II. İoannis (Trabzon imparatoru)

II. İoannis Megas Komninos (Modern Yunanca: Ιωάννης Β΄ Μέγας Κομνηνός, Iōannēs II Megas Komnēnos) (yaklaşık 1262 - 16 Ağustos, 1297), 1280 yılından 1297 yılına kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru. I. Manuil ile üçüncü karısı Trabzon soylusu İrini Syrikaina'nın en küçük oğludur. Öz ağabeyi Georgios'un Moğol İlhanı Abaka Han tarafından esir edilmesinden sonra tahta çıkmıştır.

II. İoannis Ιωάννης Β΄ Μέγας Κομνηνός
II. İoannis adına basılmış sikke.
Trabzon İmparatoru
Hüküm süresi	1280-1285
Önce gelen	Georgios
Sonra gelen	Theodora Komnini
Hüküm süresi	1285-1297
Önce gelen	Theodora Komnini
Sonra gelen	II. Aleksios
Eş(leri)	Eudokia Palaiologina
Çocukları	II. Aleksios Mihail
Tam ismi II. İoannis Megas Komninos
Hanedan	Komninos Hanedanı
Babası	I. Manuil
Annesi	İrene Syrikaina
Doğum	1262
Ölüm	16 Ağustos 1297

Bizans İmparatoru VIII. Mihail yönetimi ile ilişkileri düzeltmiştir. Mikhail'ın müttefiki Abaka'nın George'u görevden almasından sonra, İoannis'ten yönettiği toprakların Bizans İmparatoru'nun bir kısmı olması ve Konstantinopolis'i içermemesi nedeniyle "Romalıların Hükümdarı ve İmparatoru" unvanından vazgeçmesini istedi. Diğer taraftan, İoannis bu talebi kendisinden önce gelenlerin kurduğu teamül ile Trabzon soylularının bu geleneksel unvandan vazgeçmesine izin vermeyeceği gerekçesiyle reddetti. Mihail, ayrıca İoannis'i tehdit olarak görüyordu, çünkü Mikhail'ın İkinci Lyon Konsili'nde alınan Batı Kilisesi ile birleşmeyi kabul etmesine karşı çıkanların bazıları, İoannis'i Ortodoks Kilisesi'nin imparatorluk tacı için adaylığa uygun görüyorlardı.

Bu değişime rağmen, II. İoannis, Sicilya Kralı Charles d'Anjou ile müttefik ile Bizans İmparatoru VIII. Mihail yönetimi ile birleşmeye karşı politikalara geri döndü. VIII. Mihail'ın, başlangıçta isteksizliğine rağmen, davetini kabul ederek Mikhail'ın üçüncü kızı Eudokia Palaiologina ile Konstantinopolis'te 1282 yılında evlenmiştir. Trabzon'a döndükten sonra, "Roma İmparatoru" unvanını terk ederek "Bütün Doğunun, İberyanın ve Deniz aşırı vilayetlerin Hükümdarı ve İmparatoru" unvanını kullanmaya başlamıştır. Trabzon İmparatorları ve onların aileleri kendilerine devamlı olarak Büyük Komnenoi (Megas Komninos/Megali Komnini) olarak adlandırmaya başlamışlardır.

II. İoannis'in yokluğunda, kayınbiraderi İmereti kralı VI. Davit Narin pozisyonun avantajını almış ve Trabzon İmparatorluğu üzerinde Gürcü etkisini geri getirmeye teşebbüs etmiş ve başkenti kuşatmıştır. Şehri alamasa da, Gürcüler, birçok vilayeti işgal etmiş ve İoannis'in üvey kız kardeşi I. Manuil ile ikinci karısı Gürcü Rusudan'ın kızı Theodora Komnini'yı desteklemişler ve tacı 1284 yılında almasını sağlamışlardır. Ancak Theodora, İoannis'in geri dönüşünden kısa bir süre sonra 1285 yılında yenilmiştir.

Bizans İmparatorluğu ile ilişkilerin iyileşmesi, Trabzon üzerinde Moğol baskısını yumuşatmasına rağmen Gürcü istilası ve İoannis ile Theodora arasındaki iç savaşın neden olduğu problemler, batı vilayetinin Türkler tarafından feth edilmesine neden olmuştur.

1291 yılında Papa IV. Nicolaus, II. İoannis'e Katolik olması ve kutsal toprakların yeniden ele geçirilmesi için hazırlanan haçlı seferine ve Moğollara yollanacak elçi kafilesine katılması için iki mektup yazmıştır. İoannis, bu mektuplara cevap vermese de, batılı tacirler ile iyi ilişkileri sürdürmüş, İngiliz elçi kafilesinin 1290'lı yıllarda Moğollara giderken topraklarından geçmesine izin vermiştir. 1297 yılında ölmüş, naaşı Trabzon'a götürülmüştür.

Eudokia Palaiologina ile evliliğinden iki oğlu olmuştur:

1. II. Aleksios, ardılı
2. Mihail

Kaynakça

• Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8.
• W. Miller, Trebizond: The Last Greek Empire of the Byzantine Era, Chicago, 1926.

Resmî unvanlar
Önce gelen: Georgios	Trabzon İmparatoru 1280-1285	Sonra gelen: Theodora Komnini
Önce gelen: Theodora Komnini	Trabzon İmparatoru 1285-1297	Sonra gelen: II. Aleksios