Haile-i Osmaniye

Haile-i Osmaniye, Osmanlı padişahı II. Osman'ın öldürüldüğü olaya verilen isimdir. 20 Mayıs 1622'de Yeniçeri ortası (bölüğü) 65. Orta'nın girişimidir. Olay sonucu Sultan Osman katledilmiş, İmparatorluğun dört bir yanında isyanlar çıkmıştır. Bu isyanlara Abaza İsyanları denilmiştir.

Haile-i Osmaniye
Tarih1621-1622
Bölge
Istanbul
Sonuç II. Osman öldürüldü. Bir çok isyan başladı, duraklama dönemi hız kazandı.

İsyanın başlaması

1621'de yaşanan Hotin Muharebesi sırasında askerlerin isteksiz savaşması padişahı kızdırmış ve Yeniçeri ocağını kaldırma kararını almasına yol açmıştı. Padişah önce Anadolu'da çıkan isyanı bastırmak adına oraya geçmek istediyse de dönemin şeyhülislamı Esad Efendi, bir padişahın bu kadar basit bir isyana gitmesinin uygun olmadığını söyleyerek padişahı bu fikrinden vazgeçirmişti. Padişahın burada asıl amacı Anadolu'dan ordu toplamak idi. Sonralarda ise hacca gitme bahanesi ile bir ordu toplama girişiminde bulunan padişaha yine engel çıkmıştı üstelik Yeniçeriler bu durumu öğrenmişti. Padişahtan Hoca Ömer Efendi ve Süleyman Ağa gibi isimlerin kellesini istediler ancak istekleri kabul edilmeyince isyan ettiler.[1]

II. Osman'ın öldürülüşü

İsyan başladıktan sonra önü durdurulamaz bir hale gelmişti. İsyancılar, padişahı bazı kaynaklara göre uyduğu vakit, bazı kaynaklarda ise zorla kaçırdığı idda edilir. Hain yeniçeriler padişahın elini kolunu bağlayarak onu uyuz bir eşeğe bindirip, türlü hakarete ve saldırılara maruz bıraktıktan sonra son durak olarak Yedikule zindanlarına getirmişlerdi. Padişahı bir hücreye kapattıktan 1 gün sonra Sadrazam Kara Davut Paşa'nın emriyle hücreye 9-10 cellat girmişti. Harap bitap padişah cellatlarla o hali ile mücadele göstermiş ve zorluk çıkarmıştı. Devam eden çekişmeden sonra Kalender Uğrusu olarak bilinen cebecibaşı Osman'ı hayalarından sıkarak etkisiz hale getirmiş ve boynuna geçirdiği kement ile padişahı orada öldürmüştü.[2][3]

Padişah'ın ölümünden sonra

Sultan II. Osman, 20 Mayıs 1622 günü şehit olduktan sonra, Erzurum beylerbeyi olan Abaza Mehmed Paşa isyan etmiş ve Anadolu'nun büyük bir kısmını ele geçirmiş, yakaladığı yeniçerileri işkenceler ile öldürmekteydi.[4] Sadece Abaza isyanıyla isyanlar bitmemişti. Kırım, Mısır ve Yemen'de de isyanlar başlamış hatta Istanbul'da da padişahın katilleri aranmaya başlanmıştı. En sonunda isyancılar tarafından sultan ilan edilen I. Mustafa'da bir hatt-ı humayun yayınlayarak kısaca "Tiz katiller bulunsun!" dedi. Bu haberler isyancılara da ulaşınca büyük bir kısmı korkuya kapılmış ve kaçmaya, saklanmaya başlamışlardı. Davud Paşa padişahı katlettikten sonraki bir yılını büyük bir korkuyla geçirmiş ve en sonunda bir samanlıkta saklanırken bulunmuştu. Bir kaç defa kaçmış olsa da 8 Ocak'ta kendisiyle birlikte padişahın ölümünde rolü olan kişilerden, Kalender Uğrusu ve vezir Derviş Paşa gibi isimler infaz edilmişti.[3]

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  • Bir Osmanlı Trajedisi | 1. Basım - Gabriel Piterburg (2018)
  1. "Vaka-i Sultan Osman Han" (PDF). Erişim tarihi: 12 Kasım 2020.
  2. "Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye". www.devletialiyyei.com. 10 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2020.
  3. "OSMAN II - TDV İslâm Ansiklopedisi". islamansiklopedisi.org.tr (İngilizce). 23 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2020.
  4. "ABAZA PAŞA - TDV İslâm Ansiklopedisi". islamansiklopedisi.org.tr (İngilizce). 23 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2020.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.