Turgut Sunalp

Turgut Sunalp (d. 31 Ağustos 1917 İstanbul - ö. 28 Ağustos 1999, İstanbul, Türkiye), Boşnak asıllı Türk asker, diplomat ve siyasetçi.

Turgut Sunalp
Takma adı	"Cihadettin"
Doğum	31 Ağustos 1917 İstanbul
Ölüm	28 Ağustos 1999 (81 yaşında) İstanbul
Bağlılığı	Türkiye
Hizmet dalı	Türk Kara Kuvvetleri
Hizmet yılları	1936-1976
Rütbesi	Orgeneral
Komuta ettiği	Kıbrıs Türk Alayı, Genelkurmay Harekât Daire Başkanı, 29. Tümen, Kara Harp Akademisi, NATO Türk Askeri Heyeti Başkanı, 15. Kolordu,Ege Ordusu
Savaşları/Çatışmaları	Kore Savaşı
Sonraki işi	Büyükelçi, Milletvekili

Yaşamı

Eğitimi ve askerlik hayatı

Boşnak asıllı Macide Kezer (Dizdarevic) ve Abdullah Sunalp (Biberovic) çiftinin oğludur. 1936 yılında İstanbul'da Harbiye'den, 1945 yılında İstanbul'da Harp Akademisinden mezun oldu. 1960 yılında Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kurulmasından sonra ilk Türk alay komutanı olarak adaya çıktı. 1962 yılında Tuğgeneral rütbesine terfi etti. Bu rütbe ile Genelkurmay Harekât Daire Başkanlığı görevinde bulundu. 1964 yılında Tümgeneral rütbesine terfi etti. Bu rütbe ile Erzurum 29. Tümen Komutanlığı ve İstanbul'da Kara Harp Akademisi komutanlığı yaptı. 1968 yılında Korgeneral rütbesine terfi etti. Bu rütbe ile Brüksel NATO Türk Askeri Heyeti Başkanlığı, Kocaeli'de 15. Kolordu Komutanlığı görevini yaptı. 1972 yılında Orgeneral rütbesine terfi etti. Bu rütbe ile Genelkurmay II. Başkanlığı ve Harp Akademileri Komutanlığı görevinde bulundu,1975 yılında Ege ordusunu kurdu ve kurucu komutanlığını yaptı. 1976 yılında emekli olduktan sonra 1980-1982 yılları arasında Kanada'da Ottawa büyükelçiliği görevinde bulundu.[1]

Bir kontrgerilla yapılanması olan Türkiye Gladyosu'nun üyelerinden biri olduğu iddia edilmektedir.[2][3] Ayrıca 1950'li yıllarda Kıbrıs'ta yaşayan Kıbrıs Türklerini korumak için kurulan ''Ergenekon'' adlı yapının kurucularından biri, örgütün de isim babasıdır.[4][5]

Siyasi hayatı

12 Eylül Darbesinden sonra siyasi parti çalışmalarına izin verilmesiyle, 41 arkadaşı ile birlikte Milliyetçi Demokrasi Partisini (MDP) kurdu ve partinin Genel Başkanlığı'na seçildi. Orgeneral Kenan Evren'in seçimden bir gece önce yaptığı televizyon konuşmasında, seçmenleri Milliyetçi Demokrasi Partisine oy vermeye çağırması, Turgut Özal liderliğindeki Anavatan Partisi'nin iktidara gelmesini engelleyemedi. 1983 genel seçimlerinde liderliğindeki MDP 71 sandalye kazanarak üçüncü parti olarak meclise girdi. 17. dönem İzmir Milletvekilliği yaptı. 1985 yılında partinin genel başkanlığından ayrıldı.[6]

1983 yılında yapılan seçimlerde, 12 Eylül Darbesi sonrası genç kızlara işkence olarak copla tecavüz edildiğine dair iddialara karşılık olarak; ''copa ne gerek var, aslan gibi çocuklar var'' demiştir.[7][8]

28 Ağustos 1999 tarihinde kalp ve böbrek yetmezliği nedeniyle yaşamını yitirdi. Evli ve iki çocuk babasıydı.

Kaynakça

1. "Turgut Sunalp". www.biyografya.com (İngilizce). 26 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020.
2. "Gladyo'nun en karanlık sayfaları". Sabah. 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020.
3. "İsim isim kontrgerilla elemanları". odatv. 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020.
4. "'Ergenekon'un kuruluşunu anlattı". www.haberturk.com. 13 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020.
5. "Ergenekon'u CIA kurdu". takvim.com.tr. 3 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020.
6. "Sunalp'i kim seçtirdi". takvim.com.tr. 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020.
7. Alparslan, Mehmet Süha. "Köprüyü Sattırtmam…". birgun.net. 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020.
8. "Turgut Sunalp'in işkence açıklaması". odatv. 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020.

Askerî görevi
Önce gelen: Suat Aktulga	TSK Harp Akademileri Komutanı 5 Ağustos 1973 - 12 Temmuz 1975	Sonra gelen: Hamza Günalp
Önce gelen: Nihat Tulunay	TSK Genelkurmay II. Başkanı 29 Ağustos 1972 - 30 Ağustos 1973	Sonra gelen: Adnan Ersöz