Gearing sınıfı muhrip
Gearing sınıfı muhrip, II. Dünya Savaşı sonrasında ve kısa bir sürede ABD Deniz Kuvvetleri için yapılan 98 gemilik muhrip grubudur. Gearing tasarımı, önceki Allen M. Sumner sınıfı'nın küçük bir modifikasyonu ile olmuştur. Gövdede daha uzun menzile yer verilerek yakıt için daha fazla depolama alanı yaratıldı, böylece gemilerin gövdesi Allen M. Sumnerslardan 14 ft (4.3 m) daha uzatılmış oldu.
Gearing sınıfı muhrip Gearing class destroyers | |
---|---|
Genel bakış | |
Gemi tipleri: | DD: Muhrip |
Üreticiler: | Bath Iron Works / Bethlehem Steel / Fore River Shipyard |
Kullanan: | |
Önce gelen sınıf | Allen M. Sumner sınıfı |
Sonra gelen sınıf | Mitscher sınıfı |
Genel özellikler | |
Özellikler: | 3.480 ton (tam yükle) 2.450 ton (standard) |
Uzunluk: | 119 m |
Kiriş uzunluğu: | 12,5 m |
Derinlik: | 4,4 m |
Güç: | COGAG 2 şaft GE türbin 60.000 hp |
Hız: | 34,5 knot |
Menzil: | 20 knot ile 4.500 deniz mili |
Mürettebat: | 336 |
Silahlar: | 5 inch (127 mm)/38 çift amaçlı top 2 x 40mm ikiz Bofors uçaksavar top 2 x 40mm dörtlü Bofors uçaksavar top 8 x 20mm ikiz uçaksavar top 2 x beşli 21" torpido atar |
Helikopter: | |
Radar: | Mk 25 OPS-28D |
Soner: | |
Atış kontrol sistemi (FCS): | Mk 37 (top için) Mark 1A |
Elektronik muharebe aletleri |
İlk gearingler 1945 yılının ortalarına kadar hizmete hazır değildi, bu yüzden nispeten daha az savaş hizmeti gördü. Gemiler bir dizi yükseltmelerle 1970'lere kadar hizmete devam etti. O zamanda diğer birçok ülkeye satıldı ve daha uzun yıllar görev yaptı.
Gemiler
- Gearing sınıfı muhrip
Tamamlanmayanlar
İnşası gerçekleşen yukarıdaki 98 adet geminin yanı sıra kızağa konulan ve isim verilen, ancak inşası yarım kalan 7 adet Gearing sınıfı muhrip aşağıda belirtilmiştir:
- DD-720 USS Castle muhribi 11 Temmuz 1945 tarihinde New Jersey eyaleti Kearny kentinde kurulu Federal Shipbuilding & Drydock şirketi tersanesinde kızağa konuldu. Tekne için hiçbir zaman resmi denize indirme töreni yapılmadı. 11 Şubat 1946’da inşasına son verilen gemi 2 Kasım 1954 tarihinde Amerikan Donanması listesinden çıkarıldı. USS Castle 29 Ağustos 1955'te sökülmek amacı ile satıldı. Tekneye ismini veren denizaltıcı Kaptan Guy W. S. Castle, 1914 yılındaki Vera Cruz Savaşı sırasında Onur Madalyası'na layık görülmüştü.
- DD-721 USS Woodrow R. Thompson muhribi 1 Ağustos 1945 tarihinde New Jersey eyaleti Kearny kentinde kurulu Federal Shipbuilding & Drydock şirketi tersanesinde kızağa konuldu. Denize indirme töreni 16 Mart 1946’da gerçekleşti ancak gemi hiçbir zaman hizmete girmedi. İnşası tamamlanmayan gemi 2 Kasım 1954 tarihinde Amerikan Donanması listesinden çıkarıldı. USS Woodrow R. Thompson 29 Ağustos 1955'te sökülmek amacı ile satıldı. Tekneye ismini veren Deniz Piyade Çavuşu Woodrow Reginald Thompson, Guadalcanal çıkarması sırasında 9 Ekim 1942 tarihinde hayatını kaybetmişti ve kahramanca davranışları nedeni ile Donanma Haçı madalyasına layık görülmüştü. Aynı isim daha önce John C. Butler sınıfı bir refakat muhribi olan DE-451 gemisine verilmiş, ancak bu teknenin inşasına 6 Haziran 1944'te son verilince Gearing sınıfı bir muhribe transfer edilmesine karar verilmişti.
- DD-766 USS Lansdale muhribi 2 Nisan 1944 tarihinde Kaliforniya eyaleti San Francisco kentinde kurulu Bethlehem Steel şirketi tersanesinde kızağa konuldu. Denize indirme töreni 20 Aralık 1946’da gerçekleşti ancak gemi hiçbir zaman hizmete girmedi. İnşası tamamlanmayan gemi bir süre Kaliforniya’daki Suisun Körfezi’nde muhafaza edildi. 1956 Mayıs ayı içinde Long Beach donanma üssüne yedekte çekilen teknenin parçaları DD-884 USS Floyd B. Parks muhribinin pruvasını tamir amacı ile kullanıldı. USS Floyd B. Parks gemisi 11 Mart 1956’da CA-74 USS Columbus kruvazörü ile çarpışmıştı. USS Lansdale 9 Haziran 1956 tarihinde Amerikan Donanması listesinden çıkarıldı. 1959 yılında sökülmek amacı ile satıldı. Tekneye ismini veren deniz subayı Philip Van Horne Lansdale, C-4 USS Philadelphia kruvazörünün Batı Samoa adalarındaki Apia kentine yaptığı bir ziyaret sırasında düşman gruplar tarafından vurularak 1 Nisan 1889 tarihinde hayatını kaybetmişti.
- DD-767 USS Seymour D. Owens muhribi 3 Nisan 1944 tarihinde Kaliforniya eyaleti San Francisco kentinde kurulu Bethlehem Steel şirketi tersanesinde kızağa konuldu. Denize indirme töreni 24 Şubat 1947’de gerçekleşti ancak gemi hiçbir zaman hizmete girmedi. İnşası tamamlanmayan gemi bir süre Kaliforniya’daki Suisun Körfezi’nde muhafaza edildi. 1956 Mayıs ayı içinde Long Beach donanma üssüne yedekte çekilen teknenin parçaları DD-838 USS Ernest G. Small (veya DDR-838) muhribinin pruvasını tamir amacı ile kullanıldı. USS Ernest G. Small gemisi 7 Ekim 1951’de Güney Kore’nin Sonjin kenti kıyısında bir mayına çarpmıştı. USS Seymour D. Owens 9 Haziran 1956 tarihinde Amerikan Donanması listesinden çıkarıldı. 23 Mart 1959’da sökülmek amacı ile satıldı. Tekneye ismini veren Kaptan Seymour Dunlop Owens, Fletcher sınıfı bir muhrip olan DD-690 USS Norman Scott gemisine kumanda ederken 24 Temmuz 1943 tarihinde Tinian adasındaki Japon istihkamlarını bombalama sırasında karadan açılan topçu ateşi sonucu hayatını kaybetmiş ve Donanma Haçı madalyasına layık görülmüştü.
- DD-768 USS Hoel muhribi 21 Nisan 1944 tarihinde Kaliforniya eyaleti San Francisco kentinde kurulu Bethlehem Steel şirketi tersanesinde kızağa konuldu. Tekne hiçbir zaman denize indirilmedi. 13 Eylül 1946’da inşasına son verilen gemi Amerikan Donanması listesinden çıkarıldı. USS Hoel 1947 yılında kendi kızağında sökülmeye başladı. Tekneye ismini veren Kaptan William R. Hoel, Amerikan İç Savaşı sırasında 1861-65 yılları arasında Birlik Donanması’nda görev alan ünlü bir denizcidir.
- DD-769 USS Abner Read muhribi 21 Mayıs 1944 tarihinde Kaliforniya eyaleti San Francisco kentinde kurulu Bethlehem Steel şirketi tersanesinde kızağa konuldu. Tekne hiçbir zaman denize indirilmedi. 13 Eylül 1946’da inşasına son verilen gemi Amerikan Donanması listesinden çıkarıldı. USS Abner Read 1947 yılında kendi kızağında sökülmeye başladı. Tekneye ismini veren Kaptan Abner Read, Amerikan İç Savaşı sırasında Birlik Donanması’nda görev yapan meşhur bir denizcidir.
- DD-791 USS Seaman muhribi 10 Temmuz 1945 tarihinde Washington eyaleti Seattle kentinde kurulu Todd Shipyards şirketi tersanesinde kızağa konuldu. 7 Ocak 1946’da inşasına son verildi. Fakat, yarım kalan tekne 29 Mayıs 1946’da denize indirildi. Tamamlanmadan muhafaza edilen USS Seaman 1 Mart 1961’de Amerikan Donanması listesinden çıkarıldı ve 12 Eylül 1961 tarihinde sökülmek amacı ile satıldı. Tekneye ismini veren donanma pilotu Allen L. Seamen, 1 Mayıs 1944 tarihinde Yeni Gine bölgesindeki bir bombardıman görevi sırasında yara alan uçağı ile yaptığı mecburi iniş sırasında hayatını kaybetmişti. Seamen, ustaca yaptığı iniş ile mürettebatının çoğunun yaşamını kurtardı ve Donanma Haçı madalyasına layık görüldü.
İptal edilenler
1945 yılında II. Dünya Savaşı’nın sona ermesi ile birlikte kâğıt üzerinde inşası planlanan 47 adet Gearing sınıfı muhrip daha kızağa konulmadan iptal edilmiştir. Bu gemilerin üç adedi hariç isimlendirilmedi. Sadece borda numaraları tahsis edilen gemiler aşağıdaki gibidir:
- DD-809/816 borda numaraları arası 8 adet muhrip kızağa konmadan 12 Ağustos 1945 tarihinde iptal edildi. DD-815 ve DD-816 muhriplerine sırası ile USS Charles H. Roan ve USS Timmerman adları verildi. İptal işlemi ardından bu isimler yeni kızağa konacak Gearing sınıfı iki muhribe aktarıldı. Bakınız, DD-853 USS Charles H. Roan ve DD-828 USS Timmerman.
- DD-854/856 borda numaraları arası 3 adet muhrip kızağa konmadan 12 Ağustos 1945 tarihinde iptal edildi. DD-854 muhribine USS Robert A. Owens adı verildi. İptal işlemi ardından bu isim yeni kızağa konacak Gearing sınıfı bir muhribe aktarıldı. Bakınız, DD-827 USS Robert A. Owens.
- DD-891/926 borda numaraları arası 36 adet muhrip kızağa konmadan 1945 Mart ayı içinde iptal edildi. Teknelerin hiçbirine isim verilmedi. DD-891/893 ile DD-896 tekneleri 8 Mart 1945 tarihinde; DD-894/895, DD-905/908 ve DD-917/926 tekneleri 27 Mart 1945 tarihinde; DD-897/904 ve DD-909/916 tekneleri ise 28 Mart 1945 tarihinde iptal edildi.
Tadil edilenler
II. Dünya Savaşı’nın sonuna doğru 36 adet Gearing sınıfı muhrip, uçaklara karşı erken uyarı radarları ile donatılarak uzun menzilli radar-piket gemisi şeklinde tadil edildi. Tadilatların çoğu denize indirilmemiş inşa halindeki tekneler üzerinde gerçekleşti. Bu gemiler, Frank Knox sınıfı olarak da bilinir ve tanımlamaları DDR olarak değiştirilmiştir.
Yine II. Dünya Savaşı’nın ardından iki adet adet Gearing sınıfı muhrip, denizaltılara karşı avcı-katil (Hunter-Killer) muhribi şeklinde tadil edildi. Bu gemiler, Carpenter sınıfı olarak da bilinir ve tanımlamaları DDK olarak değiştirilmiştir. Aynı zamanda 13 adet Gearing sınıfı muhrip, denizaltı savunma harbi refakat muhribi şeklinde tadil edildi. Bu gemiler, Basilone sınıfı olarak da bilinir. Bu muhriplerin tanımlamaları DDE olarak değiştirilmiştir.
Yukarıda adı geçen tüm tekneler daha sonra standart denizaltı savunma harbi muhribi şekline geri döndü ve aşağıdaki başlıkta sözü edilen modernizasyon programlarına katıldılar.
Bu gemilerin dışında üç adet Gearing sınıfı muhrip çeşitli testlerde kullanmak amacı ile tadilata uğradı. DD-848 USS Witek ve DD-828 USS Timmerman tekneleri yeni tahrik sistemlerinin testlerinde, DD-712 USS Gyatt ise Terrier hava savunma füze sistemi denemelerinde kullanıldı. Bu üç tekne herhangi bir modernizasyon çalışması yapılmadan hizmet dışı kalmıştır.
Modernizasyon çalışmaları
Gearing sınıfı muhripler 1960'lı yıllarda FRAM (Fleet Rehabilitation and Modernization) modernizasyon programına tabi tutuldu. Modernizasyon sırasında teknelerin çoğu ASROC lançeri ve AN/SQS-23 sonarı ile donatıldı. Ayrıca, program dahilinde gemilere DASH uzaktan kumandalı denizaltı savunma harbi helikopter kabiliyeti kazandırıldı. Bu gemiler aşağıda belirtilen dört grup halinde modernize edildi:
- FRAM 1A Gearing sınıfı muhripleri
- FRAM 1B Gearing sınıfı muhripleri
- FRAM 1C Gearing sınıfı muhripleri
- FRAM 2 Gearing sınıfı muhripleri
Askeri Yardım Programı
1970’li yılların ortasında Amerikan Donanması’nda görev yapan modernize edilmiş Gearing sınıfı muhripler 30 yıllık ekonomik ömürlerini doldurdu. Bu muhriplerin çoğu Askeri Yardım Programı (MAP) çatısı altında müttefik ülkelere ödünç verildi. Bu muhriplerin bir kısmı transfer edildiği ülkeler tarafından daha sonra satın alındı. Bir kısmı ise Amerikan Donanması’na geri dönmeden hizmet dışı kaldı. Müttefik donanmalara transfer olmayan gemiler ise hedef gemisi olarak tatbikatlarda batırıldı veya sökülmek amacı ile satıldı. Tarihi sıralamaya göre Askeri Yardım Programı ile Gearing sınıfı muhrip alan 11 ülke aşağıda belirtilmiştir:
Yunanistan Deniz Kuvvetleri
1971 ile 1980 yılları arasında altı adedi FRAM 1 ve bir adedi FRAM 2 modernizasyon seviyesinde olmak üzere toplam yedi adet Gearing sınıfı eski Amerikan muhribi teslim aldı. Bu gemiler Themistoklis sınıfı olarak da bilinir.
Çin Cumhuriyeti Deniz Kuvvetleri
1971 ile 1980 yılları arasında 12 adedi FRAM 1 ve iki adedi FRAM 2 modernizasyon seviyesinde olmak üzere toplam 14 adet Gearing sınıfı eski Amerikan muhribi teslim aldı. Bu gemiler Fu Yang sınıfı olarak da bilinir.
Türk Deniz Kuvvetleri
1971 ile 1983 yılları arasında 9 adedi FRAM 1 ve üç adedi FRAM 2 modernizasyon seviyesinde olmak üzere toplam 12 adet Gearing sınıfı eski Amerikan muhribi teslim aldı. Bu gemiler Tepe sınıfı olarak da bilinir.
Toplam 12 adet Amerikan Donanması fazlası Gearing sınıfı ve Carpenter sınıfı denizaltı savunma harbi muhribi 1971-83 yılları arasında Türkiye’ye transfer edildi. Bu gemiler 1995 yılına kadar hizmete devam ettiler.
İlk teslimatlar
Mart 1971 ile Haziran 1980 ayları arasında sekiz adet Amerikan Gearing sınıfı muhrip Askeri Yardım Programı (MAP) dahilinde Türk Deniz Kuvvetleri'ne katıldı. 1974 Kıbrıs harekatı sırasında dost ateşi sonucunda batan TCG Kocatepe (D-354) (USS Harwood (DD-861)) muhribinin yerine aynı ad ve borda numarası ile USS Norris (DD-859) (aslında yedek parça olarak kullanılmak üzere alınan bir tekneydi) gemisi geçti.
Carpenter sınıfı
Şubat 1981 ve 1982 arasında iki adet Amerikan Carpenter sınıfı muhrip TCG Anıttepe (D-347) (eski USS Carpenter (DDK-820) ve TCG Alçıtepe (D-346) (eski USS Robert A. Owens (DDK-827))Askeri Yardım Programı (MAP) dahilinde Türk Deniz Kuvvetleri’ne katıldı.
Son teslimatlar
Ekim 1982 ve Mart 1983 ayları arasında iki adet Amerikan Gearing sınıfı muhrip Askeri Yardım Programı (MAP) dahilinde Türk Donanması’na katıldı.
Ayrıca, eski Amerikan USS McKean (DD-784) muhribi yedek parça olarak kullanılmak amacı ile TCG Gayret gemisinden önce, 2 Kasım 1982 tarihinde Türk Deniz Kuvvetleri’ne transfer edilmiştir.
Kore Cumhuriyeti Deniz Kuvvetleri
1972 ile 1981 yılları arasında beş adedi FRAM 1 ve iki adedi FRAM 2 modernizasyon seviyesinde olmak üzere toplam yedi adet Gearing sınıfı eski Amerikan muhribi teslim aldı. Bu gemiler Chung Buk sınıfı olarak da bilinir.
İspanyol Deniz Kuvvetleri
1972 ile 1978 yılları arasında FRAM 1 modernizasyon seviyesinde beş adet Gearing sınıfı eski Amerikan muhribi teslim aldı. Bu gemiler Churruca sınıfı olarak da bilinir.
Arjantin Deniz Kuvvetleri
1973 yılında FRAM 2 modernizasyon seviyesinde bir adet Gearing sınıfı eski Amerikan muhribi teslim aldı. Bu gemiye D-27 ARA Comodoro Py adı verildi.
Brezilya Deniz Kuvvetleri
1973 yılında FRAM 1 modernizasyon seviyesinde iki adet Gearing sınıfı eski Amerikan muhribi teslim aldı. Bu gemiler Marcilio Dias sınıfı olarak da bilinir.
- 1975 ile 1977 yılları arasında Amerikan Donanması, FRAM modernizasyonuna katılmış iki eski muhribi İran’a transfer etti. DD-713 USS Kenneth D. Bailey ve DD-881 USS Bordelon gemileri hiçbir zaman İran Donanması’nda hizmete girmedi ve kullanılmadan söküldü.
Pakistan Deniz Kuvvetleri
1977 yılından başlayarak FRAM 1 modernizasyon seviyesinde altı adet Gearing sınıfı eski Amerikan muhribi teslim aldı. Bu gemiler Tariq sınıfı (veya Tarık) olarak da bilinir.
Ekvator Deniz Kuvvetleri
1978 yılında FRAM 1 modernizasyon seviyesinde bir adet Gearing sınıfı eski Amerikan muhribi teslim aldı. Bu gemiye BAE Presidente Eloy Alfaro adı verildi.
Meksika Deniz Kuvvetleri
1982 yılından başlayarak FRAM 1 modernizasyon seviyesinde iki adet Gearing sınıfı eski Amerikan muhribi teslim aldı. Bu gemiler Netzahualcoyotl sınıfı olarak da bilinir.