Karadağ Prensliği

Karadağ Prensliği (Sırpça: Knjaževina Crna Gora), Güneydoğu Avrupa'da 13 Mart 1852 - 28 Ağustos 1910 tarihleri arasında var olan eski bir prenslikti. Daha sonra Prens olan I. Nikola tarafından krallık ilan edildi.

Karadağ
Књажевина Црнa Горa
Knjaževina Crna Gora
Karadağ Prensliği
Millî marş
Güzel Karadağımıza
Başkent Çetine
Resmî din
(Doğu) Ortodoks Hristiyanlık
Hükûmet Prenslik
Yasama organı Parlamento
Para birimi Avusturya-Macaristan kronu, Karadağ Perperi
Ardıllar
Karadağ Krallığı

Başkenti Çetine'dir ve Karadağ Perperi 1906'da para birimi olarak kullanılmıştır. Bulunduğu bölge, şimdiki modern Karadağ'ın merkezi bölgesidir. Meşrutiyet'di, ancak fiilen mutlakiyetçi olmuştur.

İsminin Kökeni

In Danilo Ben 'ın Kanunu, 1855 tarihinde 'Bağımsız Black Mountain'in (Karadağ) ve Hills'in bir Knjaz (dük, prens) ve gospodar (derebeylik) olarak yönetilmesiyle ilgili kanun kabul edildi (Crna Gora ve Brda)'. [1] 1870 yılında Nikola iki yıl sonra, devlet makamında "Crna Gora knjaževina" olarak adlandırılıyor iken"Crna Gora ve Brda ait Knjaz" unvanını vardı.[2]

Tarihçe

Danilo'nun Hüküm Yılları
Prens-Piskopos Danilo I

Beylik, 13 Mart 1852 tarihinde, daha önce II. Vladika Danilo olarak bilinen Danilo I Petrović-Njegoš’in prens-piskopos olarak kendi dinsel pozisyonundan vazgeçmeye karar verip evlendiği zaman kuruldu. İlk Karadağ anayasası 1855'te "Danilo Kanunu" olarak bilinen kanundur. Yüzyıllar süren teokratik yönetimden sonra, Karadağ'ı laik bir prensliğe dönüştürdü.

I.Danilo'nun ağabeyi Büyük Voyvoda Mirko Petrović, 7.500'lük güçlü bir ordunun başına geçerek 1 Mayıs 1858'de Grahovac'ta Osmanlı Ordusuna (7.000 ilâ 13.000 kişilik) karşı önemli bir savaş kazandı. Türk kuvvetleri çekilmeye başladı. Bu zafer, Büyük Güçlerin, Karadağ'ın yüzyıllarca süren bağımsızlığını kabul ederek fiilen Karadağ ile Osmanlı arasındaki sınırları resmen kabul edildi.Grahovo, Rudine, Nikšić, Drobnjaci, Tusina, Uskoci, Lipovo, Yukarı Vasojevići ve çevresi, Kuki ve Dodoši Karadağ'a kaldı. Karadağlıların görkemi tüm Güney Slavların şarkıları ve edebiyatlarında ölümsüzleştirildi. .

1862'den Karadağ Prensliği'nin eski haritası

Nikola'nın Hüküm Yılları

I. Danilo'nun 13 Ağustos 1860'ta öldürülmesinden sonra, Danilo'nun yeğeni I. Nikola, Karadağ'ın bir sonraki prensi oldu. Nikola, Hersek Ayaklanmasında (1875-78) Sırp isyancılara yardım gönderdi ve ardından Osmanlılara karşı savaş açtı. (Karadağ-Osmanlı Savaşı' (1876-78)). Rus kuvvetlerinin Türkiye’ye ilerlemesi, Osmanlı'yı 3 Mart 1878’de barış anlaşması imzalamaya zorlayarak Karadağ’ın yanı sıra Romanya ve Sırbistan’ın da bağımsızlığını tanıdı ve Karadağ’ın toprakları 4.405 km²'den 9.475   km²'ye ulaştı. Nikšić, Kolaşin, Spuz, Podgorica, Žabljak, Bar (Adriyatik Denizinin Bitişiğinde) Karadağ kalmış oldu. Büyük Güçler'in Karadağ'ın bağımsızlığını tanımasıyla kabul edilen Karadağ ve Osmanlı arasındaki resmi sınır; Berlin Antlaşması'nda (1878) kabul edilen sınır olarak tanındı. I. Nikola yönetiminde, Osmanlı İmparatorluğu ile diplomatik ilişkiler kuruldu. Küçük sınır çatışmaları hariç, iki devlet arasında II. Abdülhamid'e kadar yaklaşık 30 yıl süren barış başladı.[3]

Abdülhamid ve Nikola'nın politik becerileri, karşılıklı dostluk ilişkilerinde önemli bir rol oynadı.[3] Devletin modernleşmesi 1905’te Anayasa taslağı ile sonuçlandı. Bununla birlikte, Sırbistan'da demokratikleşen ve Sırbistan ile beraber monarşiye dönen Halk Partisi’nin birleşmesi sürecini destekleyen parlamenter Gerçek Halk Partisi arasında siyasi gelişmeler ortaya çıktı.

Hükûmet

Liderler
  • I. Danilo (13 Mart 1852 - 13 Ağustos 1860)
  • I. Nikola (13 Ağustos 1860 - 28 Ağustos 1910)

Bayrak

Tarihsel savaş bayrakları, ortada çarpı işareti ile krstaš-barjaktı şeklindeydi. Karadağ'ın Vučji Do Muharebesi'nde (1876) kullanılan savaş bayrağı, merkezde beyaz bir haç deseni ve beyaz bir sınır ile altta kırmızı bir şeritti ve bu bayrak Kosova Savaşında (1389) Sırp savaş bayrağından esinlenilerek kabul edildi. Savaşta hayatta kalan Karadağlı şövalyeler kabul ettirdi.[4] Aynı bayrak, 1878'de Çetine'de, Osmanlı İmparatorluğu'nun Pasarofça Antlaşması sırasındaki Karadağ heyetinde de bağımsızlığının tanınması üzerine kullanıldı.[5] 1905 anayasasına göre, ulusal bayrak kırmızı-mavi-beyaz şeklinde üç renkli olarak kabul edildi. ("црвена, плаветна и бијела"), (Sırbistan Bayrağı da aynı şekilde üç renklidir)

1855 Anayasası

Danilo, Petar I Petrović-Njegoš Yasasını, 1855’teki “Genel Toprak Yasası” na ilham kaynağı olarak kullandı, aynı zamanda “Danilo I Kanunu” ( zakonik Danila prvog ) olarak da kullandı. Danilo Kod Karadağlı gelenek ve göreneklerine göre yapıldı ve ilk milli anayasa olarak kabul edilir Karadağlı tarihinin . Ayrıca, kuralları açıkladı, mahremiyeti korudu ve Avusturya Kıyısında ( Kotor Körfezi ) savaşları yasakladı. Ayrıca , bu ülkede Sırp uyruğu dışında başka bir millet olmamasına ve Doğu Ortodoksluğu dışında başka bir din olmamasına rağmen, her yabancı ve farklı inançtaki her kişi burada yaşayabilir ve Karadağ veya Highlander ile aynı haktan ve aynı haktan yararlanabilir.

1905 Anayasası
Karadağ Prensliği Bayrağı 1905–1910

20. yüzyılın başında, siyasi farklılıklar doruğa çıkmaya başladı. Ülke bölgesel olarak genişledi ve neredeyse elli yıl boyunca barış içinde yaşadı, Osmanlı ellerine düştüğünden beri neredeyse her zaman savaşta olan ülke için olağandışıydı. Yönetici Prens I. Nikola , tüm Balkan hanedanlarının en uzun hükümdarlığıydı ve çoğu kişi tarafından en deneyimli diplomat ve politikacı olarak algılandı. Öte yandan, egemenliğini mutlakçı ve otokratik olarak gören, çoğunlukla yurtdışında eğitim görmüş, tatmin edici olmayan genç nüfusun artıyordu. Belli siyasi partilerden destek aldıkları için Belgrad'da toplandılar. Hükûmet idaresinin yeniden düzenlenmesi, anayasa ve parlamentonun başlatılmasını talep ediyorlardı. Muhalefet talepleri belirli sayıda eski askeri lider ve çeşitli klan temsilcileri tarafından desteklendikçe büyüdü. Bu ilkel asalet biçimleri esasen eski ve muhafazakârdı, ancak prense karşı kendi kişisel düşmanlıkları ya da kendi siyasi hırsları nedeniyle, ülkenin modernleşmesini talep eden kalabalığın yanında yer aldı. Uzun zamandır prens ve etrafındaki insanlar çemberi, zamanın doğru olmadığı ve Karadağ toplumunun hala anayasal monarşinin önemini anlayacak kadar evrim geçirmediği yönündeki açıklamalarını savundu. Dahası, parlamentarizmin ve siyasi partilerin tanıtılmasının, klanlar arasındaki eski kan davasını açıp, zorlu birliği istikrarsızlaştıracağını savundu. Bu zamana kadar komşu Sırbistan, zaten beş anayasa değiştirmişti ve çeşitli siyasi partiler ve fraksiyonlar arasında elli yıl süren siyasi mücadeleyi gördü ve 1903'te Sırbistan'da "Mayıs Darbesi'ne" yol açtı. Son olarak, Karadağ’ın uluslararası politikadaki egemenliğinin büyük koruyucusu ve iç örgütlenmesini Karadağ tarafından kopyalanan model olan İmparatorluk Rusya’sı hala bir anayasaya sahip değildi. Bununla birlikte, 1905 devriminden sonra Rusya bile bazı değişikliklerden geçmek zorunda kaldı, böylece Karadağ'ı, ilk anayasası kısa süren Osmanlı İmparatorluğu ile birlikte anayasaya sahip olmayan tek ülke olacaktı. Sonunda, kendisine karşı yapılan büyük bir medya kampanyası ve hem yerel hem de uluslararası kamuoyu baskısının ardından, prens nihayet geri adım atmaya karar verdi, bu yüzden 31 Ekim 1905'te anayasayı ilan edeceğini söyleyen bir kamu ilanı verdi. Bildiri ayrıca, özgür iradesinin anayasasını verdiğini ve getireceği değişikliklerin ilk başta radikal olmayacağını, çünkü mevcut kurumların ani değişikliklerden korunması gerektiğini hissettiğini belirtti. Bu, Belgrad'daki öğrencilerden, yeni anayasanın sadece biçimsel olacağını ve prens'i geri tutan fren olarak etiketlediğini söyleyerek, niyetlerini eleştirdikleri "Karadağ Üniversitesi Gençliğinin Sözü" başlıklı bir metin şeklinde cevap verdi. Karadağ modernleşme ve refahtan, doğal olarak, herhangi bir şekilde güç vermek ya da kendi elleriyle herhangi bir şekilde kendi bağlarını bağlamak istemediği için, anayasayı yazma görevini Sırbistan'dan muhafazakâr bir gazeteci olan çok güvendiği arkadaşı Stevan Djurčić'e verdi. Sonuçta, temelde 1869’dan bu yana Sırp anayasasının bir kopyası olan anayasa (yani The Regency Anayasası), prensin kendisi tarafından yapılan ufak değişikliklerle oldu. Değişiklikler küçüktü ama iç koşullar için gerekli uyarlamalar yapıldı. Karadağ Prensliği Anayasası, 1905'te I. Nikola tarafından 19 Aralık (Jülyen Takvimiyle 6 Aralık) 1905'te parlamentodaki tahttan yaptığı konuşmada empoze edildi. Parlamento yeni anayasaya alışamadı ve resmen kabul ettikten hemen sonra dağıldı, bu yüzden meclis tarafından getirilmesine rağmen fiilen uygulandı. Aziz Nicholas günü anayasası olarak hatırlandı. Toplam 222 makale ile 15 bölümden oluşmaktadır. 1905 Anayasası, devlet teşkilatı, hükûmet tipi, devlet sembolleri (kısmen), devlet idaresinin yeterliliği, devlet adamının seçimi, askerlik hizmeti, mali kaynaklar ve insan ve vatandaşların haklarını sağlamıştır.

Karadağ anayasal kalıtsal monarşi olarak yönetilmeye devam etti. Yasama yetkisi parlamentoda olduğu gibi prenste de az buçuk yetki vardı. Prens, silahlı kuvvetlerin baş komutanıdır ve devleti dış ilişkilerde temsil eder. Savaş ilan eder, barışı ve ittifakları imzalardı ve ayrıca konuyla ilgili meclise bilgi verirdi; hükûmet yetkililerini tayin etme hakkına sahiptir. Ülkedeki tanınmış dinlerin koruyucusudur ve yürürlükten kaldırılma ve af hakkına sahiptir. Düzenli ve düzensiz oturumlarda parlamento toplantılarını çağırır, tahttan yaptığı konuşmayla ya da kararnamesiyle bakanlık konseyi tarafından oturumları kişisel olarak açar ve kapatır. Parlamentoyu feshetme ve parlamento oturumlarını erteleme hakkına sahiptir. Fesih kararnamesi tüm bakanlar tarafından karşılanmalıdır. Her yetişkin erkek vatandaş, ödediği vergi miktarı ne olursa olsun, mahkûm edilmemiş ve herhangi bir soruşturma altında bulunmayanlar milletvekili olarak seçilme hakkına sahiptir. Aktif subaylar, Astsubaylar ve ordudaki askerler oy kullanma hakkına sahip değildi. Karadağ'da daimi olarak ikamet eden 30 yaşın üzerindeki her vatandaş için pasif oy hakkı var, tam medeni haklara sahip ve en az 15 kron vergi ödeyecekti. İdari yetkililer parlamentoya seçilemez. Seçimler doğrudan yapıldı ve oy kullanma yönteminin anayasaya aykırı olmamasına rağmen, genellikle kamuoyuna açıklanıldı. Milletvekilleri dört yıllığına seçildi. Seçilen milletvekillerinin yanı sıra, sözde viril milletvekilleri için 14 meclis sandalyesi vardı (hükûmette veya toplumda aldıkları pozisyonda). Bunların arasında Karadağ Büyükşehir'i, Sırbistan Başpiskoposu, Karadağ Müftüsü, Cumhurbaşkanı ve Danıştay üyeleri, Yüksek Mahkeme Başkanı, Ana Kontrol Başkanı ve Prens tarafından atanan üç tugay yer aldı.

Parlamentonun kabulü olmadan hiçbir kanun kabul edilemez, iptal edilemez, değiştirilemez veya gözden geçirilemez. Ancak, yasanın geçmesi ya da mevcut olanın değiştirilmesi için yapılan girişimler hükûmetten parlamentoya ya da tam tersi gelebilir, ancak resmi yasama projeleri sadece hükûmet tarafından yapılabilir. Parlamentonun rolü ve konumu bu durumdan oldukça zarar görmüştür. Parlamento bütçeyi geçme hakkına sahipti, ancak bunu yapmak için kendisiyle ilgili olmayan koşulları talep edemedi. Başka bir deyişle, bütçenin reddedilmesi bir hükûmeti feshetmek için kullanılamaz, bu nedenle eğer parlamento bütçeyi iptal ederse, prens geçen yılki bütçenin geçerliliğini bir sonraki yıla uzatabilir. Bu özel örnek, anayasanın seçimin gücünü sınırlama görevini tamamlamadığını göstermektedir. Son olarak, meclis anlaşması olmadan yeni bir vergi uygulanamaz.

Prens, bakanları atayan ve görevden alan kişidir. Bakanlık Konseyi, ülkenin bürokrasisinin başı olarak duruyor ve doğrudan prense bağlı. Resmi eylemleri için bakanlar parlamento veya prens tarafından sorumlu tutulabilir. Bir bakana ihanet etmek, anayasaya aykırı davranmak, yolsuzluk yapmak, devletin kendi çıkarlarına zarar vermesi ve eylemlerinin Bakanlar Sorumluluk Kanunu'nun öngördüğü davalarda hukuka aykırı olması durumunda suçlanabilir. Bir bakan hükûmet, parlamento veya prens tarafından tahsil edilebilir ve sınırlamaları beş yıl olarak belirlenir.

Prens tarafından atanan altı üyeden oluşan Devlet Konseyi, yüksek idare mahkemesinin rolünü sağlar, hükûmetin yasal girişimlerini gözden geçirir ve bazı finansal nitelikteki konularda yargı yetkisine sahiptir. Ayrıca yüksek mahkemeler ve belediye mahkemeleri vardır. Mahkemeler adalet sağlamada bağımsızdır. Yargıçlar yasal bir bakış açısı olmadan devredilemez. Anayasa ayrıca belediye mahkemeleri, belediye komiteleri ve belediye meclisleri aracılığıyla yerel özyönetimi başlatır. Ayrıca, prens ya da kraliyet ailesinin üyelerine teşebbüs hariç medeni haklar ve özgürlük, hukuk eşitliği, mahkemelerin yargı yetkisi, tamamen siyasi nedenlerle ölüm cezasının kaldırılması da sağlandı. Söz konusu kaldırılma, siyasi yorganın yanı sıra, başka bazı cezai işlemlerin yapıldığı ve askeri yasalara göre ölümle cezalandırılan davalarda da geçerli değildi. Kişisel mülkiyet hakkı, basın özgürlüğü ve toplanma hakkı da garanti edildi. Anayasa, Ceza Kanunu (1906), Ceza Muhakemesi Kanunu, Ticaret ve Borçlar Hukuku ve Avukat Yönetim Kanunu (1910) tarafından takip edildi.[6]

Tüm kusurlarına ve kısıtlamalarına rağmen, 1905 tarihli Karadağ Anayasası, Avrupa toplumlarındaki modern liberal eğilimlerin ve küçük bir patrimonyalı Balkan ülkesinde insan hak ve özgürlüklerinin önemli bir girişi oldu.

Demografik Geçmiş
  • Bernard Schwartz, 1882'de Prensliğin 160.000 nüfusa sahip olduğunu tahmin etse de, daha genel bir tahmin, 230.000 civarında bir nüfus olduğunu tahmin ediyordu.[7]
  • Uluslararası kaynaklara göre, 1900 yılında Karadağ Prensliği 311.564 nüfusa sahipti. Dine göre 293,527 Doğu Ortodoks (% 94,21) vardı; 12,493 Müslüman (% 4,01); 5.544 Roma Katolikleri (% 1.78). 71,528 (% 23) okur yazardı.[7]
  • 1907'de, Karadağ'da Ortodoks inancının çoğunluğu olan 282.000 civarında nüfus bulunduğu tahmin edilmişti.
  • 1909'da ilk resmi nüfus sayımı yetkililer tarafından yapıldı. Buna göre, gerçek sayı 220.000 kişiye yakın olmasına rağmen, toplam 317.856 kişi vardı. Sırpça resmi dil % 95 oranında ana dil, Arnavutça'yı ise çoğu kişi konuşurdu. Dine göre% 94,38 Ortodoks Hristiyan vardı, geri kalanlar çoğunlukla Müslüman ve daha az sayıda Roma Katoliği idi.

Alt Bölümler

Karadağ Prensliği nahija (Nahije) adı verilen 10 idari bölüme ayrıldı.

  • Katunska nahija (Катунска нахија)
  • Riječka nahija (Ријечка нахија)
  • Crmnička nahija (Црмничка нахија)
  • Primorska nahija (Приморска нахија)
  • Lješanska nahija (Љешанска нахија)
  • Zetska nahija (Зетска нахија)
  • Brdska nahija (Брдска нахија)
  • Vasojevićka nahija (Васојевићка нахија)
  • Moračka nahija (Морачка нахија)
  • Nikšićka nahija (Никшићка нахија)

Kilise

Çetine Metropolitanate O zamanlar I. Danilo tarafından ismen devletten ayrıldı Sırp Ortodoks dejure parçası olsa da Konstantinopolis Ekümenik Patrikliği, büyük ölçüde bağımsız oldu. Rus Ortodoks Kilisesi, otocephalous kiliseleri listesinde Karadağ Eparşisi'ne kanuna aykırı olarak girdi (Sintagma, V, 1855). 1908 yılında, Çetine Eparşi'nin yanında bulunan Zahumlje-Raška Eparşi kuruldu.

Çetine Metropolitleri: Ilarion Roganović (1876-1882), Visarion Ljubiša (1882–1884) ve Mitrofan Ban'dir (1884-1918).

Sırp Ortodoks Kilisesi 1920 yılında, Çetine, Belgrad ve Karlovci metropollerini birleştirerek yeniden kuruldu.

Kaynakça
  1. Arşivlenmiş kopya. 1 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2019.
  2. Arşivlenmiş kopya. 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2019.
  3. Uğur Özcan, II. Abdülhamid Dönemi Osmanlı-Karadağ Siyasi İlişkileri 27 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.(Political relations between the Ottoman Empire and Montenegro in the Abdul Hamid II era)Türk Tarih Kurumu, Ankara 2013. 9789751625274
  4. Boş kaynak (yardım)
  5. Arşivlenmiş kopya. 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
  6. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2019.
  7. Encyclopædia Britannica 1911:

Kaynakça

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.