Ölüm sırası

Ölüm sırası, ölüm cezası uygulanan ülkelerde genellikle cezaevinin bir bölümünde bulunan ve idam cezasının infazını bekleyen hükümlülerin tutulduğu bölümdür. Özel bir bina veya ayrı bir ünite olmayan yerlerde de idamı bekleme durumunu belirttiği için söz konusu terim mecazi olarak kullanılmaktadır. Sanık eylemi nedeniyle suçlu bulunduktan ve ölüm cezası ile cezalandırıldıktan sonra temyiz ve habeas corpus aşamaları devam ederken de ölüm sırasında kalmaktadır.

Ölüm cezasına karşı görüş ileri sürenler hükümlünün izole edilmesi ve geleceği hakkındaki belirsizlik nedeniyle ortada bir manevi işkence bulunduğunu ve özellikle uzun süre ölüm sırasında kalan hükümlülerin akıl hastalığına yakalanabildiklerini ileri sürmektediler. Bu duruma ölüm sırası fenomeni adı verilmektedir. Bazı uç durumlarda hükümlüler intihara teşebbüs edebilmektedirler.

ABD’de hükümlüler karmaşık ve vakit alan temyiz süreçleri nedeniyle idamın infazı öncesinde uzun yıllar ölüm sırasında kalabilmektedirler. 1977’den 2010 yılına kadar hüküm giyme ile idamın infazı arasındaki süre 1989-1990 ve 2008-2009 yılları arasındaki %22’lik artış da dahil olmak üzere önemli ölçüde artmıştır. 2010 yılında bir hükümlü ölüm sırasında 178 ay (yaklaşık 15 yıl) geçirdikten sonra ölüm cezası infaz edilmiştir.[1] ABD’de ölüm sırasındaki ölümlerin yaklaşık dörtte biri doğal nedenlerden kaynaklanmaktadır.[2]

Birleşik Krallık’ta ölüm cezasının uygulandığı dönemde hükümlülere 1 temyiz hakkı tanınıyordu. Eğer söz konusu temyiz talebi hukuki açıdan önemli bir noktaya ilişkin ise Lordlar Kamarası konuyu görüşüyor ve temyiz başarılı olursa ceza ömür boyu hapse dönüştürülüyordu.[3] Birleşik Krallık’ta İçişleri Bakanı’nın hükümdarın af yetkisini kullanarak cezayı erteleme ve ömür boyu hapse çevirme yetkisi de bulunuyordu.

Ölüm cezasını uygulayan bazı Karayip ülkelerinde halen Judicial Committee of the Privy Council son temyiz merciidir. Mahkeme, kendi yargı çevresi içerisinde kalan ülkelerde ölüm sırası fenomeninin görülmesini arzu etmediği gerekçesiyle uzun süre ölüm sırasında kalan hükümlülerin temyiz talebini kabul etmektedir.

United States Penitentiary, Terre Haute, Amerika Birleşik Devletleri Federal Hükümeti tarafından ölüm cezasına çarptırılan erkek hükümlüleri barındırmaktadır.

San Quentin State Prison, Kaliforniya eyaleti tarafından ölüm cezasına çarptırılan erkek hükümlüleri barındırmaktadır.

Allan B. Polunsky Unit, Teksas eyaleti tarafından ölüm cezasına çarptırılan erkek hükümlüleri barındırmaktadır.

Louisiana State Penitentiary, Louisiana eyaleti tarafından ölüm cezasına çarptırılan erkek hükümlüleri barındırmaktadır.

The Mississippi State Penitentiary, Mississippi eyaleti tarafından ölüm cezasına çarptırılan erkek hükümlüleri barındırmaktadır.

Oklahoma State Penitentiary, Oklahoma eyaleti tarafından ölüm cezasına çarptırılan erkek hükümlüleri barındırmaktadır.

1 Ocak 2013 tarihi itibarıyla ABD’de 3,125 hükümlü ölüm sırasında bulunmaktadır.[4] 1977’den Teksas (464), Virginia (108) ve Oklahoma (94) en çok idam gerçekleştiren eyaletlerdir.[1] 2010 yılı itibarıyla Kaliforniya (683), Florida (390), Teksas (330) ve Pennsylvania (218) eyaletleri ölüm sırasındaki hükümlü sayısının yarısından fazlasını barındırmaktadır. 2008 yılı itibarıyla idamına kadar en uzun süre ölüm sırasında kalan hükümlü 33 yıl ile Jack Alderman’dır. 2008 yılında Georgia’da idam edilmiştir.[5] Ancak Alderman’ın cezası infaz edilene dek ölüm sırasında en uzun süre kalan hükümlü olduğuna dikkat edilmelidir. Florida’da ölüm sırasına 1974'te alınan Gary Alvord, beyin tümörü nedeniyle hayatını 19 Mayıs 2013'te kaybedene dek 39 yıl boyunca ölüm sırasında kalmıştır.[6] Ölüm sırasındaki en yaşlı kişi ise Arizona’da ölüm sırasında kalan 94 yaşındaki Leroy Nash’dir. Nash 12 Şubat 2010’da doğal nedenler sonucunda ölmüştür.

ABD’de ölüm sırasının bulunduğu yerler

	Erkek hükümlü ölüm sırası	Kadın hükümlü ölüm sırası
Sivil Federal	United States Penitentiary, Terre Haute, Terre Haute, Indiana[7]	Federal Medical Center, Carswell, Fort Worth, Teksas[8][9][10]
Askeri	United States Disciplinary Barracks, Fort Leavenworth, Kansas	Naval Consolidated Brig, Miramar, San Diego, Kaliforniya^1

Eyalet	Erkek hükümlü ölüm sırası	Kadın hükümlü ölüm sırası
Alabama	Holman Correctional Facility, Atmore[11] and William E. Donaldson Correctional Facility, Bessemer [12]	Julia Tutwiler Prison for Women[13]
Arizona	Arizona State Prison Complex - Eyman[14]	Arizona State Prison Complex - Perryville[14]
Arkansas	Varner Unit[15]	McPherson Unit[16]
California	San Quentin State Prison[17]	Central California Women’s Facility[17]
Colorado	No designated death row Currently all DR prisoners are at Sterling Correctional Facility[18]	Colorado Women's Correctional Facility
Delaware	James T. Vaughn Correctional Center[19]	Delores J. Baylor Women's Correctional Institution[19]
Florida	Union Correctional Institution and Florida State Prison[20]	Lowell Correctional Institution Annex[20]
Georgia	Georgia Diagnostic and Classification Prison, Butts County[21]	Arrendale State Prison, Habersham County[22]
Idaho	Idaho Maximum Security Institution, Boise	Pocatello Women's Correctional Center, Pocatello
Indiana	Indiana State Prison, Michigan City	Indiana Women's Prison, Indianapolis
Kansas	El Dorado Correctional Facility, El Dorado	Topeka Correctional Facility, Topeka
Kentucky	Kentucky State Penitentiary, Eddyville[23]	Kentucky Correctional Institute for Women, Peewee Valley[24]
Louisiana	Louisiana State Penitentiary, unincorporated West Feliciana Parish[25]	Louisiana Correctional Institute for Women, St. Gabriel[26]
Mississippi	Mississippi State Penitentiary, Sunflower County[27]	Central Mississippi Correctional Facility[27]
Missouri	Potosi Correctional Center[28]	Women's Eastern Reception, Diagnostic and Correctional Center
Montana	Montana State Prison, Deer Lodge	Montana Women's Prison, Billings
Nebraska	Tecumseh State Correctional Institution, Tecumseh	Nebraska Correctional Center for Women, York
Nevada	Ely State Prison, Ely[29]	Florence McClure Women's Correctional Center, North Las Vegas[30]
New Hampshire	New Hampshire State Prison for Men, Concord	New Hampshire State Prison for Women, Goffstown
New Mexico	Penitentiary of New Mexico, Santa Fe County	New Mexico Women's Correctional Facility, Grants
Kuzey Carolina	Central Prison, Raleigh[31]	North Carolina Correctional Institution for Women, Raleigh[31]
Ohio	Chillicothe Correctional Institution, Chillicothe,[32] Ohio State Penitentiary, Youngstown[32] and Franklin Medical Center, Columbus[32]	Ohio Reformatory for Women, Marysville[32]
Oklahoma	Oklahoma State Penitentiary, McAlester	Mabel Bassett Correctional Center, Oklahoma City
Oregon	Oregon State Penitentiary, Salem[33]	Coffee Creek Correctional Facility, Wilsonville[33]
Pennsylvania	SCI-Greene, Franklin Township and Skippack Township (SCI Graterford)[34]	SCI-Muncy, Clinton Township[34]
Güney Carolina	Lieber Correctional Institution, Ridgeville[35]	Camille Griffin Graham Correctional Institution, Columbia[36]
Güney Dakota	South Dakota State Penitentiary, Sioux Falls	South Dakota Women's Prison, Pierre
Tennessee	Riverbend Maximum Security Institution, Nashville[37] and Morgan County Correctional Complex, Wartburg[37]	Tennessee Prison for Women, Nashville[37]
Texas	Polunsky Unit, West Livingston[38][39]	Mountain View Unit, Gatesville[39]
Utah	Utah State Prison, Draper	Central Utah Correctional Facility, Gunnison
Virginia	Sussex I State Prison, Sussex County[40][41]	Fluvanna Correctional Center for Women[42][43]
Washington	Washington State Penitentiary, Walla Walla[44]	Washington Corrections Center for Women[44]
Wyoming	Wyoming State Penitentiary, Rawlins	Wyoming Women's Center, Lusk

Notes: ¹Naval Consolidated Brig, Miramar is the only facility in the United States Department of Defense designated to house female Level III inmates.

Kaynakça

1. "Department of Justice: Capital Punishment, 2010 Figures". Journalist's Resource.org. 31 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2015.
2. "United States Department of Justice". 21 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2015.
3. "Arşivlenmiş kopya". 28 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2015.
4. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 14 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2015.
5. "Jack Alderman Executed". 26 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2015.
6. "Arşivlenmiş kopya". 26 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2015.
7. "Special Confinement Unit Opens at USP Terre Haute 3 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Federal Bureau of Prisons. July 13, 1999. Retrieved on October 3, 2010.
8. Marshall, John. "Lisa Montgomery gets death penalty for killing pregnant woman 5 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Associated Press at the Southeast Missourian. Friday April 4, 2008. Retrieved on October 3, 2010. "Department of Justice spokesman Don Ledford said Montgomery will likely be sent to the Federal Medical Center Carswell in Fort Worth, Texas, a women's correctional facility that has medical services for inmates."
9. "Lisa M Montgomery 10 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Federal Bureau of Prisons. Retrieved on October 3, 2010.
10. "Angela Johnson 10 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Federal Bureau of Prisons. Retrieved on October 14, 2010.
11. "Annual Report Fiscal Year 2003 14 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Alabama Department of Corrections. 33/84. Retrieved on August 15, 2010. "which also included a cellblock for 20 death row inmates."
12. "Annual Report Fiscal Year 2003 14 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Alabama Department of Corrections. 21/84. Retrieved on August 15, 2010. "Donaldson has a death row unit with a capacity of 24 inmates."
13. "Annual Report Fiscal Year 2003 14 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Alabama Department of Corrections. 45/84. Retrieved on August 15, 2010. "Tutwiler also has a death row,"
14. "Death Row Information and Frequently Asked Questions 13 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Arizona Department of Corrections. Retrieved on February 23, 2011.
15. "State Capitol Week in Review 23 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." State of Arkansas. June 13, 2008. Retrieved on August 15, 2010. "Executions are carried out in the Cummins Unit, which is adjacent to Varner."
16. Haddigan, Michael. "They Kill Women, Don't They?" Arkansas Times. April 9, 1999. Retrieved on August 15, 2010.
17. "History of Capital Punishment in California 24 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." California Department of Corrections. Retrieved on August 16, 2010. "All male prisoners on condemned status are housed at a maximum-security custody level in three units at San Quentin State Prison. Females are housed in a maximum-security unit at Central California Women’s Facility in Chowchilla."
18. "Death Row FAQ 19 Nisan 2012 tarihinde WebCite sitesinde arşivlendi." () Colorado Department of Corrections. Retrieved on April 19, 2012.
19. "Death Row Fact Sheet 18 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Delaware Department of Corrections. Retrieved on August 16, 2010.
20. "Death Row Fact Sheet 23 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Florida Department of Corrections. Retrieved on August 15, 2010.
21. "Georgia Diagnostic and Classification Prison 23 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Georgia Department of Corrections. Retrieved on July 18, 2010.
22. "Inmates Under Death Sentence January 1, 2012 Changes to UDS Population During 2011 18 Kasım 2012 tarihinde WebCite sitesinde arşivlendi." () Georgia Department of Corrections. Retrieved on November 18, 2012.
23. Barrouquere, Brett. "Inmate challenges sedatives used in lethal injections Wilson also claims state doesn't provide enough information to inmates 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." The Harlan Daily Enterprise. 24 Kasım 2007. Retrieved on September 8, 2010.
24. "Kentucky State Penitentiary Prepares For 165th Execution 28 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." WLKY. Retrieved on September 8, 2010.
25. "Life After Death Row 15 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." CBS News. April 25, 2010. Retrieved on August 16, 2010. "Rideau was sent to Louisiana's Angola Prison, where he spent a decade waiting to be executed."
26. "Louisiana Correctional Institute for Women 24 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Louisiana Department of Public Safety and Corrections. Retrieved on August 16, 2010.
27. "Division of Institutions State Prisons 6 Aralık 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Mississippi Department of Corrections. April 21, 2010. Retrieved on May 21, 2010.
28. Lombardi, George, Richard D. Sluder, and Donald Wallace. "The Management of Death-Sentenced Inmates: Issues, Realities, and Innovative Strategies 27 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Missouri Department of Corrections. 8-9. Retrieved on September 18, 2010.
29. "Organization 27 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Nevada Department of Corrections. Retrieved on September 5, 2010.
30. "Lone woman on Nevada's death row dies in prison 4 Eylül 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi." Associated Press at North County Times. January 31, 2005. Retrieved on September 5, 2010.
31. "Death Row and Death Watch 20 Aralık 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." North Carolina Department of Correction. Retrieved on September 1, 2010.
32. "CCI death row receives final inmates 14 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Chillicothe Gazette. Retrieved on February 2, 2012.
33. "Capital Punishment in Oregon 16 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Oregon Department of Corrections. Retrieved on December 28, 2012.
34. "Death Penalty FAQ 8 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Pennsylvania Department of Corrections. 2 (2/4). Retrieved on July 26, 2010.
35. "Death Row/Capital Punishment 7 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." South Carolina Department of Corrections. Retrieved on August 17, 2010.
36. "Graham (Camille Griffin) Correctional Institution 13 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." South Carolina Department of Corrections. Retrieved on August 17, 2010. "The institution also functions as a major special management unit with the ability to house female death row inmates and county safekeepers."
37. "Death Row Facts 17 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Tennessee Department of Correction. Retrieved on August 25, 2010.
38. "West Livingston CDP, Texas 6 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." U.S. Census Bureau. Retrieved on May 9, 2010.
39. "Death Row Facts 5 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Texas Department of Criminal Justice. Retrieved on August 15, 2010.
40. "Sussex I State Prison 6 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Virginia Department of Corrections. Retrieved on August 22, 2010.
41. "DOC Appoints New Warden at Sussex I State Prison 6 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Virginia Department of Corrections. March 9, 2006. Retrieved on August 22, 2010.
42. "Virginia Death Row/Execution Facts 11 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." My FOX DC. Tuesday November 10, 2009. Retrieved on August 22, 2010.
43. "Fluvanna Correctional Center for Women (female institution) 13 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Virginia Department of Corrections. Retrieved on August 22, 2010.
44. "Capital Punishment in Washington State 22 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Washington Department of Corrections. Retrieved on August 26, 2010.

Dış bağlantılar

• Death Row Conditions: Death Penalty Worldwide23 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Academic research database on the laws, practice, and statistics of capital punishment for every death penalty country in the world.
• "Death Row Inmates Pictures27 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." AOL News
• "The Management of Death-Sentenced Inmates: Issues, Realities, and Innovative Strategies27 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." - Missouri Department of Corrections
• Death Row Inmates Tony Medina31 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Deathrow - The last resort
• LifeLines