Hafriyat Grubu
Hafriyat Grubu, değişik sanatçıların katılımı ile 1996 - 2009 yılları arasında sergiler açan, İstanbul'da oluşturulmuş bir çağdaş plastik sanatlar grubudur.
Kuruluş ve sanatçılar
İlk sergisini 1996 yılında İstanbul Kare Sanat Galerisi'nde açmıştır. Antonio Cosentino, Mustafa Pancar, Hakan Gürsoytrak ve sonradan Murat Akagündüz Hafriyat'ın kuruluşuna öncülük etmiş ve tüm sergilerinde yer almıştır. Gruba bu 4 sanatçıdan başka çeşitli sergilerinde Charlie, Extramücadele (Memed Erdener), Tina Fischer, Tan Cemal Genç, Banu Birecikligil, Caner Karavit, İrfan Önürmen, Eyüp Öz, Nancy Atakan, İnci Furni, Yavuz Tanyeli, Fulya Çetin, Ceren Oykut, Nazım Dikbaş, Nalan Yırtmaç, Neriman Polat, 2/5 BZ (Serhat Köksal) ve Murat Ertel de katılmıştır.[1]
Hafriyat 2007 yılının 1 Mayıs'ında daha önce Karaköy'de İstanbul Sanat Müzesi Vakfı tarafından kullanılan bir galeriyi onların da yardımıyla farklı bir kültür mekanına dönüştürdü.[2][3]
Sanat kuramı
Emre Zeytinoğlu, "Yer"in Altını Üstüne Getirmek: Hafriyat başlıklı yazışında; Hafriyat Grubu Türkiye'de bir "metropol gözlemcisi" (başka bir anlamda da; "İstanbul Gözlemcisi") olarak tanınır. Bu grup popüler kültürün son derece dinamik bir biçimde ortaya çıkarttığı yeni simgelerin, o simgelere ait bağlamların ve söz konusu bağlamlar dizisinin yarattığı pratik yaşam tanımının peşindedir der.[4]
Yalan Dünya sergisi için Hafriyat sanatçılarının kaleme aldığı yazı manifesto niteliğindedir:
| “ | Göçlerle birlikte gelen hareketliliğin melezleştirdiği kent kültürü, "arada" bir oluşum yarattı. Çoğu hafriyat sanatçısı, kentin bu ayrıksı geometrisinden esinlenen işler üzerinde çalıştı; akademik kuramcıların ürettiği, şık ya da steril buldukları örneklere mesafeli durdu ve "başka bir gerçekliğe baktı.[4] | ” |
Justin Hofmann ise Yerelden Evrensele ve Oradan Geriye başlıklı yazısında grup hakkında şu yorumları yapar:
| “ | Farklı türlerdeki gerçekçi sanatın (Pop Art, Sosyalist Gerçekçilik, Yeni Gerçekçilik vs.) niyetlerine benzer bir şekilde Hafriyat ta günlük yaşam sahnelerini göstermek istiyor. Sanatçılar bunu belli bir ideolojiye saplanmadan narratif resimlerle başarıyor. Çalışmaları yakın çevrelerinde yaptıkları gündelik gözlemlere dayanıyor ve çeşitli nedenlerle sanatçının dikkatini çeken durumları yansıtıyor. Hafriyat'ın sanatsal üretiminin ağırlık noktasını resim oluşturuyor, ama heykel ve video da zaman zaman araç olarak kullanılıyor. Resimlerin kendine has özelliği çoğunlukla çok renklilikte ve resmin yapısında görülen çok çeşitlilikte yatıyor. Renkler bir taraftan nesnelerin ve figürlerin kimliklerini (tanınmalarını) desteklerken diğer taraftan özerkliğini koruyor ve nesnel olanın önünde ya da arkasında ornamental bir doku gibi görünüyor. Ama bu sanatçı grubunun resimlerini sunma biçimleri de her zaman Batı sanat dünyasının konvansiyonlarına uymuyor. Bu sergiler canlılıkları ve zenginlikleriyle zaman zaman tam bir oryantal pazarı andırıyor.[4] | ” |
Grubun kurucularından Hakan Gürsoytrak Hafriyat ile ilgili olarak düşüncelerini şöyle yazar:
| “ | Hafriyat, aynı dertten müzdarip ressamların, heykeltıraşların bir araya geldiği özerk, sivil bir toplum hareketidir. Bu grup olmadık yerlerde sergi açar, katalog yapar, söyleşi düzenler. Sanatçıları davet eder, onların katkılarıyla da şenlenir. Hafriyat sokağa ve hayata bakarak klişe resim konularının dışına çıkmayı başardı. Otosansüre dur dedi. Sanat piyasasında birilerine yanaşmadan sergi açılamayacağı tabusunu yıktı ve sanatçıların bir araya gelerek ortak fikirlerle neler yapabileceğini gösterdi. Konulu ya da kavramlı (?) sergiler modasını başlattı. Hafriyat olarak ortak noktamız kent ressamlığıdır. Kente dair imgeler, bireysel olarak tecrübe ettiğimiz anlar ve anılardır. Bunlar sayesinde seyircinin ve toplumun belleği ile iletişim kurabilmekteyiz. Sanat tarafından aşağılandığı ya da yanlış bulunduğu için bakılmayan ve görüş alanının dışında tutulan konulara, mekanlara ve izlere çevirdik bakışımızı. Buluş değil keşif peşindeyiz. Tıpkı kalabalıkların içinde dolaşan "aylak" gibi, kayıp oyuncakları ganimetlerimizmiş gibi sokaklardan toplayarak ortaya çıkardığımız sergiler açıyoruz. Kente bakış sadece bir konu sorunu değildir, bir doku ve duygudur da. Kentin yaşam hızı bir televizyon zapçısının tüketim hızı ile eşdeğerdir. Kentin içinde eskinin yerine yeninin geçişini ve sürekli tacizini görmekteyiz. Yeninin şık albenisi ve görkemi, çevresi ile ilişkisi algılandığında ortaya çıkan "ikilik" trajiktir. Yeninin zaten taklit oluşu ve derme çatmalığı, bizde yeninin şimdiden eskimiş ve yıpranmışlığına dair imge oluşturur. Şehircilik planları, mimari düzenlemeler, derme çatma eklemeler, sürekli yamalanan binalar ve bitmeyen hafriyat çalışmaları, montajcı sanayimizin, yap-takçı zihniyetimizin göstergesidir. Kent modernin mekanıdır ve Hafriyat Türkiye'deki modernleşmenin izlerini sürmektedir. Bundan dolayı işlerimizi bu yamuk geometri, hızın eşiğindeki değişim ve tamamlanmamışlık üzerine kurduk. Şık bir üslupçuluk yerine dağınık, yamalı ama daha içerden bir tavrı olgunlaştırmaya çalışıyoruz.[4] | ” |
Hafriyat sergileri
- 1996 "Hafriyat" Resim Sergisi, Kare Sanat Galerisi, İstanbul
- 1996 "Hafriyat II" Sergisi, Passion Sanat Galerisi, İstanbul
- 1997 "Hafriyat III" Grup Sergisi, Atatürk Kültür Merkezi, İstanbul
- 1999 "Süper Hafriyat", Elhamra Sanat Galerisi, İstanbul
- 2000 "Öz Hafriyat", Anadolu Üniversitesi, İstanbul
- 2000 "Hafriyat", ODTÜ Sanat ve Bilimler Sempozyumu, Ankara
- 2001 "Hain Geceler", Grup Sergisi, Nur Apartmanı Asmalımescit, İstanbul
- 2003 "Hafriyat Sergisi" Galeri Evin, İstanbul[5]
- 2004 "Yalan Dünya" Sergisi, Rathausgalerie, Münih
- 2006 “Yerli Cennet, Çağdaş Taşıma", Diyarbakır Sanat Merkezi ve Keçi Burcu, Diyarbakır
- 2007 "1 Mayıs" Karaköy İstanbul
- 2008 "Allah Korkusu" Karaköy İstanbul
- 2008 "Siyasi Afişler", Karaköy İstanbul
- 2008 "Münferit", Karaköy İstanbul
- 2009 "Boşluk", Karaköy İstanbul[6]
Kaynakça
- Güngör, Onur. "Antonio Cosentino ile Hafriyat Üzerine". İstanbul Museum Org. 4 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2018.
- Hafriyat, Karaköy. "Hafriyat Karaköy'de Başladı". Hürriyet. 17 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2018.
- Sönmez, Ayşegül. "İyi ki doğdu Hafriyat Karaköy!". Radikal. 17 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2018.
- Hafriyat Yalan Dünya Rathaus Galerie Münich 2004
- "Evin'de "Hafriyat" Var". Hürriyet Kelebek. 17 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2018.
- Cosentino, Antonio. "Hafriyat Sergileri". Erişim tarihi: 16 Nisan 2018.