Donald Trump

Donald John Trump (d. 14 Haziran 1946 ), Amerikalı iş insanı, siyasetçi ve Amerika Birleşik Devletleri'nin 45. başkanıdır. 8 Kasım 2016 tarihinde yapılan 2016 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerine Cumhuriyetçi Partinin adayı olarak girmiş, Hillary Clinton'dan yaklaşık 3 milyon oy geride kalmasına rağmen, Amerika'nın seçiciler heyeti metoduna göre başkanlığa seçilmiştir.

Donald Trump
45. Amerika Birleşik Devletleri başkanı
Görev süresi
20 Ocak 2017 - 20 Ocak 2021
Başkan Yardımcısı Mike Pence
Yerine geldiği Barack Obama
Yerine gelen Joe Biden
Kişisel bilgiler
Doğum Donald John Trump
14 Haziran 1946 (1946-06-14)
Queens, New York, ABD
Partisi Cumhuriyetçi Parti
(1987–99, 2009–11, 2012–günümüz)
Diğer siyasi
bağlantıları
Evlilik(ler)
Çocuk(lar)
Bitirdiği okul Pensilvanya Üniversitesi (BS Ekon.)
Mesleği İş adamı · siyasetçi
İmzası

Donald Trump 1960'lı yıllarda çeşitli nedenlerden dolayı liseyi terk etmek durumunda kaldı. Sonraki süreçte askeri akademi ile Pensilvanya'da bulunan Pennsylvania Üniversitesi Wharton Okulu'nda eğitim gördü. Üniversite yılları sonrasında babası Fred Trump'ın emlak ve inşaat firmasında görev almaya başladı. 1971'de babasının şirketlerinde imtiyaz sahibi olup kontrolü ele aldı. Şirkete "Trump Organizasyon" adını vererek merkezini Manhattan bölgesine taşıdı. Kısa sürede yaptırdığı otellerle adını duyurdu. 1999 yılında babasını kaybetti. 2000'de yapılan seçimlere Reform Partisi başkan adayı olarak katıldı fakat kısa süre sonra adaylıktan çekildi. 2001 yılında bu partiden ayrıldı. 2004 yılında NBC kanalında “Çırak” (The Apprentice) programını hazırlayarak şov dünyasına adım attı. Bazı söylemleri nedeniyle Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterildi fakat kazanamadı. 2016 yılındaki seçim sürecinde İslamofobik söylemleri ve seçim vaatleriyle eleştirildi. Forbes'in 2016 yılındaki dünyanın en zengin 400 kişisi listesinde yer aldı. 2016 yılında 70 yaşında olan Trump, seçimleri kazanmasıyla birlikte ABD tarihinin göreve başlayan en yaşlı başkanı oldu.[1]

Ailesi ve kökeni

Donald Trump, baba tarafından Alman, anne tarafından İskoç kökenli bir aileden gelmektedir. Berber olan büyükbabası Frederick Trump, 1869'da Almanya'nın Kallstadt beldesinde doğdu. 1885 yılında henüz on altı yaşındayken Amerika'ya göç etti.[2] İlk önce ablası ve eniştesinin yanında Manhattan'da kaldı ve berber olarak çalıştı. 1891'de Seattle'a gidip lokanta işletti, sonra Kanada Klondike bölgesinde altın arayanlar arasında katıldı. Sadece altın çıkarmakla kalmayıp kendisi gibi altınla zengin olmak isteyenlere yer belirleyip, yiyecek-içecek sattı, genelev işletti. 1892 yılında ABD vatandaşı oldu. Zengin olduktan sonra Almanya'ya gidip memleketlisi olan Elizabeth Christ ile 1902 yılında evlendi. 2 yıl New York'ta oturduktan sonra karısının çektiği sıla hasreti nedeniyle memleketlerine döndüler.

Tekrar Alman (Bavyera) vatandaşı olmak için başvurdu fakat asker kaçağı sayıldığı için kabul edilmedi. İstenmeyen yabancı muamelesi görerek 1905 yılında sınır dışı edildi ve ailesiyle Amerika'ya geri döndü.[2] 11 Ekim 1905 tarihinde Fred Trump adında bir oğlu oldu. Baba Frederick Trump 1918 yılında İspanyol gribi pandemisinde ölünce oğlu Fred Trump genç yaşına rağmen ticarete atılmak zorunda kaldı. 22 yaşına gelince Elizabeth Trump & Son adlı şirketi kurdu. Bu yıllarında siyahi karşıtı Ku Klux Klan adlı örgüte üye olduğu için kısa bir süre tutuklu kaldı. II. Dünya Savaşı sonrasında işlerini büyüterek servet sahibi oldu. Amerika Birleşik Devletleri Donanması ve askerleri için kışla tarzında evler yaptı. Yine bu dönemlerde New York Queens'te arsa alım satımına başladı. Irkçı bir tavırla siyahilere daire satmadı. 1935 yılında İskoç göçmeni olan Mary Mecleod'la evlenerek Maryanne, Frederick Jr, Elizabeth, Donald ve Robert adlarında beş çocuk sahibi oldu.[3]

Yaşamı
Gençliğinde Trump

Mary Anne MacLeod ve Fred Trump'ın beş çocuğundan biri olan Donald Trump, 14 Haziran 1946 tarihinde New York'ta doğdu. 1981 yılında kardeşi Frederick Trump Jr. alkol bağımlılığı sebebiyle hayatını kaybetti.[4]

Donald Trump hareketli bir çocukluk geçirdi. Ergenlik döneminde okuldaki müzik öğretmenine yumruk atmıştır. Ardından askeri lisede okudu.[5] 1964 yılında mezun olunca subay olmak istemedi. O yıllardaki tek hayali Hollywood'da film yapımcısı olmaktı. Babasının kendisini New York'taki bir köprü açılışına götürmesi onun için bir milattı denebilir. Üniversite eğitimini iki yıl Fordham, iki yıl da Pensilvanya Üniversitesi'nde tamamladı. Bu dönemlerde babası Fred Trump işlerini büyütmüş, 200 milyon dolar gibi bir servet sahibi olmuştu. Trump Vietnam Savaşı'na da ayağında topuk dikeni olduğu gerekçesiyle katılmadı.[6]

Yükseköğretimden sonra 1971'de babasının Elizabeth Trump & Son Co. adlı daire kiralık şirketini ele aldı. Şirketin adını The Trump Organization diye değiştirdi.[7] Şirketin adını, niteliğini ve merkezini değiştirdi. O dönemlerde yaşanan petrol krizi ABD ekonomisini, dolayısıyla da Trumpları da etkiledi. Donald Trump sonraki süreçte babasından aldığı 350 bin dolarla iş hayatına atıldı. Farklı projeler üzerinde farklı isimlerle çalıştı. Manhattan'da harap halde olan Commodore Hotel'i satın alıp yenilemek isteyince babası da dahil çevresindekiler ona karşı çıktı. Fakat bu isteğini de gerçekleştirdi. Hyatt Otelleri'nin sahibi olan Jay Pritzker ile ortak oldu (1975). Hem bu ortaklığı hem de vergi vermemek için belediye ile yaptığı 40 yıllık anlaşma onun ilk başarıları olarak dikkat çekti. 1400 odalı Grand Hyatt Oteli ile yılda 30 milyon dolar kâr elde etti. 1978'de Manhatta'nın işlek caddelerinden birindeki bir binayı 25 milyon dolarlık banka kredisiyle alıp 68 katlı bir gökdelen yaptırdı. Yaptırdığı daireler 1983'te oldukça ilgi görüp satıldı. İlk önce Tiffany mücevher mağazası nedeniyle Tiffany Kulesi adını verdiği bu binaya daha sonra Trump Kulesi (Trump Tower) adını verdi. Medyada daha fazla ün kazanmasında Central Park'taki buz pateni pistinin etkisi büyük oldu. Belediyenin yedi yıldır bitiremediği ve toplamda 20 milyon dolar harcadığı inşaat, Trump ile beraber üç ayda üç milyon dolara tamamlanmış oldu. Sonraki dönemde ise Trump Place ile beş milyar dolarlık bir projeyi gerçekleştirdi. Sadece doğduğu şehir New York'ta değil, Chicago, Miami, Las Vegas ve dünyanın birçok yerinde Trump Tower, Trump Plaza, Trump International gibi yatırımlar gerçekleştirdi. 2004 yılında NBC'deki programı ile şov dünyasına adım attı. Programda kullandığı "Kovuldun!" sözü çok dikkat çekti. Gallup'un anketlerine göre Trump, 12 yaş üstündeki Amerikalıların %98'i tarafından tanınıyordu.[3][8][9]

Donald Trump emlak işlerinin yanı sıra 1998'de kendi adını taşıyan bir vakıf kurdu. 2016 yılındaki başkanlık seçimleri için bu vakıf aracılığıyla para topladığı iddiasıyla hakkında soruşturma açıldı. Miss Universe, Miss USA ve Miss Teen US gibi güzellik yarışmalarıyla ilgilenip bunlardan pay satın aldı. Kendi adını taşıyan ve emlak üzerine ücretli eğitim veren bir üniversite açtı. Bu üniversite 2005-2010 yılları arasında faaliyet gösterdi.[10]

Evlilikleri ve çocukları
2016 yılındaki seçim kampanyalarında eşi Melania Trump'la birlikte.

Donald Trump toplamda üç evlilik yaptı. Bu evliliklerden üç erkek iki de kız çocuğu olmak üzere toplamda beş çocuk sahibi oldu. Ayrıca 2020 yılı itibarıyla on da torunu bulunmaktadır. Trump ilk olarak 1972 yılında Çek model Ivana Zelníčková ile evlendi. Bu evliliğinden Donald Trump Jr., Ivanka ve Eric adında üç çocuğu oldu. İkili 1992 yılında ise boşanmalarına rağmen bir süre yakın ilişkileri devam etti. Bu evlilikten olan çocukların üçü de babalarının şirketlerinde yöneticilik yapmaktadır. 1997 yılına gelindiğinde Trump bu sefer aktris Marla Maples'la evlendi. Bu evlilikten de Tiffany adında bir çocuk sahibi oldu. İki yıl sonra, 8 Haziran 1999'da bu evliliğini de sonlandırdı. 2005 yılında Sloven model Melania Knauss'la evlendi. Mart 2006'da oğulları Barron doğdu. Melania'nın seçim kampanyaları sırasında eşi hakkındaki konuşması Barack Obama'nin eşi Michelle Obama'nın Demokrat Parti Kongresi'nde yaptığı konuşmayla benzer içerik barındırması medyada tartışma yarattı. " Bazen evde iki erkek çocuğum var, genç bir oğlum ve kocam" şeklindeki söylemiyle de tekrar gündeme geldi.[11]

Önceki adaylıkları

Trump başkanlık öncesindeki siyasi düşüncelerinde birçok farklı tutum sergiledi. Siyasi çevrelerde tanınması 1980 yılındaki başkanlık seçiminde Ronald Reagan'ı desteklemesiyle başladı. Reform Partisi ile olan ilişiğini 2001 yılında kesti. 2001'den 2008'e kadar Demokrat Parti'yi destekledi. 2008 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerinde Cumhuriyetçi Parti'nin adayı John McCain'i destekledi. 2011 yılına kadar altı Cumhuriyetçi, dört de Demokrat adaya mali destek sağladı. Bu desteğini 2011 sonrasında sadece Cumhuriyetçilere kaydırdı. 1988, 2004 ve 2012’de başkanlık için adı geçmiş olsa bile ilk kez 2000 yılındaki seçim için aday oldu.[10]

Donald Trump'ın 2000 yılındaki seçim kampanyalarında kullandığı logo.

Trump'ın başkan adaylığı serüveni 1987'li yıllara dayanmaktadır. Henüz o yıllarda başkan adaylığı için adı geçen isimlerden biri oldu. 8 Ekim 1999'da CNN ekranında Larry King'in bir programında Amerikan başkanlığına aday olacağını açıkladı. Yardımcınız kim olacak sorusuna ise siyahi sunucu Oprah Winfrey cevabını verdi. 2000 yılındaki seçimlere Reform Partisi'nden başkan adayı oldu.[12] Fakat daha sonra yarıştan çekildi. NBC'deki programı ile daha da tanınan Trump, 2004'teki başkanlık seçimi içinde adı geçti. Bush'ın izlediği Irak politikasını yoğun bir şekilde eleştirdiyse de ona destek veren isimlerden biri olup, başkanlığa aday olmadı. 2016 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri için de 16 Haziran 2015'te Manhattan 5. Cadde'de bulunan Trump Tower’daki konuşmasıyla Cumhuriyetçi Parti'den başkan adaylığını açıklayarak[13] şu ifadeleri kullandı: “Bayanlar ve baylar, Amerikan başkanlığı için yarışıyorum ve ülkemizi tekrar harika bir yer haline dönüştüreceğiz.”[14]

Seçim kampanyası (2016)
Trump'ın 2016 seçim kampanyalarında kullandığı logo.

16 Haziran 2015'te başkan adaylığını açıklayan Donald Trump, 2016 yılındaki seçim kampanyalarını belirli söylemler üzerine kurarak daha önce Başkan Ronald Reagan'ın da kullandığı Make America Great Again sloganını kullandı.[15] Kampanyası için haftada 2 milyon dolar harcayacağını açıkladı.[16] Başkan yardımcılığı görevi için de Mike Pence'yi seçtiğini Twitter hesabı üzerinden duyurdu.[17] Rolling Stones'in bazı şarkılarını kampanya süresince kullanması grubun tepkisini çekti.[18] Adaylık süresince mal varlığını kesin olarak belirtmekten kaçındı. Daha sonra 10 milyar dolarlık mal varlığının bulunduğunu belirtti. Geçmiş yıllarında vergi kaçırdığı ortaya çıktı, rakibi Hillary Clinton'la giriştiği münazarada Federal Hükûmet'e 20 yıl vergi vermediğini itiraf etti. Ardından Clinton'u suçlayarak senatörlük döneminde yasaları neden düzeltmediğini sordu. Seçim kampanyaları süresince Müslüman ve göçmen karşıtlığını içeren bir dil kullandı.[19] Bundan dolayı siyaset, sanat, spor, bilim, teknoloji gibi camiaların önemli isimleri tarafından yoğun bir şekilde eleştirilip tepki gördü.[20][21][22][23] Meksika ile ABD arasındaki sınıra duvar ördüreceğini vadederek, maliyetini Meksikaya ödeteceğini belirtti. Meksikalılara karşı da “Ülkeye uyuşturucu, suç getiriyorlar. Tecavüzcüler” söyleminde bulundu.[24] Göçmen karşıtı söylemleri Katolik Kilisesi lideri Papa Francesco'nun da tepkisini çekti, Papa Trump'a karşı "Yalnızca duvarlar örmeyi düşünen biri Hristiyan olamaz" çıkışında bulundu.[25] Kaliforniya'da Müslüman bir gencin altı kişiyi yaralamasını hatırlatarak Müslümanların Amerikalılara karşı nefret duyduğunu iddia etti. Ardından da ülkeye turist ya da göçmen olarak gelmek isteyen Müslümanların geçici olarak engellenmesi gerektiğini dile getirdi.[26] ABD'deki camilerin gözetim altında tutulmasını ve Müslümanların emniyet güçlerince ırksal olarak fişlenmesi (racial profiling) önerisinde bulunarak[27] Suriyeli mültecileri geri göndereceğini vadetti.[28] IŞİD'i de "cehenneme gönderecek kadar bombalayacağını" ifade ederek, rakiplerinin bu terör örgütüne karşı kendisi gibi sert davranamayacağını, teröristlerin petrolle olan ilişkilerini keserek onları zayıflatacağını söyledi.[29] Hatta, Ağustos ayında partisinin Florida'da düzenlediği mitingde yaptığı konuşmada, Obama'nın IŞİD'in kurucusu olduğunu, Demokrat Parti'nin başkan adayı Hillary Clinton'ın da terör örgütünün kurucu ortaklarından olduğunu iddia etti.[30] Şubat 2016'da güç düşüncesi ile savunduğu barış tezinin radikal İslamcı IŞİD, nükleer tehdidi olan İran ve komünist Çin'e karşı caydırıcı bir etken olarak kullanılması gerekçesiyle Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterildi.[31]

Trump'ın göçmen karşıtı söylemleri sadece Müslümanlara yönelik olmayıp ülkede yasa dışı yaşadığını düşünülen 11 milyon kişiye karşı oldu. Bu kişilerin Amerika'dan çıkartılması gerektiğini savundu, ardından yabancı düşmanlığı ve bunun için gereken maliyet konusunda eleştirilere maruz kaldı.[32] Göçmenleri de kapsayan "doğumla gelen vatandaşlık" uygulamasına da karşı olduğu açıkladı.[33] Rusya ve Vladimir Putin'le Obama dönemindeki ilişkilerden daha sağlıklı ilişkiler kurabileceğini iddia etti.[34] İran'la varılan nükleer program anlaşmasını başkan seçilmesinde durumunda hemen iptal edeceğini söyledi.[35]

Kadınlara yönelik söylemleri
Başkanlığı 20 Ocak 2017'de devralmasından sonra ABD'de başlayan Trump karşıtı protestolarda kadınlar ve ellerindeki pankartlar.

Adaylık süresince göçmen[26] ve Müslüman[28] karşıtı söylemlere sahip olan Trump, ayrıca cinsiyetçi[36] söylemleriyle de tepki çekti. Hillary Clinton'ın Barack Obama'ya 2008'de mağlup olmasını "becerildi" anlamına gelen argo bir kelime ile değerlendirdi.[36] Kürtaj karşıtı olarak bilinen Trump,[37] 1973'ten beri ABD'de yasal olan kürtajın kaldırılması durumunda kürtaj olan kadınların cezalandırılması gerektiğini söyledi. Karşılaştığı tepkilerden sonra da, "kürtaj yapan doktorlar cezalandırılsın" şeklinde düzeltmede bulundu. Kendisinin bu söylemleri kadın ve sivil toplum örgütlerinin sert tepkisine neden oldu.[38] Kuzey Karolina eyaletindeki seçim çalışmalarında düzenlediği konuşmaya katılan, Davud Yıldızı takıp üzerine Müslüman yazan ve “Selam, barış için geldim” yazılı bir tişört giyen 56 yaşındaki bir kadın güvenlik güçlerince salondan atıldı ve protesto edildi.[39] 1993 ve 1997 yıllarına hakkında iki taciz davası açılan Trump[10], seçim kampanyaları süresince birçok taciz iddiası ile gündeme geldi.[40][41][42] 15 kadın, farklı zaman ve makânlarda Trump'ın kendilerini taciz ettiği iddiasında bulundu.[10] Bu iddialardan birisi de Hollywood yıldızı Salma Hayek'e aitti.[43] Seçimlerden birkaç hafta önce kendisinin bir ses kaydı Washington Post tarafından yayımlandı. 'Bir yıldız olduğunda kadınlara istediğin gibi muamele edebileceğini' Billy Bush'a söylediği ses kaydındaki kadınlar hakkındaki ağır[44], aşağılayıcı ve küfürlü[45] ifadeleri hem rakipleri hem de kendi partisinden birçok kimsenin tepkisini çekti. Hakkındaki iddiaları hayal ürünü olarak niteleyen Trump, ses kaydı için de yazılı ve sesli açıklamalar ile özür diledi.[46][47]

Seçimler
Ana madde: 2016 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri
Eyaletlere göre seçim sonuçları: Kırmızı:Trump/Pence, Mavi:Clinton/Kaine

16 Haziran 2015'te Cumhuriyetçi partiden başkanlık kampanyalarına başlayan Trump, partisinden senatör Ted Cruz ve Ohio Valisi John Kasich'den yapılan ön seçimler sonrasında sıyrılarak partinin tek adayı olarak kaldı.[48] 2016 Haziranının son günlerine doğru parti içinde gereken 1238 delege sayısına ulaşarak partinin resmi adayı olması kesinleşti.[49] Yaygın görüşlere ve genel anket sonuçlarında çoğu kez Clinton'un gerisinde gösterilen Trump,[50][51] 8 Kasım 2016'da yapılan seçimleri kazanarak 45. Amerika Birleşik Devletleri başkanı oldu. Trump yapılan son anketlerde rakibinin dört puan gerisinde gösteriliyordu.[52] Seçimlerde Trump %46.1 Clinton ise %48.2 oy aldı. Clinton daha fazla oy almasına rağmen başkanlık için gerekli olan 270 eyalet delegesi sayısına ulaşamadı.[53] ABD medyası seçim sonuçlarını sürpriz olarak gördü.[54] Trump'ın seçilmesinden Obama'dan görevi devralmasına kadar geçen süreçte basında Rusya'nın seçimleri müdahil olarak Trump'a yardım ettiği iddiaları ortaya atıldı. Bu iddialar arasında Rusya'nın elinde Trump'ın seks kaseti olduğu[55] veya seçimlere siber olarak müdahale ettiği yönündeydi.[56] CIA'nın da Rusya'nın müdahalesi ve yardımı sonucuna vardığı iddiaların araştırılması için Başkan Barack Obama tarafından talimat verildi.[57] Seçilmiş Başkan Trump ise bu iddiaları gülünç bularak: "Bu da yeni bir bahane. Ben inanmıyorum. Biz ülke genelinde büyük bir zafer kazandık. Her hafta ayrı bir bahane getiriyorlar" ifadelerini kullandı.[58] Rusya tarafı ise iddiaları ABD-Rusya ilişkilerine zarar verme amaçlı olduğunu belirterek yalanladı.[59][60]

Seçim analizlerine göre üniversite mezunu Amerikan seçmenlerinin %44'ü (ABD ortalaması %29), lisansüstü eğitim görenlerin yaklaşık %37'si Trump'a oy verdi. Kadınların ise yaklaşık %41'i Trump'a oy verdi, bu oran beyaz kadınlarda %52 olarak saptandı. Hane halkı gelirinin ortalama 56 bin dolar olduğu ABD'de, Trump'a oy veren ailelerin ortalama geliri 72 bin dolar iken, Clinton'a o verenlerin ise 61 bin dolardı. Kendisinin başkan seçilmesini politika analistleri, gözlemciler ve siyaset bilimcileri neredeyse 'imkânsız' olarak görmekteydi.[61]

Trump karşıtı protestolar
Ayrıca bakınız: 2017 Kadın Yürüyüşü

Donald Trump hem seçim kampanyaları hem de başkanlık görevini devralmasından sonraki süreçte birçok protesto ile karşılaştı. Daha önce kadınları, Müslümanları ve göçmenleri hedef alan söylemleri seçim kampanyası süresince miting ve konferaslarında protesto edilmişti.[21] Özellikle görevi devraldığı yemin töreni sırasında başlayan[62] Trump karşıtı protestolar ülke geneline yayılmakla kalmayıp Londra ve Paris gibi küresel şehirlere de sıçradı.[63] Kapitalizm ve Trump karşıtı dövizler taşıyan göstericiler çeşitli mağaza ve dükkanların camını kırınca güvenlik güçlerince gruba müdahale edildi. New York, Boston, Chicago, Portland ve Oakland gibi şehirlerdeki protestolar yoğun katılım gördü. Bazı noktalarda göstericiler polisle çatıştı.[64] Ayrıca "Kadın Yürüyüşü" (Women's March) adındaki kadın protestoları başkent Washington ve New York gibi yerlerde yayılım gösterdi. Dag Hammarskjold Parkı'ndaki gösterilere 200 bin kişi katılım gösterdi. Ellerinde 'benim bedenim, benim seçimim', 'bedenime dokunma', 'gelecek kadınların olacak', 'benim başkanım değil', 'ellerini çek', 'sevgi nefreti yenecek' gibi pankartlar taşıyan kadınların protestosuna Madonna, Scarlett Johansson ve Alicia Keys gibi birçok isim katıldı.[65] Bu gösterilerde en az 217 kişi gözaltına alındı.[66]

ABD Başkanlığı (2017-2021)

2016 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri sonrası Hillary Clinton'ı ikinci sırada bırakarak ABD Başkanlığı görevine seçilen Trump, 20 Ocak 2017 tarihinde ABD kongresi'nde yapılan törende yemin ederek görevine başladı [67] Göreve geldikten sonra Oval Ofis'te Obama tarafından depoya kaldırılmış olan eski İngiltere Başbakanı Winston Churchill'in büstünü geri getirip eski yerine koydurdu.[68] İlk hafta 15 kararnameyi imzaladı[69], bunlar çoğunlukla seçim kampanyası süresince değindiği konular üzerineydi.[70] Barack Obama tarafından uygulamasına geçilen Obamacare adlı sağlık reformunun süreç içerisinde kaldırılması için çalışma başlattı. Tepki çeken vaatlerinden olan Meksika sınırına duvar örülmesini, ülkeye yasal olmayan yollardan girişi engellemenin bir parçası olarak görüp ilgili başkanlık kararını imzaladı.[70] Bu kararı Meksika ile ABD arasında gerilim yarattı. Duvarın maliyetini Meksika'ya ödeteceğini söyleyen Trump'a Peña Nieto tepki gösterdi.[71] Duvar maliyeti konusunda Meksika'dan ithal edilen ürünlere yüzde yirmi vergi koyacağı bildirildi.[72] Başkan adaylığı süresince yoğun bir şekilde eleştirdiği Trans-Pasifik Ortaklığı'ndan ABD'nin çekilmesini içeren başkanlık emrini ise 24 Ocak 2017'de imzaladı.[73] Bir gün sonra kürtajı destekleyen uluslararası kuruluşlara olan ABD desteğini kesti.[74] İlk haftasında en tepki çeken imzası ise yine seçim vaatlerinden olan sınırı Müslümanlara kapatma girişimiydi. Irak, Suriye, Yemen, İran, Sudan, Somali ve Libyalı vatandaşlara vize kısıtlaması uygulayarak ülkeye girmelerini yasakladı. Suriyeli mültecilerin de ikinci bir emre kadar ülkeye alınmasını durdurdu.[75][76] Başkanlık imzasından sonra ABD'deki bazı havalimanlarında gözaltına alınan Müslümanlar oldu.[77][78] Ardından birçok şehirde protesto edilen bu uygulama[79], Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği (ACLU) tarafından açılan dava sonrasında federal yargıç tarafından askıya alındı.[80]

Görev süresi sona erdikten sonra, Trump Florida'nın Palm Beach kentindeki Mar-a-Lago'ya döndü.[81]

Ekonomi

Donald Trump'ın başkanlığı döneminde ABD ekonomisi genel anlamda büyüme gösterdi. 2017-2019 yılları arasındaki 3 yıllık dönemde ABD ekonomisinin büyüme hızı yıllık bazda %2,5 oldu ve büyüme hızının ortalama %2,0 olduğu Barack Obama dönemini geride bıraktı. 2012 yılından beri düşüş trendi gösteren enflasyon oranı başkanlığının ilk aylarında tekrardan yükselse de %3 seviyesinin üzerine çıkmadı ve 2018 yılında yıllık enflasyon %1,9, 2019 yılında ise %2,3 olarak gerçekleşti. 2008 Ekonomik Krizi sonrasında %10'u bulan işsizlikte Barack Obama döneminde yaşanan gerileme Donald Trump'ın başkanlığı süresince de devam etti. 2019 yılı sonunda ABD'de işsizlik oranı %3,5 olarak gerçekleşti.

Ekim 2017'de Trump, kurumlar vergisini kalıcı olarak %21'e düşüren, kişisel gelir vergisinde 2025'e kadar azalma sağlayan, çocuğu olan bireylerin vergi avantajını arttıran, veraset vergisinden muaf olma sınırını iki katına çıkararak 11.2 milyon $ yapan ve yerel ve eyalet vergilerindeki indirimi 10.000 $ ile sınırlayan Tax Cuts and Jobs Act of 2017 adlı vergi yasasını imzaladı.[82]

Donald Trump yönetimindeki ABD ekonomisi 2017-2019 yılları arasında büyüme gösterse de 2019 yılının sonunda Çin'de ortaya çıkan ve 2020'nin ilk aylarından itibaren tüm dünyada etkisini gösteren Covid-19 Pandemisi sebebi ile çok ciddi bir duraklama dönemine girdi. 2008 krizine göre etkileri kat ve kat daha büyük olan bu duraklama ABD'de işsizliğin 3 ay içerisinde %3,5'tan %14,7'ye fırlamasına ve ekonominin 2020 yılının ikinci çeyreğinde %31,3 küçülmesine yol açtı. 2020 yılı Ekim ayı itibari ile ABD'de işsizlik oranı tekrardan %7,9'a geriledi. Enflasyon oranında düşüş devam etti ve yıllık enflasyon %1,3 olarak gerçekleşti.

Türkiye ile ilişkiler

Barack Obama döneminin özellikle son zamanlarında ABD ve Türkiye arasında gergin ilişkiler hakimdi. Bu gerginliğin ana sebepleri arasında 2016 Türkiye askerî darbe girişimi, Suriye İç Savaşı, Irak sorunu, Türkiye'de geçerli haklar ve özgürlükler, Fethullah Gülen'in iadesi ile Suriye'de Halk Savunma Birlikleri (YPG) ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG)'ne olan ABD desteği bulunmaktaydı.[83] Seçim kampanyası sırasında dış politikaya çok fazla yer ayırmayan Trump'ın özellikle New York Times'a Temmuz 2016'da verdiği bir röportaj ikili ilişkilerin nasıl seyredeceği açısından analistler için önemliydi. Röportajında Türkiye'de ve benzer ilişkili devletlerde olan insan hakkı ihlalleri konusuna nasıl müdahale edeceği sorusunu, ABD'nin başka ülkelerle ilgilenmeden önce kendi bozukluklarını düzeltmesi gerektiğini belirterek: "Bence başkalarına nutuk atma hakkımız yok. Ülkemizde olup bitenlere bir baksanıza! Birileri polis memurlarını soğukkanlılıkla vururken, nasıl başkalarına ders verebiliriz ki?" ifadelerini kullandı. Aynı röportajında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a güvenini açıklayarak, darbe girişimini tersine çevirdiği belirtip takdir ettiğini söyledi.[84] Türkiye Obama döneminde genel olarak ABD'nin YPG'ye olan desteğinden rahatsız olurken,[85] Donald Trump ise Kürt güçlerinin hayranı olduğunu ve onlara olan desteğin devam etmesi gerektiğini başkan olmasından önceki bir söyleminde belirterek, Türkiye ile olumlu ilişkilerinin olabileceğini, ikisini bir araya getirmenin de harika olacağını açıkladı.[86][87] Ayrıca Donald Trump Türkiye ile yakın ilişkileri olan Müslüman Kardeşler'i radikal İslamcı gruplar arasında saydı.[88]

Türkiye'de Trump'ın başkan seçilmesi ve Cumhuriyetçilerin iktidara gelmesi ikili ilişkiler açısından Demokratlara göre daha olumlu olacağı yorumları yapıldı.[88] Trump'ın yemin töreninde Türkiye'yi Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu temsil etti. Sonrasında yaptığı açıklamalarda ve diğer Türk siyasilerinin ağırlıklı görüşlerinde YPG sorunu ve Fethullah Gülen'in iadesi isteği öne çıktı.[89][90]

Avrupa ile ilişkiler

Trump'ın başkan seçilmesinden beş gün sonra AB Dışişleri bakanları acil olarak Brüksel'de toplantı yaptı. Toplantıda savunma ve dış ilişkiler konusunda daha etkili ve yoğun bir işbirliğine gidilmesi kararlaştırıldı. Toplantıya katılan bazı kişiler Trump'ın söylemlerini Avrupa için tehlikeli bulduklarını ve yıkıcı sonuçlara gidebileceğini belirtirken, kimileri de abartılı veya bir fırsat olarak gördüklerini açıkladı. Yapılan toplantıya İngiltere, Fransa ve Macaristan Dışişleri bakanları çeşitli gerekçelerle katılmadı.[91] Trump'ı Beyaz Saray'da ziyaret eden ilk Avrupalı lider ise İngiltere Başbakanı Theresa May oldu. May, Avrupa Birliği'nden ayrılmış bir İngiltere ile Trump yönetimindeki ABD'nin yeniden dünyayı yönetebileceğini belirtti. Ayrıca Trump'ı işkenceyi öneren ve Müslüman göçmenlere yasak getirmeyi içeren düşüncelerini ise eleştirdi.[92]

AB'nin zamanla çözüleceği ve NATO'nun işlevsiz olduğunu söyleyen Trump'a en büyük tepkiyi Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande verdi.[93] 20 Ocak 2021 tarihinde görevini Joe Biden'e devretti.

Kaynakça
  1. "Age at Inauguration | Presidents of the United States (POTUS)" (İngilizce). 7 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2020.
  2. "İşte Donald Trump'ın dedesinin Almanya macerası". Hurriyet. 21 Kasım 2016. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2017.
  3. Soner Yalçın. "Kadın satıcısının torunu: Donald Trump". Sözcü. 11 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2017.
  4. Cassidy, John (4 Ocak 2016). "What Sort of Man is Donald Trump:". The New Yorker. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2017.
  5. "Donald Trump kimdir?". BBC Türkçe. 9 Kasım 2016. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2017.
  6. Eder, Steve (1 Ağustos 2016). "Donald Trump's Draft Deferments: Four for College, One for Bad Feet". New York Times. 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2017.
  7. "This Is How Donald Trump Actually Got Rich". Investopedia. 26 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2017.
  8. "Donald Trump kimdir?". Bloomberg. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2017.
  9. "Donald Trump kimdir?". BBC Türkçe. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2017.
  10. "Portre: Donald Trump". Al Jazeera. 26 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2017.
  11. "Donald Trump'ın ailesi: 3 evlilik, 5 çocuk, 8 torun". CNN Türk. 11 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
  12. "Trump officially joins Reform Party". CNN. 12 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2017.
  13. "Here's Donald Trump's Presidential Announcement Speech". TIME. 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2017.
  14. "Emlak Kralı Donald Trump ABD Başkanlığına Aday Oldu". Euronews. 21 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2017.
  15. Engel, Pamela (Ocak 2018). "How Trump came up with his slogan 'Make America Great Again'". Businies Insider. 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
  16. "Trump kampanyasına 'haftada iki milyon dolar harcayacak'". BBC Türkçe. 22 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  17. "Trump'ın başkan yardımcısı adayı Pence". Sabah. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  18. "Rolling Stones'tan Trump'a: Şarkılarımızı kullanmayı bırak". BBC Türkçe. 8 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  19. "Trump ilk TV reklamında Müslümanları hedef aldı". BBC Türkçe. Ocak 2016. 22 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
  20. "Donald Trump'a New York'ta büyük tepki". AA. Aralık 2015. 20 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
  21. "Donald Trump'a tepkiler dinmiyor!". Sözcü. Aralık 2015. 18 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
  22. "Zuckerberg'ten Müslümanlara destek mesajı!". Habertürk. Aralık 2015. 14 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
  23. "İngiliz şarkıcı Adele'den, Donald Trump'a veto". BBC Türkçe. Şubat 2016. 22 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
  24. "Trump Meksika'ya gitti, duvarı savundu". BBC Türkçe. Eylül 2016. 2 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
  25. "Papa'dan Trump'a göç yanıtı: Duvarlar ören Hristiyan olamaz". BBC Türkçe. 20 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  26. "Donald Trump: Müslümanların ABD'ye girişi durdurulsun". BBC Türkçe. 22 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
  27. "Trump'dan 'ırksal fişleme' önerisi". DW. 11 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
  28. "Trump: Suriyeli mültecileri ülkelerine geri yollayacağım". BBC Türkçe. 29 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  29. "Trump: İsrail Ortadoğu'nun tek demokrasisi". Euronews. 24 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
  30. "Trump: Obama IŞİD'in kurucusu, Clinton da ortağıdır". Hürriyet gazetesi. 11 Ağustos 2016. Erişim tarihi: 8 Eylül 2020.
  31. "Donald Trump, Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterildi". Hürriyet. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  32. "Donald Trump seçim mitinginde yine göçmenleri hedef aldı". Euronews. 29 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
  33. "İşte ABD Başkanı Donald Trump'ın bilinmeyen yönleri". Hürriyet. 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
  34. "10 başlıkta Trump'ın 'ötekileri' hedef alan sözleri". BBC Türkçe. 11 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
  35. "Trump: Başkan seçilirsem ilk iş İran anlaşmasını feshedeceğim". BBC Türkçe. 4 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  36. "Trump'tan bu kez de cinsiyetçi söylemler". Cumhuriyet. 29 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  37. "Washington'daki kürtaj karşıtı yürüyüşe Başkan Yardımcısı Pence de katıldı". Euronews. 28 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  38. "Trump: Kürtaj olan kadın cezalandırılmalı". NTV. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  39. "Müslüman kadın, Trump'ın mitinginden atıldı". Sözcü. 14 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  40. "Trump'a taciz suçlamaları: 'Ahtapot gibi saldırdı'". BBC Türkçe. 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  41. "Trump'a cinsel taciz suçlaması". Hürriyet. 24 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  42. "Donald Trump'a iki taciz suçlaması daha". NTV. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  43. "Salma Hayek'ten Donald Trump hakkında taciz iddiası". NTV. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  44. "O kaset ortalığı karıştırdı!". Milliyet. 10 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  45. "Trump'ın kadınlarla ilgili sözleri ABD'de büyük tartışma yarattı". BBC Türkçe. 10 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  46. "Trump kadınlar hakkındaki müstehcen yorumları için özür diledi". Sözcü. 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  47. Donald Trump apologizes for sexist comments about groping women
  48. "Cruz yarışı bıraktı Trump tek başına kaldı". Bloomberg. 11 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  49. "Trump yeterli delege sayısına ulaştı". Euronews. 24 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  50. "İşte ABD'deki başkanlık seçimi öncesi yapılan son anketler". Hürriyet. 23 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  51. "ABD Başkanlık seçimi: Kim kazanır?". BBC Türkçe. 9 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  52. "ABD'de seçimi Trump kazandı, araştırma şirketleri yine yanıldı". BBC Türkçe. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  53. "Seçim sonuçları". CNN. 27 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2017.
  54. "ABD basını Trump'ın başkanlığını 'sürpriz' gördü". 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  55. "ABD Putin-Trump gizli bağlantısını konuşuyor". NTV. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  56. "Trump yurtsever davranmıyor". Eurotopics. 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  57. "CIA: Rusya Trump'ın kazanmasına yardım etti". Milliyet. 11 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  58. "Trump: Rusya'nın seçimlere müdahale ettiği iddiası gülünç". Sputnik. 12 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  59. "Kremlin'den Trump ile ilgili iddialara yalanlama". AA. 12 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  60. "Putin: Trump hakkında bu iddiaları yayanlar hayat kadınından kötüler". CNN Türk. 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
  61. Kardaş, Tuncay (Ocak 2017). "Trump: İmkânsız zaferin anatomisi". Al Jazeera. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  62. "Amerika'da Donald Trump Dönemi Resmen Başladı". Amerikanın Sesi. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  63. "Dünyanın dört bir yanında kadınlar Trump'a karşı sokağa çıktı". NTV. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  64. "ABD halkından ülke çapında Trump karşıtı protesto". Habertürk. 11 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  65. "Kadınlardan Trump protestosu". DW. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  66. "Trump karşıtı gösterilerde bilanço ağır: Washington'da 217 gözaltı". Diken. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  67. "Yemin eden Donald Trump resmen ABD Başkanı oldu". NTV. Erişim tarihi: 25 Ocak 2017.
  68. "Churchill, Trump'la birlikte Oval Ofis'e 'geri döndü'". Sputnik. 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2017.
  69. "Trump ilk haftasına 15 imza sığdırdı". AA. 4 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  70. "Trump, Meksika sınırına duvar 'vaadini' yerine getirdi". Sputnik. 25 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  71. "ABD ve Meksika arasındaki duvar gerilimi artıyor". NTV. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  72. "ABD, duvarın parasını Meksika'dan böyle alacak". Habertürk. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  73. "ABD, ortaklıktan ayrıldı". Hürriyet. 24 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2017.
  74. "Trump kürtajı destekleyen kurumlara fonu kesti; Hollanda açığı kapatacağını duyurdu". Diken. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  75. "Trump ABD Sınırını Mültecilere ve 7 Müslüman ülke vatandaşına kapattı". Euronews. 28 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  76. "Trump'tan Suriyeli mültecilere ABD'ye giriş yasağı". BBC Türkçe. 3 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  77. "Göçmenler ABD havaalanlarında gözaltına alınıyor". BBC Türkçe. 3 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  78. "Trump imza attı, iki Iraklı gözaltına alındı". DW. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  79. "Trump'ın 'vize kısıtlaması' protesto edildi". Sputnik. 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  80. "Federal Yargıç Trump'ın Yedi Ülke İçin ABD'ye Giriş Yasağını Bozdu". Amerikanın Sesi. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  81. "Former President Trump now at 'home' in Palm Beach County". sun-sentinel.com.
  82. Andrews, Wilson; Parlapiano, Alicia (15 Aralık 2017). "What's in the Final Republican Tax Bill (Published 2017)". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 4 Kasım 2020.
  83. "Trump, Türkiye'yle ilgili hangi politikaları savunuyor?". BBC Türkçe. 3 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  84. "Trump: Türkiye'ye nutuk atma hakkımız yok". Hürriyet. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  85. "ABD'den YPG'ye desteğe devam". Al Jazeera. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  86. "Trump'ın Türkiye'yle ilgili 6 görüşü". Businies HT. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  87. "Türkiye, Donald Trump'tan ne bekliyor?". BBC Türkçe. 3 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  88. "Faruk Loğoğlu: 'Trump Yönetimiyle Türkiye Sıkıntılar Yaşayacaktır'". Amerikanın Sesi. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  89. "Trump'ın yemin töreni sonrası Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu'dan açıklama". NTV. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  90. "Kurtulmuş, Trump'tan beklentileri açıkladı: 'Gülen iade edilsin, PYD'ye destek son bulsun'". BBC Türkçe. 3 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  91. "Avrupa güvenliğinde Trump belirsizliği". AA. 22 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  92. "Theresa May: İngiltere ve ABD, yeniden dünyaya liderlik edebilir". Sputnik. 27 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
  93. "Trump, Avrupa'da soğuk duş etkisi yarattı!". Milliyet. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.