İmha kampı
İmha kampları (ayrıca bilinen diğer adlarıyla ölüm kampları veya öldürme merkezleri), II. Dünya Savaşı dönemindeki Holokost sırasında Nazi Almanyası tarafından milyonlarca Yahudiyi sistematik bir şekilde öldürmek için inşa ettirilmiştir. Polonyalılar, savaştaki Sovyet esirleri ve Çingeneler gibi diğer etnik gruplar da imha kamplarında öldürülmüştür. İmha kamplarındaki kurbanlar en çok gaz odalarında öldürülmüştür. Öldürülmeler ya bu özel amaç için yapılmış kalıcı tesislerde ya da gaz kamyonetlerinde gerçekleşmiştir.[1] Auschwitz-Birkenau ve Majdanek gibi bazı Nazi toplama kampları, 1945 yılında savaşın bitiminden önceki dönemde ikili bir amaca hizmet etmiştir: zehirli gazla imha ve açıktan ölmek üzere olan insanları çok yoğun bir şekilde çalıştırma.[1][2]
Kurbanları trenle sabit tesislere götürüp topluca imha etme fikri, Nazilerin T4 ötenazi programı sırasında zihinsel ve fiziksel engelli hastalara karşı yapılan deneylerle ortaya çıkmıştır. Bu deneyler, Nazilerin kimyasal olarak ürettiği zehirli gazlarla yapılmıştır.[3][lower-alpha 1] Gazla öldürme teknolojisi savaş koşullarına göre uyarlanmış, geliştirilmiş ve birçok farklı etnik gruptan insana karşı uygulanmıştır; Yahudilerin öldürülmesi öncelikli amaçtı, ve kamplarda öldürülenlerin %90'ını Yahudiler oluşturmaktaydı.[9] Avrupa'daki Yahudilere karşı yapılan bu soykırım, Nazi Almanyası'nın Yahudi sorununa Nihai Çözümüydü.[10] 11 milyon insanın öldürüldüğü bu soykırım günümüzde Holokost olarak bilinir.[1][11]
İmha kampları aynı zamanda Almanya'nın kukla devleti olan Bağımsız Hırvatistan Devleti tarafından da kullanılmıştır. 1941-1945 yıllarında arasındaki faşist Ustaşa rejimi sırasında Sırplar, Yahudiler ve Çingeneler ile muhalif Hırvat ve Müslüman Boşnaklar bu kamplarda öldürülmüştür.[12]
Ayrıca bakınız
Notlar
- Öldürücü gaz odalarının geliştirilmesi, tarihçiler tarafından Alman Ceza Polisinin baş kimyagerlerinden Dr. Albert Widmann'a atfedilmektedir.[4] Berlin'de üretilen ilk gaz kamyoneti, 21 Mayıs - 8 Haziran 1940 tarihleri arasında Polonya'da bulunan Soldau toplama kampında, Lange Komandoları tarafından Sanatoria'dan getirilen 1.558 akıl hastasını öldürmek için kullanılmıştır.[5][6] Lange, daha sonra Chelmno İmha Kampını kurmak için egzoz gazlarıyla ilgili tecrübelerini kullanmıştır.[7] Widmann, ilk gazla zehirleme deneylerini Eylül 1941 tarihinde Mogilyov'de gerçekleştirmiştir, ve başarılı bir şekilde yerel hastanedeki hastaları kamyonetin moturundan çıkan egzoz gazıyla öldürmüştür. Bu şekilde suçun “Einsatzgruppe” üzerindeki psikolojik etkisini en aza indirgemiştir.[8]
Kaynakça
- Yad Vashem (2012). "The Implementation of the Final Solution: The Death Camps". The Holocaust. Yad Vashem, The Holocaust Martyrs' and Heroes' Remembrance Authority. 15 July 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 June 2019 – Internet Archive, 4 November 2013 vasıtasıyla. Also in: Wolf Gruner (2004). "Jewish Forced Labor as a Basic Element of Nazi Persecution: Germany, Austria, and the Occupied Polish Territories (1938–1943)" (PDF). Forced and Slave Labor in Nazi-Dominated Europe. Center for Advanced Holocaust Studies, United States Holocaust Memorial Museum. ss. 43-44. 21 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2019.
- Robert Gellately; Nathan Stoltzfus (2001). Social Outsiders in Nazi Germany. Princeton University Press. s. 216. ISBN 978-0-691-08684-2. 9 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2019.
- Holocaust Encyclopedia (20 Haziran 2014). "Gassing Operations". United States Holocaust Memorial Museum, Washington, DC. 13 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2015.
- Christopher R. Browning (2007). The Origins of the Final Solution: The Evolution of Nazi Jewish Policy, September 1939-March 1942. Germany and Europe. U of Nebraska Press. ss. 188-189. ISBN 0-8032-0392-6. 20 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2015.
- The Simon Wiesenthal Center (2006). "Responses to Revisionist Arguments". 3 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2019.
- Jewish Virtual Library (2006). "The Development of the Gas-Van in the Murdering of the Jews". 25 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2019.
- Christopher R. Browning (2011). Remembering Survival: Inside a Nazi Slave-Labor Camp. W. W. Norton & Company. ss. 53-54. ISBN 0393338878. 9 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2019.
- Laurence Rees (2006). Auschwitz: A New History. Public Affairs. ss. 53, 148. 9 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2019.
- Russell, Shahan (12 Ekim 2015). "The Ten Worst Nazi Concentration Camps". WarHistoryOnline.com. 1 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2019.
- " Die Endlösung der Judenfrage" – Adolf Hitler (In English, "The final solution of the Jewish problem"). Furet, François. Unanswered Questions: Nazi Germany and the Genocide of the Jews 9 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Schocken Books (1989), p. 182; 978-0-8052-4051-1
- Doris Bergen, Germany and the Camp System 18 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., part of Auschwitz: Inside the Nazi State, Community Television of Southern California, 2004–2005.
- Holocaust Encyclopedia. "The Jasenovac camp complex". Washington, DC: United States Holocaust Memorial Museum. 13 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2016.
It is presently estimated that the Ustaša regime murdered between 77,000 and 99,000 people in Jasenovac between 1941 and 1945.