Karayazı

Karayazı
İlçe
Ülke Türkiye
İl Erzurum
Coğrafi bölge Doğu Anadolu Bölgesi
İdare
 • Kaymakam Mesut Tabakcıoğlu [1]
 • Belediye başkanı Mesut Tabakcıoğlu (Kayyım)[2]
Yüzölçümü
 • Toplam 3.372 km² (1.301 mil²)
Rakım 2.640 m (8.660 ft)
Nüfus
 (2018)
 • Toplam 28,502
 • Kır
 -
 • Şehir
 -
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
İl alan kodu 442
İl plaka kodu 25

Karayazı, Erzurum ilinin bir ilçesidir.

Coğrafi ve idari yapı

Türkiye'nin 2295 metre yükseklikte konumlanan bir yerleşim birimidir. İlçe güneyinde Karaçoban, Hınıs ve Malazgirt, doğusunda Tutak, batısında Tekman ve Köprüköy, kuzeyinde Horasan ilçeleri ile komşudur. İlçe M.Ö. III ncü yüzyılda medeniyetin kurulduğu Aras nehri civarında Salyamaç, Yolgören ve Çelikli köylerinde bulunan tarihi kalıntılardan anlaşılmaktadır. İlçe Bayraktar köyü civarında kurulmuştur. Evvelden Bayraktar diye tanınan ilçe 1071 Malazgirt zaferinden sonra Anadolu ya ayak basan Selçuklu hükümdarı Alparslan’ın öncülerinden Bayraktar Han tarafından kurulduğu bilinmektedir..İlçenin adı buna nedenle Bayraktar olarak kalmıştır. Karayazı ilçesinde şu an mevcut bir mahalle Bayraktar olarak devam etmektedir.

Osmanlı döneminde Bayraktar mahallesi Hınıs Sancağına bağlı olarak kalmıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra yörenin özelliği nedeni ile idari bütünlüğün sağlanması ve hizmetlerin genişlettirilmesi amacıyla T.B.M.M tarafından ilçe kurulmasına karar verilmiştir.

İklim

Aynı zamanda Türkiye'nin en soğuk yeridir. İlçe genelinde sert karasal iklim egemendir.

Kar en erken Ekim ayı sonlarına doğru yağmaktadır. Mayıs ayı sonuna kadar devam eder. Kar örtüsünün ortalama kalınlığı 75 cm. olmakla birlikte bu kalınlık İlçe dışında 150 cm.ye kadar çıkmaktadır.

İlçede yılın 90 günü açık, 200 günü yarı bulutlu/bulutlu, 75 günü ise kapalı geçmektedir.

Yoğun kar yağışı alan bölge, bu nedenle çok verimli meralara sahiptir.

Tarihçe

Karayazı ismi karla kaplı düzlük anlamına gelen kar yazı sözünden gelmektedir.

Tarih

Daha önce Pasinler'e bağlı bir köy iken 1938 yılında ilçe olmuştur. İlçe merkezi şimdi Köprüköy ilçesine bağlı olan Çullu mahallesi iken daha sonra bugünkü yerine taşınmıştır. 23.06.1937 tarih ve 3223 sayılı kanun ile ilçe olmuş,08.02.1938 tarih ve 7862 sayılı kararname ile Pasinler ilçesinden 39,Hınıs'ın Söylemez nahiyesinden 27,Hınıs'ın Göksu nahiyesinden 24,Eleşkirt ilçesinden 5,Tutak ilçesinden 22,Malazgirt ilçesinden 8 adet köy bağlanmıştır. İlçenin önemli tarihi şahsiyetlerinden bazıları Dengbej Reso, Evdale Zeynike, Kolağası Kerem Bey'dir. Kereme Kolağasi ya da Kerem bege Zirki Yolgören mahallesindendir. Rus işgali döneminde aşireti ile birlikte Ruslara karşı savaşmış ve Rus ordusuna ağır kayıplar verdirmiştir. Cumhuriyetin kuruluşundan sonra Erzurum'daki Azadi kongresine katılmış, Şeyh Said isyanında lider kadro içerisinde yer alıp, aktif rol oynamıştır. İsyanın başarısızlığa uğraması ile İran'a geçmiş, burada İran rejimi ile bir çarpışmada öldürülmüştür. Bir diğer önemli şahsiyet Dengbej Reso'dur. Dengbej Reso tüm Kürtler arasında tanınan ve bilinen bir dengbejdir.[3]

Nüfus
Yıl Toplam Şehir Kır
1965[4]28.9761.03227.944
1970[5]32.1001.91630.184
1975[6]36.7973.59533.202
1980[7]41.4983.88737.611
1985[8]45.6494.13741.512
1990[9]47.9355.56042.375
2000[10]35.4146.74928.665
2007[11]34.3325.96028.372
2008[12]33.6235.19328.430
2009[13]33.3804.75628.624
2010[14]32.9694.72428.245
2011[15]32.6644.78427.880
2012[16]32.2315.05227.179
2013[17]31.74731.747veri yok
2014[18]30.59130.591veri yok
2015[19]29.13729.137veri yok
2016[20]28.79228.792Veri yok

Görülecek yerler
  • geli bölgesinde yaz aylarında Yabani meyveler örneğin elma, armut, hılık, reğok vb
  • sini mineral suyu
  • kevser suyu
  • çelikli mağarası
  • köyceğiz gölü
  • Cunni Mağarası
  • Cunni Mağarası'nın birkaç kilometre batısında Kangha isminde çok eski bir yerleşim yerinin kalıntıları bulunur ve ortalama 1,5 kilometre Kazbıl-su dere kıyısı boyunca uzanır. Doğusunda Salyamaç mahallesi ile sınırdır. Bu isim bazen Kanka olarak da konuşulur.
  • Karayazının hemen arkasında bulunan Çakmak dağı tam bir oksijen kaynağıdır. Soğuk Kaynak suları ile meşhur çakmak dağı; yayla havasıyla, doğal çiçekleri ve güzelliğiyle tam bir piknik alanıdır.
  • Köyceğiz gölü

Kaynakça
  • Michele le Syrien, III, S. 243. Chronique par I.B. Chabot Paris 1899.
  1. http://www.karayazi.gov.tr/
  2. "HDP'li Karayazı Belediye Başkanı'nın yerine kaymakam görevlendirildi". Ntv. 18 Eylül 2019. 26 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2019.
  3. "Arşivlenmiş kopya". 5 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2013.
  4. "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  5. "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  6. "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  7. "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  8. "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  9. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  10. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  11. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  12. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  13. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  14. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  15. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  16. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  17. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  18. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  19. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  20. "2016 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 7 Mart 2017.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.