III. William
III./II. William (d. 4 Kasım ya da 14 Kasım 1650, Lahey - ö. 8 Mart ya da 19 Mart 1702, Kensington Sarayı, Londra) Haziran 1672'den 1689'a kadar Hollanda genel valisi (Stadtholder), 1689'dan 8 Mart 1702'ye kadar eşi II. Mary ile birlikte İngiltere, İrlanda ve İskoçya kralı. Babası Hollanda Oranien-Nassau Hanedanı'ndan II. Wilhelm (Oranien), annesi ise İngiltere kraliyet ailesinden I. Charles'in kızı Prenses Mary'dir.
III./II. William | |
---|---|
Oranj Prensi | |
Hüküm süresi | 4 Kasım 1650 - 8 Mart 1702 |
Önce gelen | II. William |
Sonra gelen | John William Friso |
İngiltere, İskoçya ve İrlanda kralı | |
Hüküm süresi | 13 Şubat 1689 - 8 Mart 1702 |
Taç giymesi | 11 Nisan 1689 |
Önce gelen | II. James |
Sonra gelen | Anne |
Eş(leri) | II. Mary |
Hanedan |
Hollanda: Oranj ve Nassau İngiltere ve İskoçya: Stuart |
Babası | Oranj'lı II. William |
Annesi | Mary, İngiltere Kraliyet Prensesi, Oranj Prensesi ve Nassau Kontesi |
Doğum |
4 Kasım 1650 Binnenhof, Lahey |
Ölüm |
8 Mart 1702 (51 yaşında) Kensington Sarayı, Londra |
İmza |
III. Wilhelm, İngiliz kayıtlarında "III. William", İskoç kayıtlarında ise "II. William" olarak kaydedilmiştir. Ayrıca Kuzey İrlanda ve İskoçya'da "Kral Billy" olarak da adlandırılmıştır.
Hükümdarlıkları
Kral III. William, henüz 22 yaşında Hollanda genel valisiyken, kendisine Fransızlara karşı Hollanda topraklarını müdafaa görevi verildi. 1677 yılında İngiltere ve İskoçya Kralı II. James'in kızı Prenses Mary ile evlendi.
1688'de İngiltere'de II. James döneminde bir buhran ve iç karışıklık dönemi başladı. Eşi olan Mary'nin İngiltere Krallığı ve İskoçya Krallığı hükümdar varisi olduğu için bunu yakından takip eden William bundan istifade ederek büyük bir Hollanda filosu ve ordusu organize etti. Ocak 1688'de İngiltere'nin 7 devlet adamının talebi kendisine ulaştırılmış ve buna dayanarak William kendine Büyük Britanya'yı kurtarma görevini almıştır. İrili ufaklı 463 gemiden oluşan bir donanma ve yaklaşık 40.000 kişilik bir ordu ile 5 Kasım 1689'da Portsmouth yakınlarında karaya çıktı. Ardından düzenlediği ve sonradan "Muhteşem devrim" olarak adlandırılan harekât ile Büyük Britanya'yı tamamen ele geçirdi. Kral II./VII. James, Fransa İmparatorluğu'na sığınmak zorunda kaldı. II. William, eşi II. Mary ile birlikte 1689'da İngiltere ve İskoçya tahtlarına oturdu. Saltanatının ilk yıllarında Dokuz Yıl Savaşı patlak verdi. William'da ordusuyla beraber savaşa katıldı. Ülkeyi bir süre eşi II. Mary yönetti. Sadık bir Protestan olan William'a Jakobitsler başarısız bir darbe girişimi düzenlediler. 1701 İskan Kanunu ile Hannover Hanedanı'nı Britanya'da konuşlandırdı.
1694'te eşi Kraliçe II. Mary öldü. Bu tarihten sonra William, İngiltere Krallığı ve İskoçya Krallığı'nı ölümüne kadar tek başına yürüttü.
II. William, rivâyete göre 8 Mart 1702'de atından düşerek öldü. Ata daha sonra Jakobitsler tarafından el konuldu. Eşi Mary'nin yanına Westminster Abbey'e gömüldü. Vefatından sonra Sessiz William, Oranj Nassau Hanedanın tek erkek yönetici üyesi kaldı. Winston Churchill, 'İngilizce Konuşan Halkların Tarihi' adlı kitabında bu ölüm ile ilgili ''pusuda bekleyen düşmanların kapısı açılmış oldu'' demiştir.[1]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- İngilizce Konuşan Halkların Tarihi. Winston Churchill. ss. 30-32.
Dış kaynaklar
- Claydon, Tony, (2002) William III: Profiles in Power Harlow ve New York: Longman, ISBN 0-582-40523-8 (İngilizce)
- Troost, Wout, (Ing. cev, J.C. Grayson) (2005) William III, The Stadholder-king: A Political Biography Aldershot, Hants, England ISBN 0-7546-5071-5 (İngilizce)
- Van der Kiste, John, (2003) William and Mary Sutton Pub, ISBN 0-7509-3048-9 (İngilizce)
- Van der Zee, Henri ve Mary (1973) William and Mary (1. ed.) , New York:Knopf, ISBN 978-0394480923 (İngilizce)
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta III. William ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Claydon, Tony "William III and II (1650–1702)’, Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004; online edn, Mayis 2008 (Erişim: 10 Ağustos 2016) (İngilizce)
- Britanya Ulusal Portreler Galerisi resmi websitesinde "King William III (1650-1702) portreleri" maddesi ̺(İngilizce)
III. William (İngiltere ve Oranj) & II. William (İskoçya) Alt kolu Nassau Hanedanı Doğumu: 4 Kasım 1650 Ölümü: 8 Mart 1702 | ||
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Boş Başka isim ile kullanılan makam II. William |
Oranj Prensi Breda Baronu 4 Kasım 1650 – 8 Mart 1702 |
Sonra gelen John William Friso |
Boş Başka isim ile kullanılan makam II. & VII. James |
İngiltere ve İrlanda Kralı 13 Şubat 1689 – 8 Mart 1702 II. Mary ile birlikte (28 Aralık 1694'e kadar) |
Sonra gelen Anne |
İskoçya Kralı 11 Mayıs 1689 – 8 Mart 1702 II. Mary ile birlikte (28 Aralık 1694'e kadar) |