Halil Ethem Eldem

Halil Ethem Bey (soyadı kanunundan sonra Halil Ethem Eldem) (d. 1861, İstanbul - ö. 17 Kasım 1938), Sadrazam İbrahim Ethem Paşa’nın oğlu, Osman Hamdi Bey'in küçük kardeşidir.

Alt yazı Halil Bey. Müze müdür-ü hazırı ve Hamdi Bey'in biraderi. (1910)

Zürih Üniversitesi Tabii İlimler, Viyana Poliklinik Yüksek Okulu Tabii İlimler ve Kimya mezunudur. Berna Üniversitesi'nde Felsefe Doktorası yapmıştır. Ser Askerlik Fabrikalar Nezareti Müşavirliği, Genelkurmay Dairesi Tercüme Şubesi görevliliği, İstanbul Şehremini, Asar-ı Atika Müzeleri Müdürlüğü, Darülşafaka, Mülkiye Mektebi, Darü’l-Muallimin ve Darülfünun Tabiiye ve Jeoloji Öğretmenliği, Sanayi Nefise Mektebi Müdürlüğü, Tarih-i Osmani Encümeni Üyeliği, Maarif Vekaleti Türk Tarih Encümeni Üyeliği, Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti Kurucu Üyeliği ve Asbaşkanlığı, TBMM IV.ve V. Dönem İstanbul Milletvekilliği ile IV. ve V. Dönem Kitaplık Encümeni Reisliği yapmıştır. Leibzik ve Bal Darülfünunları Fahri Felsefe Doktorlugu unvanı sahibidir. Evli ve iki çocuk babasıdır.[1]

Hayatı

İlköğrenimini Kaptan İbrahim Paşa Rüştiyesi’nde orta öğrenimini Berlin’de, yüksek tahsilini ise Zürih, Viyana ve Basel’de tamamlamıştır. Basel Üniversitesi Felsefe Fakültesi’nde doktora yapmış ve 1885’te İstanbul’a dönmüştür. Sırasıyla Bâb-ı Seraskeri Fabrikalar Nezareti, Erkân-ı Harbiye Dairesi, Dârüşşafakati’l-İslâmiye, Mekteb-i Mülkiye, Dârülmuallimin, Dârülfünûn, Âsâr-ı Atîka Müze-i Hümâyunu, İstanbul Şehreminliği, İstanbul Âsâr-ı Atîka Muhipleri Cemiyeti, Âsâr-ı Atîka Encümeni, Târîh-i Osmânî Encümeni, Türk Tarih Kurumu gibi kurum ve kuruluşlarda çalışmıştır. 1 Mart 1931’de emekli olan Halil Bey, aynı yıl içinde İstanbul’dan milletvekili seçilerek iki dönem bu görevi sürdürmüş ve 17 Kasım 1938’de ölmüştür.

Halil Bey, Osmanlı döneminin sonları ile Cumhuriyet döneminin başlarında faaliyet göstermiş Türk kültür tarihinin önemli bir şahsiyetidir. Âsârı Atîka Müzesi’nin başında bulunmasından dolayı daha çok ilkçağ eserleriyle ilgilenmiş, fakat bunun yanında Türk-İslam kitâbe ve sikkeleriyle de uğraşmıştır. Nitekim Târîh-i Osmânî Encümeni Mecmuası ve Türk Tarih Encümeni Mecmuası’nda yayınlanan makalelerinin birkaçı hariç hepsi kitâbeler hakkındadır. Türk müzeciliğinin gelişmesinde önemli katkıları olan Halil Bey, Anadolu’daki yüzlerce kitâbenin toplanıp yayımlanması, Türk mimari eserlerinin korunması ve ihyâsı konusunda gayret göstermiştir.

Kaynakça
  1. "TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. 31 Ekim 2012. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2013.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.