıkılmasıyla molozların altında kalarak hayatını kaybeden Allessandra Cora’ya adamıştır.[15]

Filmografi
İtalya Devlet Başkanı Giorgio Napolitano Ferzan Özpetek'e ödülünü takdim ederken, 22 Kasım 2007.
Filmleri
Yıl Film Olarak Notlar
Yönetmen Senarist
1997 Hamam Evet Evet
1999 Harem Suare Evet Evet
2000 Cahil Periler Evet Evet
2002 Karşı Pencere Evet Evet
2005 Kutsal Yürek Evet Evet
2007 Bir Ömür Yetmez Evet Evet
2008 Mükemmel Bir Gün Evet Evet
2010 Serseri Mayınlar Evet Evet
2012 Şahane Misafir Evet Evet
2014 Kemerlerinizi Bağlayın Evet Evet
2017 İstanbul Kırmızısı Evet Evet [16]
2017 Napoli Velata Evet Evet [17][18]
2019 Şans Tanrıçası Evet Evet

Romanları

Ödülleri ve adaylıkları
Ödül Tören tarihi Kategori Ödül verilen iş Sonuç Kay.
Altın Portakal Film Festivali 5 Ekim 1997 En İyi Yönetmen Hamam Kazandı
En İyi Film Kazandı
Uluslararası İstanbul Film Festivali 3 Mayıs 1998 En İyi Yönetmen Hamam Kazandı
Karlovy Vary Uluslararası Film Festivali 12 Temmuz 2003 En İyi Yönetmen Karşı Pencere Kazandı
Seattle Uluslararası Film Festivali 30 Haziran 2004 En İyi Film Karşı Pencere Kazandı
Flanders Uluslararası Film Festivali 16 Ekim 2004 Canvas Halk Ödülü Karşı Pencere Kazandı
David di Donatello Ödülleri 21 Mart 2018 En İyi Yönetmen Napoli Velata Adaylık [19]
Venedik Film Festivali 28 Ağustos 2019 Film Müziği Yıldızları Özel Ödülü Venetika Kazandı [20]

Kaynakça
  1. "Aramızda çok kavga ederiz ama Ferzan'la iyi geçiniriz". Hürriyet Gazetesi. hurriyet.com.tr. 6 Kasım 2011. Erişim tarihi: 16 Mart 2017.
  2. "Yönetmen Ferzan Özpetek, 15 yıllık erkek arkadaşıyla evlendi". Cumhuriyet Gazetesi. cumhuriyet.com.tr. 28 Eylül 2016. Erişim tarihi: 14 Mart 2017.
  3. "'Kral'ın kızı' değil Yeşilçam'ın Zeynep'i..." Radikal Gazetesi. radikal.com.tr. 20 Mayıs 2013. Erişim tarihi: 16 Mart 2017.
  4. "Madonna: Ferzan Özpetek bir dahi". NTV. ntv.com.tr. 21 Kasım 2009. Erişim tarihi: 16 Mart 2017.
  5. "Madonna ve Travolta'dan Özpetek'e övgü". CNN Türk. cnnturk.com. 5 Haziran 2010. Erişim tarihi: 16 Mart 2017.
  6. "Altın Portakal'da jüri başkanı Ferzan Özpetek". Hürriyet Gazetesi. hurriyet.com.tr. 6 Temmuz 2005. Erişim tarihi: 16 Mart 2017.
  7. "Ferzan Özpetek Venedik'te!". Milliyet Gazetesi. milliyet.com.tr. 20 Temmuz 2007. Erişim tarihi: 16 Mart 2017.
  8. "Ünlü yönetmen Ferzan Özpetek evlendi". CNN Türk. cnnturk.com. Doğan Haber Ajansı. 28 Eylül 2016. Erişim tarihi: 16 Mart 2017.
  9. "Ferzan Özpetek evlendi". Milliyet Gazetesi. milliyet.com.tr. 27 Eylül 2016. Erişim tarihi: 16 Mart 2017.
  10. Gabriele Marcello, Ferzan Ozpetek , Le Mani, 2009
  11. Laura Delli Colli, Ferzan Ozpetek - Ad occhi aperti , Electa Mondadori, 2008
  12. "Ferzan Özpetek Biyografisi". Milliyet Gazetesi. milliyet.com.tr. Erişim tarihi: 16 Mart 2017.
  13. "Lecce vatandaşlığı verildi". Hürriyet Gazetesi. hurriyet.com.tr. 23 Mayıs 2010. Erişim tarihi: 19 Mart 2017.
  14. "Ferzan Ozpetek Showcases His Italian Movies at the Museum of Modern Art in New York". i-Italy (İngilizce). iitaly.org. 12 Aralık 2008. Erişim tarihi: 19 Mart 2017.
  15. "Ferzan Özpetek 4 dakikalık deprem filmi çekti". NTV. ntv.com.tr. AA. 12 Nisan 2009. Erişim tarihi: 19 Mart 2017.
  16. "'İstanbul Kırmızısı'nın tarihi netleşti". Milliyet Gazetesi. milliyet.com.tr. 19 Ekim 2016. Erişim tarihi: 4 Mart 2017.
  17. "'Napoli Velata', guarda il teaser del nuovo film di Ferzan Ozpetek". Rolling Stone (İtalyanca). rollingstone.it. 30 Ekim 2017. 13 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2017.
  18. "Ozpetek gira il nuovo film, 'Napoli velata'". la Repubblica (İtalyanca). repubblica.it. 12 Mayıs 2017. 4 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2017.
  19. Casella, Paola. "David Di Donatello 2018, 15 Nomination Per Ammore E Malavita" (İtalyanca). mymovies.it. 14 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2018.
  20. "Venedik'te Ferzan Özpetek'e özel ödül". Euronews. 9 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2019.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.