Hong Kong Kantoncası
Hong Kong Kantoncası (Çince: 香港粵語; Jyutping: Hoeng1 gong2 jyut6 jyu5), Hong Kong'da yaygın olarak konuşulan Kantonca lehçesi. Makao'da da konuşulur. Hong Kongluların bu lehçeyi çoğunlukla "Kantonca" (Çince: 廣東話; Jyutping: Gwong2 dung1 waa2) olarak nitelendirmelerine rağmen, Çin anakarasında birçok kaynakta "Hong Kong ağzı" (香港話) olarak tanımlanır.
| Hong Kong Kantoncası | |
|---|---|
| 香港粵語; 港式廣東話; 香港話 | |
| Ana dili olanlar | Hong Kong, Makao ve Çin diasporasındaki bazı topluluklar. |
| Dil ailesi | |
| Dil kodları | |
| ISO 639-3 | – |
| ISO 639-6 | xgng |
Hong Kong Kantoncası ile Kantoncanın başlıca bir lingua franca olarak kullanıldığı komşu Guangdong eyaletinde konuşulan Kantonca (Guanco) lehçesi arasında hafif telaffuz farkları mevcuttur.
Zaman geçtikçe çok sayıda yabancı terminolojinin Hong Kong lehçesinde kullanıma girmesinin yanı sıra Hong Kong'a özgün çok sayıda yeni kelime de ortaya çıkmıştır. Hong Kong lehçesinin Guanco lehçesinden bu farklılıkları göstermesi; hem 1841 ile 1997 yılları arasında Hong Kong'un Britanya yönetimi altında olmasının, hem de Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunun hemen ardından Hong Kong-Çin sınır kapısının kapatılmasının sonucudur.
Yabancı kökenli sözcükler
Hem Asya (özellikle Güney Çin) kültürlerinin Batı kültürleriyle bir araya gelmesi hem de şehrin önemli bir uluslararası ticaret merkezi olması, Hong Kong'daki günlük hayatı büyük oranda şekillendirir. Hong Kong kendisi de diğer kültürleri büyük oranda etkilemiştir. Bunun sonucu olarak yüksek sayıda kelime Hong Kong'da türetilip Çin anakarası, Tayvan, Singapur ve Japonya'da kullanıma girmiştir.
Hong Kong Kantoncasına girmiş yabancı sözcükler
Bazı örnekler[1] aşağıda gösterilmektedir.
İngilizce
| Çince karakterler | Jyutping | Kantonca UFA | İngilizce | İngilizce telaffuzu | Türkçe anlamı | Mandarin eşdeğeri |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Hong Kong dili: 巴士 | baa1 si2 | /paː˥siː˧˥/ | bus | /bʌs/ | otobüs | Tayvanca: 公共汽車/Çince: 公共汽车 Tayvanca: 公車 (Tayvan) Çince: 公汽, Çince: 公交, Çince: 公交車 (Çin Anakarası) Çince: 巴士 Mandarin'de de kullanılır. |
| Hong Kong dili: 的士 | dik1 si2 | /tek˥siː˧˥/ | taxi | /ˈtæksi/ | taksi | Tayvanca: 計程車 (Tayvan) Çince: 出租车 (Çin Anakarası) Çince: 德士 (Singapur ve Malezya; bu da İngilizceden alınmış) Çince: 的士 Çin Anakarası'nda da kullanılır. |
| Hong Kong dili: 朱古力 | zyu1 gu1 lik1 | /tsyː˥kuː˥lek˥/ | chocolate | /ˈtʃɒklɨt/ | çikolata | Çince: 巧克力; bu da yabancı kökenli. |
| Hong Kong dili: 三文治 | saam1 man4 zi6 | /saːm˥mɐn˨˩tsiː˨/ | sandwich | /ˈsænwɪtʃ/ | sandviç | Çince: 三明治; bu da yabancı kökenli. |
| Hong Kong dili: 士多 | si6 do1 | /siː˨tɔː˥/ | store | /stɔər/ | alışveriş mağazası, dükkan | Tayvanca: 店舖/Çince: 店铺 (eskimiş, fakat Hong Kong'da hala bazen kullanılmaktadır) Çince: 商店 |
| Hong Kong dili: 士多啤梨 | si6 do1 be1 lei2 | /siː˨tɔː˥pɛː˥lei˧˥/ | strawberry | /ˈstrɔːbəri/ | çilek | Çince: 草莓 (Anakara Kantoncasında da kullanılır) |
| Hong Kong dili: 啤梨 | be1 lei2 | /pɛː˥lei˧˥/ | pear | /pɛər/ | armut | Çince: 梨子 |
| Hong Kong dili: 沙士 | saa1 si2 | /saː˥siː˧˥/ | SARS | /sɑrz/ | SARS (hastalık) | Tayvanca: 嚴重急性呼吸（道）症候群 (Tayvan) Çince: 非典型肺炎, Çince: 严重急性呼吸综合征, Çince: 萨斯 (Çin Anakarası) |
| Hong Kong dili: 拜拜 | baai1 baai3 | /paːi˥paːi˧/ | bye bye | /ˈbaɪbaɪ/ | güle güle (bay bay) | Tayvanca: 再見/Çince: 再见, Tayvanca: 再會/Çince: 再会 ya da Tayvanca: 告辭/Çince: 告辞 (eskimiş) |
| BB | bi4 bi1 | /piː˨˩piː˥/ | baby | /ˈbeɪbi/ | bebek | Tayvanca: 嬰兒/Çince: 婴儿 |
| Hong Kong dili: 阿Sir/Hong Kong dili: 阿蛇 | aa3 sir/ aa3 soe4 |
/aː˧sœː˨˩/ | sir | /sɜr/ | sör, beyefendi (polis memuru; öğretmen) | polis: Tayvanca: 警察 (Tayvan), Çince: 公安 (Çin Anakarası) öğretmen: Tayvanca: 老師/Çince: 老师 ya da Çince: 先生 (eskimiş) |
| Hong Kong dili: 泊（車） | paak3˧ | /pʰaːk˧/ | to park | /pɑrk/ | (araba) park etmek | Tayvanca: 停車/Çince: 停车, göreceli çeviri: "arabayı durdurmak" anlamına gelir Tayvanca: 泊車/Çince: 泊车 Mandarinde de kullanılır |
| Hong Kong dili: 菲林 | fei1 lam2 | /fei˥lɐm˧˥/ | film | /fɪlm/ | film (fotoğrafçılık) | Tayvanca: 膠卷/Çince: 㬵卷, kelime anlamıyla "plastik rulo" Çince: 菲林 Mandarinde de kullanılır |
| Hong Kong dili: 三文魚 | saam1 man4 jyu4*2 | /saːm˥mɐn˨˩jyː˧˥/ | salmon | /ˈsæmən/ | somon | Tayvanca: 鮭魚 (Tayvan), Çince: 大马哈鱼 (Çin Anakarası) Çince: 三文鱼 Çin Anakarası'nda da kullanılır |
| Hong Kong dili: 部飛 | bou6 fei1 | /pou˨fei˥/ | buffet (Britanya/Milletler Topluluğu telaffuzu) | /ˈbʊfeɪ/ | büfe | Çince: 自助餐 |
| Hong Kong dili: 沙律 | saa1 leot6*2 | /sa˥lɵt˨/, /sa˥lɵt˧˥/ | salad | /ˈsæləd/ | salata | Çince: 沙拉, bu da İngilizceden alınmış Çince: 沙律 Çin Anakarası'nda da kullanılır |
| Hong Kong dili: 呔 | taai1 | /tʰaːi˥/ | tyre/tire tie |
/taɪər/ | otomobil lastiği kravat |
otomobil lastiği: Tayvanca: 輪胎/Çince: 轮胎 kravat: Tayvanca: 領帶/Çince: 领带 |
Japonca
| Çince karakterler | Jyutping | Kantonca UFA | Japonca | Japonca romanizasyonu | Türkçe | Mandarin eşdeğeri |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Hong Kong dili: 卡拉OK | kaa1 laa1 ou1 kei1 | /kʰaː˥laː˥ou˥kʰei˥/ | Japonca: カラオケ | karaoke | karaoke (kelime anlamı: "boş orkestra"; kara = boş, oke = orkestra) | Tayvanca: 卡拉OK (Tayvan ve Çin Anakarası) KÇince: 歌 (Çin Anakarası) |
| Hong Kong dili: 老世 (sıkça Hong Kong dili: 老細 şeklinde yanlış yazılır) | lou5 sai3 | /lou˩˧sɐi˧/ | Japonca: 世帯主 | setainushi | şirket patronu | Tayvanca: 老闆/Çince: 老板 (patron) Tayvanca: 東主/Çince: 东主 (şirket sahibi için eskimiş terim) Çince: 上司 (amir) |
| Hong Kong dili: 奸爸爹 | gaan1 baa1 de1 | /kaːn˥paː˥tɛː˥/ | Japonca: 頑張って | ganbatte | alkış ya da teşvik ifadesi/"Haydi!" | Çince: 努力 (bu bağlamda "çabalamaya devam et") Çince: 加油 (Aynen böyle devam!) |
| Hong Kong dili: 放題 | fong3 tai4 | /fɔːŋ˧tʰɐi˩/ | Japonca: 放題 | houdai | büfe | Çince: 自助餐 (büfe) |
Fransızca
| Çince karakterler | Jyutping | Kantonca UFA | Fransızca | Türkçe | Mandarin eşdeğeri |
|---|---|---|---|---|---|
| Hong Kong dili: 冷 | laang1 | /laːŋ˥/ | laine | iplik | Tayvanca: 紗線/Çince: 纱线 |
| Hong Kong dili: 梳乎厘 | so1 fu4 lei4 | /sɔː˥fuː˨˩lei˨˩/ | soufflé | sufle (tatlı) | Tayvanca: 舒芙蕾 (Tayvan), Çince: 梳芙厘 (Çin Anakarası), Çince: 蛋奶酥 |
İngilizce
| İngilizce | Çince karakterler | Jyutping | Kantonca UFA | Türkçe |
|---|---|---|---|---|
| dim sum | Hong Kong dili: 點心 | dim2 sam1 | /tiːm˧˥sɐm˥/ | dim sum |
| kumquat | Hong Kong dili: 金橘 | gam1 gwat1 | /kɐm˥kʷɐt˥/ | kamkat |
| loquat | Hong Kong dili: 蘆橘 | lou4 gwat1 | /lou˨˩kʷɐt˥/ | Malta eriği |
| wonton | Hong Kong dili: 雲吞 | wan4 tan1 | /wɐn˨˩tʰɐn˥/ | wonton |
| bok choy | Hong Kong dili: 白菜 | baak6 coi3 | /paːk˨tsʰɔːy˧/ | Çin lahanası |
| long time no see | Hong Kong dili: 好耐冇見 | hou2 noi6 mou5 gin3 | Uzun zamandır görüşemedik! | |
| ketchup | Hong Kong dili: 茄汁 | ke2 zap1 | /kʰɛː˧˥tsɐp˥/ | ketçap |
| kowtow | Hong Kong dili: 叩頭 | kau3 tau4 | /kʰɐu̯˧tʰɐu̯˨˩/ | kowtow (eğilerek saygı göstermek) |
Anakara Çin Mandarini
| Mandarin | Hanyu Pinyin | Kantonca | Jyutping | Kantonca UFA | Türkçe | Diğer eş anlamlı Mandarin sözcükler | Hanyu Pinyin |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Basitleştirilmiş Çince: 买单 | mǎidān | Hong Kong dili: 埋單 | maai4 daan1 | /mȁːitáːn/ | "Hesap, lütfen!" (lokantada hesabı isterken) | Basitleştirilmiş Çince: 结账 | jiézhàng |
| Basitleştirilmiş Çince: 搭档 | dādàng | Hong Kong dili: 拍檔 | paak3 dong3 | /pʰāːktɔ̄ːŋ/ | ortak, partner | Basitleştirilmiş Çince: 伙伴 (mülkiyet ve ticaret) Basitleştirilmiş Çince: 舞伴 (dans) |
huǒbàn wǔbàn |
| Basitleştirilmiş Çince: 打的 | dǎdī | Hong Kong dili: 搭的士 | daap3 dik1 si2 | /tāːptéksǐː/ | taksiye binmek | Basitleştirilmiş Çince: 乘出租车 | chéng chūzūchē |
| Basitleştirilmiş Çince: 无厘头 | wúlítóu | Hong Kong dili: 無釐頭, Hong Kong dili: 無來頭 teriminin yozlaşmış hali | mou4 lei4 tau4 | /mȍulȅitʰɐ̏u/ | saçma espri (bkz: "mo lei tau") | Basitleştirilmiş Çince: 莫名其妙 | mòmíng-qímiào |
| Basitleştirilmiş Çince: 亮仔 veya Basitleştirilmiş Çince: 靓仔 | liàngzǎi | Hong Kong dili: 靚仔 | leng3 zai2 | /lɛ́ːŋtsɐ̌i/ | yakışıklı (güzel) erkek çocuk/genç erkek adam | Basitleştirilmiş Çince: 帅哥儿 Basitleştirilmiş Çince: 俊男 Basitleştirilmiş Çince: 哥们 (sadece Çin Anakarası'nda) |
shuàigēr jùnnán gēmen |
| Basitleştirilmiş Çince: 拍拖 | pāituō | Hong Kong dili: 拍拖 | paak3 to1 | /pʰāːktʰɔ́ː/ | flört etmek, görüşmek, aşk peşinde olmak | Basitleştirilmiş Çince: 追求 Basitleştirilmiş Çince: 求爱 |
zhuīqiú qiú'ai |
| Basitleştirilmiş Çince: 很正 | hěn zhèng | Hong Kong dili: 好正 | hou2 zeng3 | /hǒutsɛ̄ːŋ/ | (günlük konuşma dilinde) harika; mükemmel; tam yerinde | ||
| Basitleştirilmiş Çince: 搞掂 veya Basitleştirilmiş Çince: 搞定 | gǎodiàn veya gǎodìng | Hong Kong dili: 搞掂 | gaau2 dim6 | /kǎːutìːm/ | "Oldu/Bitti!", tamamlamak; tamamlanmış (ünlem olarak) | Basitleştirilmiş Çince: 办妥 Basitleştirilmiş Çince: 做完 Basitleştirilmiş Çince: 做好 Basitleştirilmiş Çince: 弄完 |
bàntuǒ zuò wán zuò hǎo nòng wán |
Tayvan Mandarini
| Tayvan Mandarini | Hanyu Pinyin | Kantonca | Jyutping | Kantonca UFA | Türkçe |
|---|---|---|---|---|---|
| Tayvanca: 塞雷 Tayvanca: 猴塞雷 |
sāiléi hóu sāiléi |
Hong Kong dili: 犀利 Hong Kong dili: 好犀利 (Klasik Çinceden) |
sai1 lei6 hou2 sai1 lei6 |
/sɐ́ilèi/ /hǒusɐ́ilèi/ |
büyük; güçlü çok büyük; çok güçlü |
| Tayvanca: Hold住[2] | hòu zhù | Hong Kong dili: Hold住 | hou1 jyu6 | /hóut͡sỳː/ | Bekle! |
Japonca
| Japonca Kana (Kanji) | Japonca Romaji | Kantonca | Jyutping | Kantonca UFA | Türkçe |
|---|---|---|---|---|---|
| Japonca: ヤムチャ (Japonca: 飲茶) | yamucha | Hong Kong dili: 飲茶 | jam2 caa4 | /jɐ̌mtsʰȁː/ | Çay içmek ya da Çin lokantasına gitmek (yum cha) |
| Japonca: チャーシュー (Japonca: 叉焼) | chāshū | Hong Kong dili: 叉燒 | caa1 siu1 | /tsʰáːsíːu/ | Pişmiş domuz (kelime anlamıyla çatalın üstünde pişmiş char siu) |
| Japonca: チャーハン (Japonca: 炒飯) | chāhan | Hong Kong dili: 炒飯 | caau2 faan6 | /tsʰǎːufàːn/ | Wokta pirinç kızartmak (kızarmış pirinç) |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- lbsun'ın oluşturduğu liste 20 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- "你"Hold住"没"Hold住"?". 学生导报 中职周刊. 23 October 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 October 2011.
| Resmi (ulusal) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Resmi (bölgesel) |
| ||||
| Çin Dilleri | |||||
| Bölge veya ilçe seviyesinde resmiyeti olmayan diğer azınlık dilleri | |||||
| Kreol/karma diller |
| ||||
| Nesli tükenmiş diller | |||||
| |||||
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.