Mary Stuart
I. Mary (İskoç Kraliçesi Mary olarak da bilinir; 8 Aralık 1542 - 8 Şubat 1587), 14 Aralık 1542-24 Temmuz 1567 tarihleri arasında İskoçya kraliçesidir. 1558-1560 yılları arasında Fransa Kralı II. François ile evlenerek Fransa Kraliçesi oldu. 1587 tarihinde I. Elizabeth döneminde vatana ihanetten suçlandı ve idam edildi.
Mary Stuart | |
---|---|
İskoçya Kraliçesi | |
Hüküm süresi | 14 Aralık 1542 - 24 Temmuz 1567 |
Taç giymesi | 9 Ekim 1543 |
Önce gelen | V. James |
Sonra gelen | VI. James |
Fransa konsort kraliçesi | |
Hüküm süresi | 10 Temmuz 1559 - 5 Aralık 1560 |
Eş(leri) |
|
Hanedan | Stuart Hanedanı |
Babası | V. James |
Annesi | Guise'li Mary |
Doğum |
8 Aralık 1542[1] Linlithgow Sarayı, Linlithgow |
Ölüm |
8 Şubat 1587 (44 yaşında)[2] Fotheringhay Şatosu |
Defin |
30 Temmuz 1587 Peterborough Katedrali; Westminster Abbey |
Dini | Roma Katoliği |
İmza |
İlk yılları ve kraliçeliği
Mary babası V. James'in erken ölümü üzerine daha dokuz aylıkken kraliçe olmuştur. Büyükannesi Margaret Tudor VIII. Henry'nin kardeşi oluyordu ve Mary'de bu nedenle Henry'nin çocuklarından sonra İngiliz tahtında hak iddia edebilecek ilk kişiydi. VIII. Henry İskoç ve İngiliz krallıklarını birleştirmek amacıyla oğlu Edward (Daha sonradan VI. Edward) ile Mary'i evlendirmek istemiş ama dönemin yüksek rahibinin bunu onaylamaması üzerine ve Mary 6 yaşında eğitim için Fransa'ya gönderilmiştir.
Fransa Kraliçesi Mary
Mary on altı yaşında Fransa Prensi II. François ile evlenmiştir ve kocası bir yıl sonra kral olunca kraliçe olmuştur. Mary güzel, yetenekli ve çalışkandı. İyi bir prenses portresi çiziyordu. Beyaz tenli, ela gözlü ve kızıl saçlıydı ve dikkat çekiciydi. Fransızca, Latince,Yunanca, İspanyolca ve İtalyancayı mükemmel şekilde konuşabiliyordu. Fransa Sarayının gözbebeğiydi. Fakat bu durum çok uzun sürmemiş, Mary evlendikten bir yıl sonra kocası Francois öldükten sonra ülkesi İskoçya'ya geri dönmüştür.
Geri dönüşü ve ikinci evliliği
Mary bir katolikti ve İskoçya'nın son katolik hükümdarı olma özelliğini taşıyordu. Fransa kralı ve kocası öldüğünde İskoçya'ya geri döndü ve Protestanların iyice arttığı bir ülke gördü. Mary daha sonra kuzeni katolik Henry Stuart ile evlenince üvey kardeşi Moray Dükü James Stuart ve diğer protestanların isyanıyla karşılaşan Mary bu isyanı bastırabilmiştir. Kocası Henry tahta ortak olmak istemiş ve kocası protestanlarla ortak olmuş ve Mary'ye suikast düzenlenmesine önayak olmuştur. Suikast girişimi başarısız olmuş ve Mary Stuart kocasının bu suikastla ilişkisinden haberi olmamış ve birkaç ay sonra Mary kocası ile birlikte Bothwell Dükü James Hepburn'un evine yerleşmiştir. İki ay sonra da oğlu VI. James'i (İngiltere için I. James) doğurmuştur. Daha sonra kocası Lord Darnley evinde gerçekleşen bir patlamayla hayatını kaybetmiştir.
Üçüncü evliliği ve tahttan inişi
Lord Darnley'in ölümünden üç ay sonra Mary Bothwell Dükü ile evlendi ve bu sefer İskoç soyluları bu evliliğe karşı çıktı. Dük James isyan karşısında ülkeyi terk etti ve İskoç soyluları Mary'i tahttan indirdi.Tahta Mary'nin Lord Darnley'den olan oğlu VI. James geçti.
Hapis yılları ve İsyanı
Mary yaklaşık bir yıl bir adada tutsak kaldı ve altı bin adam toplayıp tahtı ele geçirmek için harekete geçti ama isyan bastırıldı ve Mary bu başarısız isyanın ardından kuzeni I. Elizabeth'den yardım istedi.
İngiltere yılları ve idamı
Kuzeni Kraliçe I. Elizabeth Mary'i bir kuleye hapsetti ve Mary içeriden İngiltere tahtını ele geçirmek için harekete başladı. En sonunda I. Elizabeth'e yapılan başarısız suikast girişiminden sonra Mary 25 Ekim 1586 tarihinde idama mahkûm oldu ve 8 Şubat 1587 tarihinde idam edildi.
İlgili filmler
- The Execution of Mary, Queen of Scots, Mary Stuart'ın idam edilişini konu alan 1895 yapımı kısa film.
- Elizabeth: Altın Çağ filminde Samantha Morton Mary Stuart'ı canlandırdı.
- Reign, Mary Stuart'ın Fransa Sarayında geçen dönemini anlatan dizide Mary Stuart'ı Adelaide Kane canlandırmıştır.
- ‘’Mary Queen Of Scots’’ Dul kalmasının ardından yurdu İskoçya’ya geri dönen ve hakkı olan tahtı geri almaya çalışan Mary Stuart’ın hikayesini konu ediyor.
Armalar
- Francois, Fransa Dofeni ve İskoçya Kraliçesi esi için kraliyet arması
- (1558-1559) dönemi için Ískoçya Krallığı kraliyet armasi
- (1559-1560) dönemi için Mary, İskoçya Kraliçesi Fransa kralı eşi kraliyet arması
- (1560-1565) dönemi için Mary, İskoçya Kraliçesi Fransa eski kral eşi kraliyet arması
Kaynakça
- Bishop John Lesley said Mary was born on the 7th, but Mary and John Knox claimed the 8th, which was the feast day of the Immaculate Conception of the Virgin Mary (Fraser 1994, s. 13; Wormald 1988, s. 11).
- While Catholic Europe switched to the New Style Gregorian calendar in the 1580s, England and Scotland retained the Old Style Julian calendar until 1752. In this article, dates before 1752 are Old Style, with the exception that years are assumed to start on 1 January rather than 25 March.
Dış kaynaklar
- Marshall, Rosalind (2006). Queen Mary's Women: Female Relatives, Servants, Friends and Enemies of Mary, Queen of Scots. Edinburgh: John Donald. ISBN 978-0-85976-667-8. (İngilizce)
- Marshall, Rosalind (2013). Mary, Queen of Scots. Edinburgh: National Museums of Scotland. ISBN 978-1-905267-78-1. (İngilizce)
- Read, Conyers (1909). The Bardon Papers: Documents relating to the imprisonment and trial of Mary, Queen of Scots. Londra: Camden Series. (İngilizce)
- Swain, Margaret (1973). The Needlework of Mary Queen of Scots. New York: Van Nostrand Reinhold. ISBN 978-0-442-29962-0. (İngilizce)
- Warnicke, Retha M. (2006). Mary Queen of Scots. New York: Routledge. ISBN 978-0-415-29182-8. (İngilizce)
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Mary Stuart ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Goodare, Julian "Mary [Mary Stewart] (1542–1587), queen of Scots", Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004; online edn, Ocak 2012 (Erişim: 10 Ağustos 2016) (İngilizce)
- Britanya Ulusal Portreler Galerisi resmi websitesinde "Mary, Queen of Scots (1542-1587) portreleri" maddesi ̺(İngilizce)