Ordu Yardımlaşma Kurumu

OYAK (Ordu Yardımlaşma Kurumu), 1 Mart 1961 tarih ve 205 sayılı Kanun[1] ile kurulmuş, özel hukuk hükümlerine bağlı, TSK mensuplarının yardımlaşma ve emeklilik fonudur. OYAK`ın yönetiminde sivil devlet memurlarıyla birlikte muvazzaf askerler de vardır. Temsilciler Meclisi yönetiminde ise hizmet veren dört general bulunur.

Ordu Yardımlaşma Kurumu
Endüstri Sosyal Güvenlik
Genel merkezi Ankara, Türkiye
Kilit kişiler E.Tümgeneral Mehmet Taş
(Yönetim Kurulu Başkanı)
Süleyman Savaş Erdem
(Genel Müdür)
Net gelir 1.724.414.097,74 TL (2012)
Alt kuruluş(lar) Grup Şirketleri
Çalışan sayısı 28.571 (2010)
Website Oyak Resmî Web Sayfası

1961 Anayasası'nın öngördüğü sosyal güvenlik sistemi içinde, üyelerine ana sosyal güvenlik kurumlarından (Emekli Sandığı, SSK) ayrı güvenceler sağlamaktadır.

Tarihçe

Kurumun kuruluşu 3 Ocak 1961 kabul edilen Ordu Yardımlaşma Kurumu Kanunu'na dayanmaktadır.[2]

1 Mart 1961 tarihli 205 sayılı kanun ile 30 Mart 1327 (1911) tarihli Askerî İkraz Sandığı Nizamnamesi yürürlükten kaldırılarak, sandığa ait tüm alacak ve borçlar Kurum'a devredilmiştir[3]

OYAK'ın kurumlar vergisi muafiyeti

Kurumlar vergisi kanununda[4] sermaye şirketleri kurumlar vergisine tabidir; ancak OYAK bir sermaye şirketi değildir. Sermayesi ve hisse senetleri yoktur. OYAK’ın tüzel kişiliğine ait ayrı bir varlığı yoktur. Dolayısıyla kendi tüzel kişiliğine ait bir geliri de yoktur. Bütün gelirler sonuçta üyelerine aittir.[5]

OYAK’ın temel gelir kaynağını oluşturan iştirak ve finansal yatırım gelirleri stopaj yoluyla vergiye tabi tutulmaktadır. Dolayısıyla kurum bu gelirlerine ilişkin olarak, kurumlar vergisi muafiyeti olmasına rağmen neticede diğer bir vergi yoluyla vergilendirilmektedir.[6]

Yasayla öngörülen hizmetleri
  • Daimi üyelerine yapılan emeklilik, ölüm ve maluliyet yardımları,
  • Geçici üyelerine yapılan ölüm ve maluliyet yardımları,
  • Daimi üyelerinin çeşitli ihtiyaçlarını gidermek amacıyla sunulan sosyal hizmetlerdir.

Gelir kaynakları
  • Muvazzaf Subay, Astsubay ve Uzman Jandarmalar ile isteğe bağlı olarak katılan sözleşmeli Uzman erbaşların maaşlarından her ay kesilecek %10 miktar,
  • Millî Savunma Bakanlığı ve Jandarma Genel Komutanlığı teşkilatında çalışan maaşlı/ücretli sivil memur ve müstahdemlerin Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı kanuna göre emekliliklerine esas olan maaş ve ücretleri tutarından her ay kesilecek %10 miktar,
  • OYAK Holding'in sermayesinin %50'sinden fazlasına sahip olduğu veya iştirak edeceği şirketlerde çalışan ve OYAK Holding'de daimi üye olmayı kabul eden bütün maaşlı ve ücretli sivil memur ve müstahdemlerin maaşları tutarından kesilecek %10 miktar,
  • Geçici üyeler olarak adlandırılan yedek subayların her ay maaşları tutarı üzerinden kesilecek %5 miktar,
  • Bağışlar,
  • Konut Ön Biriktirim Fonu'ndan yararlanmak isteyenlerin maaşları tutarından her ay kesilecek %10 ek aidatlar,

ile OYAK Holding mevcutlarının işletilmesinden elde edilecek gelirlerdir.

Üyeleri

Daimi üye sıfatıyla, Türk Silahlı Kuvvetleri kadrolarında görevli bütün muvazzaf Subay, Sözleşmeli Subay, Astsubay, Sözleşmeli Astsubay ve Uzman Jandarmalar ile Emekli Maaşı Sistemine giren üyeler ve ölümleri halinde sisteme devam etmek isteyen eşleri ile Uzman Erbaşlar, Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı teşkilatında, OYAK Holding ve OYAK'ın sermayesinin %50'sinden fazlasına sahip olduğu şirketlerde çalışanlardan arzu edenler ve Geçici üye sıfatıyla, muvazzaflık hizmetini yapmakta olan Yedek Subaylardan oluşmaktadır.

2019 yılı Mart ayında OYAK'a 6.494 üye katılmış olup, toplam üye sayısı aynı tarih itibarıyla 424.921 olmuştur.

Organizasyon yapısı

OYAK'ın yönetim ve denetimi Temsilciler Kurulu, Genel Kurul, Yönetim Kurulu, Denetleme Kurulu ve Genel Müdürlük aracılığıyla gerçekleştirilmektedir.

  • Temsilciler Kurulu; OYAK'ın en geniş katılımlı organıdır. Temsilciler Kurulu, sayıları 50'den az 100'den fazla olmamak üzere Millî Savunma Bakanlığı koordinasyonunda, daimi üye adedi dikkate alınarak birlik ve kuruluşlarda görevli daimi üyeler arasından, birlik ve kuruluşların kumandan veya amirlerince tespit olunacak temsilcilerden oluşur. Temsilciler Kurulu, her üç yılda bir geçmiş 3 yılın mali hesaplarını inceler ve 20 asil, 10 yedek Genel Kurul üyesini seçer.
  • Genel Kurul; her yıl gerçekleştirilen olağan ve gereken hallerde gerçekleştirilen olağanüstü toplantılarla, OYAK'ın faaliyet raporlarını ve bilançolarını değerlendirerek, ileriye dönük kararlar alır. Temsilciler Kurulu'nun seçtiği 20 üye ile Yasada belirtilen 20 üyeden oluşur.
  • Yönetim Kurulu; OYAK'ın yönetiminden sorumludur. Görev süresi 3 yıldır. Üyelerinden 3 ünü Genel Kurul, 4 ünü ise Yasada belirtilen komisyon seçer. Genel Müdür, Yönetim Kurulu'nun doğal üyesidir ve kararlarda oy sahibidir.
  • Denetleme Kurulu; 3 kişiden oluşur. Görev süresi 3 yıldır. Hizmet, yardım ve faaliyetlerin kararlara ve mevzuata uygun olup olmadığı, OYAK'ın verimlilik, tasarruf ve bireysel eşitlik ilkelerine göre çalışıp çalışmadığının denetimini yapar.
  • Genel Müdürlük; Bir Genel Müdür ve ihtiyaca göre belirlenen sayıda Genel Müdür Yardımcısından oluşur. OYAK'ı Genel Müdür temsil eder.

İştirakleri

Merkezi Ankara'da bulunan OYAK'ın finans,enerji,sanayi ve hizmet dallarında faaliyet gösteren 30 iştiraki[7] ve bunlar altında 91 şirketi bulunmaktadır.

Sanayi Grubu

Finans Grubu

  • OYAK Anker Bank GMBH
  • OYAK Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
  • Oyak Portföy Yönetimi A.Ş.
  • OYAK European Finance PLC

Hizmet Grubu

Enerji Grubu

  • Güzel Enerji Akaryakıt A.Ş
  • M Oil Petrol Sanayi ve Ticaret A.Ş

Kapatılan

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. "205 sayılı Yasa" (PDF). 2 Kasım 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2013.
  2. Acar, Erkan (3 Ocak 1961). "Ordu Yardımlaşma Kurumu Kanunu". TC Adalet Bakanlığı. Erişim tarihi: 15 Haziran 2008.
  3. "ORDU YARDIMLAŞMA KURUMU KANUNU Geçici Madde 1" (PDF). Erişim tarihi: 9 Eylül 2013.
  4. "Kurumlar Vergisi Kanunu - Verginin Konusu, MADDE 1". 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2015.
  5. "OYAK Kanunundaki vergi düzenlemeleri". 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2015.
  6. "OYAK'ın elde ettiği gelirler üzerinden kaynaktan kesinti yoluyla ödenen gelir vergisi stopajı" (PDF). 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2015.
  7. "28 iştiraki". 2 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2008.

Dış bağlantılar

OYAK Tarihçesi
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.