John Bradshaw

John Bradshaw (15 Temmuz 1602 – 31 Ekim 1659) İngiliz hakim. Özellikle İngiliz İç Savaşının ardından kral I. Charles'ın yargılandığı davada mahkeme başkanı olmasından dolayı tanınır.

John Bradshaw
Devlet Konseyi Başkanı ve Hakimler Kurulu Başkanı
Doğum	15 Temmuz 1602
Ölüm	31 Ekim 1659 (57 yaşında) Londra, İngiltere
Defin	Westminster Abbey

Gençliği

Henry Bradshaw ile Catherine Winnington'un ikinci oğulları olarak dünyaya gelir. Ailenin Stockport yakınlarındaki Chesire veya Marple köylerindeki çiftliklerinden birisinde doğduğu düşünülmektedir. İlkokulu Stokport'da okuduktan sonra Bunbury, Chesire ve Middleton'daki okullarda devam eder. Avukatların yanında çalıştıktan sonra Londra'da hukuk eğitimi alır. 1627 yılında baroda görev yapmaya başlar. 1637 yılında Congleton Belediye Başkanı olur.[1] 1643 yılında Londra'ya geçerek Londra Adli Mahkemesinde hakim olur.[2] 1648 yılında Chester ve Kuzey Galler Başhakimi olur.

Dava

İngiliz İç Savaşının ardından mağlup olan kral I. Charles'ın İskoçya ile temas kurarak parlamento rejimine karşı yeniden ayaklanma peşinde olur. Ancak planı başarısız olan kral yakalanıp vatana ihanet suçundan dolayı yargılanmak üzere mahkemeye sevk edilir. Mahkeme başkanlığı görevi birçok kişi tarafından reddedilse de Bradshaw görevi 1649 yılında kabul eder. Bradshaw'un hakimliğine dair çok çeşitli görüşler beyan edilmiştir, bunun ötesinde kral duruşmada hakimin adını daha önce duymadığını ifade etmiştir.[3] İlk iki duruşmaya şehir dışında olduğu için katılamayan Bradshaw, mahkeme süresince kılıç kuşanmış ve özel muhafızlarla korunmuştur. İlahi bir güçle iktidara çıktığını iddia eden I. Charles mahkemenin ve dolayısıyla mahkeme başkanının otoritesini tanımadığını söylemiştir. Vatana ihanet suçundan dolayı suçlu bulunan krala ithamlar Bradshaw tarafından yüzüne okunmuştur. Burada I. Charles tiran, vatan haini, katil ve halk düşmanı ilan edilmiştir. Kararın açıklanmasından sonra Bradshaw krala son bir kez söz vermemiştir.[4]

Protektora

12 Mart 1649 tarihinde Bradshaw Devlet Konseyi Başkanı seçilmiş ve icra organının en yüksek kademesine gelmiştir. İskoçya ve İrlanda seferlerinden sonra Oliver Cromwell Uzun Parlamentoyu lağvetmiş, kendisini Lord Protector ilan etmiştir. Protektora dönemi olarak anılan dönem yeni bir parlamento seçimleriyle başlamıştır. Cumhuriyetçi ideallere bağlı olan Bradshaw, Cromwell tarafından dikte edilen Protektora döneminin sıkı bir muhalifi olmuştur. 1654 yılında Stafford ve Chesire bölgesinden milletvekili seçilse de ordu destekli hükümete bağlılık metnini imzalamayı reddettiği için görev yapamamıştır. 1658 yılında Cromwell ölünce Lord Protector olarak oğlu Richard Cromwell göreve gelmiş, Bradshaw'u hem idareci hem de vekil görevine kabul etmiştir. Restorasyon öncesindeki dönemde ağır sıtmaya yakalanmasına rağmen parlamento çalışmalarına katılmış, oru birliklerinin parlamentonun çalışmalarını engelleme girişimlerini mahkûm etmiştir.[5] Kamu görevlerinden çekilip istirahate çekilmiş, Ekim ayının 31. günü ölmüştür.[6] Westminster Abbey'de onuruna görkemli bir cenaze töreni düzenlenmiştir.

Ölümünden sonra aldığı ceza

Restorasyon süreciyle beraber ülkeye dönen I. Charles'ın oğlu, 1660 yılında tahta çıkarak II. Charles olarak göreve başlar. Monarşi yanlıları tarafından özellikle I. Charles'ın mahkemesindeki hakimlere karşı bir intikam kampanyası başlatılır. Kralın ölümünün 12. yıl dönümü olan 30 Ocak 1661 günü o tarihte vefat etmiş olan John Bradshaw, Oliver Cromwell ve Henry Ireton'un naaşlarının mezarlarından çıkartılması ve Tyburn'de asılarak teşhir edilmesine karar verilir. Günboyu asılı kalan naaşların akşamüstü de kafaları kesilmiştir. Naaşlar çöplüğe atılmış, kafalar da mızrak ucunda Westminster'da sergilenmiştir.[7]

Jamaika bağlantısı

Bazı kaynaklarda Bradshaw'un naaşının çok önceden oğlu[8] tarafından alınarak Jamaika'ya götürüldüğü ve Martha's Brae adlı bölgede bir topla işaretli gizli yere gömüldüğü iddia edilir. Bugün Falmouth limanı yakınlarında Topçu Tepesi olarak bilinen yerin burası olduğu sanılmaktadır. Oğul Bradshaw'un babasının naaşını defnettiği toprakları satın aldığı ve burada bulunan topun üzerine iç savaşa atıfta bulunan Tiranlara isyan etmek Tanrıya itaat etmektir sözlerini yazdığı düşünülmektedir.

Geleneği

Modern siyaset felsefesi alanında uzmanlaşanlar Bradshaw'ın durumunu savunurken, yasal merciler kralın yargılanması sürecinin hukuki anlamda çok hassas bir çizgide olduğunu savunurlar. Buna göre kimi uzmanlar mahkemeyi kimileri de mahkeme başkanının yasallığını sorgulamaktadır.

Popüler kültüre etkileri

İngiliz İç Savaşı ve sonrası dönemi ele alan ünlü film Cromwell'de Bradshaw aktör Stratford Johns tarafından canlandırılmıştır.[9]

Kaynakça

1. Ünlü yazar John Milton, Bradshaw'ın kamu görevi sırasında görevini layıkıyla yaptığını yazar.
2. Bu görevi ölümüne kadar sürdürecektir.
3. Bulstrode Whitelocke Bradshaw'dan alanında uzman olarak bahsederken, Thomas Fuller ise hakkında kimsenin iyi bir görüşü olmayan şeklinde tariflemiştir.
4. İngiliz yasalarına göre idam hükmü giymiş bir mahkûm hayatta sayılmadığından konuşma hakkı bulunmamaktadır. Bu geleneğe göre mahkeme başkanının verdiği karar doğru olarak değerlendirilmektedir.
5. Birliklerinin başında gelen Albay Syndenham parlamentonun Tanrının buyruğu gereği çalışmaması gerektiğine benzer sözler söylemesi üzerine Bradshaw, zaten Tanrı'ya kavuşmak üzere olduğunu ve bu tür saçmalıklara ayıracak vakti olmadığını söyleyerek meclisi terk etmiştir.
6. Ölüm döşeğinde kralı yargıladığı için pişman olup olmadığı sorulduğunda, İngiltere'de bir kralı yargılayabilen ilk kişi olduğunu ve yeniden olsa yeniden yapacağını söylemiştir.
7. Samuel Pepys anılarında kafaları 5 Şubat 1661 günü gördüğünü yazar
8. adının John veya James olduğu bilinmektedir
9. Filmin tüm kadrosu imdb (İngilizce) 18 Haziran 2015 tarihinde erişilmiştir