Sürgündeki Yugoslavya hükûmeti

Sürgündeki Yugoslavya Hükûmeti Kral II. Petar'ın idaresinde bir resmî Yugoslavya hükûmetidir. Yugoslavya'nın işgalinden sonra Belgrad'dan Nisan 1941'de ayrılmış ve ilk olarak Yunanistan'a, sonra Filistin'e, sonra Mısır'a ve son olarak Haziran 1941'de Birleşik Krallık'a gitmiştir.

Tarih

Mihver Devletleri'nin istilasından korkan Naip Prens Pavle, Tripartite Paktı'nı 25 Mart 1941'de imzalamış, Mihver güçleriyle işbirliği kararı almıştır. Sonrasında Belgrad'da yoğun Mihver karşıtı gösteriler düzenlenmiştir.

27 Mart'ta Prens Pavle'nin hükümdarlığı Britanya destekli bir askeri bir darbeyle devrilmiştir. 17 yaşındaki II. Petar'in yeter yaşta ve güçte olduğu ilan edilmiştir. General Dušan Simović başbakanı oldu. Yugoslav Krallığı Mihver Devletleri'nden Tripartite Paktı tanımadığını belirtmeden de facto olarak desteğini çekmiştir. Her ne kadar yeni yöneticiler Nazi Almanyası'na karşı olsalar da, Alman diktatör Adolf Hitler'in Yugoslavya'ya saldırmasından korkmaktaydılar, Birleşik Krallık yardım edecek durumda değildi. 6 Nisan 1941'de Alman Silahlı Kuvvetleri (Wehrmacht) Yugoslavya Krallığı'nın istilasına başladı ve ülkeyi hızlıca ele geçirdi. Kraliyet ailesi, Prens Pavle dahil, yurt dışına kaçar ve Britanya tarafından Kenya'da alıkoyar.[1]

Yugoslavya Krallığı kısa sürede Mihver güçlerince çeşitli devletçiklere ayrıldı. Almanya, İtalya, Macaristan ve Bulgaristan derhal bazı sınır bölgelerini ilhak etti. Bir Büyük Almanya Slovenya'nın çoğunu içerecek şekilde genişletilerek oluşturuldu. İtalya Dalmaçya Hükûmeti'ni topraklarına kattı ve Batı Slovenya'nın üçte birinden fazlasını Krallığı'na bağladı. Bir Büyük Hırvatistan, Hırvatistan Bağımsız Devleti (Nezavisna Država Hrvatska, NDH) Mihver güçlerince tanındı. Kağıt üstünde NDH bir krallıktı ve Aosta 4. Dükü Hırvatistan Kralı II. Tomislav olarak taç giydi. Sırbistan bölgesinin bakiye kısmı Almanya'nın askeri valisi ve Milan Nedić'in yönettiği bir sivil hükûmet tarafından yönetilen bir askeri idare birimi haline geldi. Nedić Almanya'nın Sırbistan'ı Yugoslavya'nın ardılı olarak tanımasını sağlama arayışına girdi ve II Petar'ı Sırbistan Kralı olarak ilan etti. Güney Yugoslavya'da Karadağ'da kukla devletler kuruldu. Macaristan bazı kuzey bölgeleri işgal etti.

Sürgüne giden II. Petar Müttefiklerce hâlâ tüm Yugoslavya'nın kralı olarak tanınıyordu. 13 Mayıs 1941'den başlayarak çoğunlukla Sırp "Anayurt Yugoslav Ordusu" (Jugoslovenska vojska u otadžbini veya JVUO veya Četnikler) Yugoslavya'nın Mihver güçlerince işgaline direniş başlattı. Bu anti-Alman ve anti-komünist direniş hareketi Kralcı general Draža Mihailović tarafından yönetildi. Uzunca bir süre Četnikler Britanya, Amerika Birleşik Devletleri ve sürgündeki II. Petar'ın Yugoslav Kraliyet Hükûmeti tarafından desteklendi.

Ancak savaşın akışı içerisinde esas güç Josip Broz Tito'nun Komünist Partizanlar'ının eline geçti. 1943'te Tito Demokratik Federatif Yugoslavya'nın (Demokratska federativna Jugoslavija) kurulduğunu ilan etti. Müttefikler zamanla Tito'nun güçlerini Alman işgaline karşı daha güçlü bir direniş olarak tanıdı. En büyük yardımlarını kralcı Četnikler'den ziyade Tito'nun Partizanlarına göndermeye başladılar. 16 Haziran 1944'te, de facto ve de jure Yugoslavya hükûmetlerini birleştiren Tito–Šubašić anlaşması imzalandı.

Sürgünü boyunca Kral II. Petar Cambridge Üniversitesi'nde eğitim gördü, Kraliyet Hava Kuvvetleri'nde hizmet verdi ve Yunanistan Kralı I. Alexander ve Yunanistan ve Danimarka Prensesi Aspasia'nın tek çocukları Yunanistan ve Danimarka Prensesi Alexandra ile evlendi.

Başbakanlar

Resim		İsim (Doğum-Ölüm)	Hükûmet Dönemi		Siyasi Parti	Kabine
			Başlangıç	Bitiş
1		Dušan Simović (1882–1962)	27 Nisan 1941	12 Ocak 1942	Bağımsız (Yugoslav Kraliyet Ordusu)	Simović kabinesi
2		Slobodan Jovanović (1869–1958)	12 Ocak 1942	18 Haziran 1943	Bağımsız	Jovanović kabinesi
3		Miloš Trifunović (1871–1957)	18 Haziran 1943	10 Ağustos 1943	Radikal Halk Partisi (Народна радикална странка)	Trifunović kabinesi
4		Božidar Purić (1891–1977)	10 Ağustos 1943	8 Temmuz 1944	Bağımsız	Purić kabinesi
5		Ivan Šubašić (1892–1955)	8 Temmuz 1944	7 Mart 1945	Hırvat Köylü Partisi (Hrvatska seljačka stranka)	Šubašić kabinesi

Bibliyografya

• Kay, M. A. (1991). "The Yugoslav Government-in-Exile and the Problems of Restoration". East European Quarterly. 25 (1). s. 1–19.
• Pavlowitch, Stevan K. (1981). "Out of Context: The Yugoslav Government in London, 1941–1945". Journal of Contemporary History. 16 (1). s. 89–118. doi:10.1177/002200948101600106.
• Pavlowitch, Stevan K. (1982). "The Foreign Office, King Peter and His Official Visit to Washington". East European Quarterly. 16 (4). s. 453–66.
• Pavlowitch, Stevan K. (1984). "Momčilo Ninčić and the European Policy of the Yugoslav Government in Exile, 1941-1943: I". The Slavonic and East European Review. 62 (3). s. 400–20.
• Pavlowitch, Stevan K. (1984). "Momčilo Ninčić and the European Policy of the Yugoslav Government in Exile, 1941-1943: II". The Slavonic and East European Review. 62 (4). s. 531–51.
• Yapou, Eliezer (2006). "Yugoslavia: Between Četniks and Partisans". Governments in Exile, 1939–1945. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2016. Bilinmeyen parametre |basım yeri= görmezden gelindi (yardım)

Kaynakça

1. "Prince Paul of Yugoslavia exonerated of war crimes" (PDF). The Times. 24 Ocak 2012. 17 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2012.