Kadına yönelik şiddet

Kadına yönelik şiddet, 1993 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kabul edilen Kadınlara Yönelik Şiddetin Önlenmesi Bildirgesi'nin birinci maddesine göre; Kamusal ve özel alanda gerçekleşen, kadınların fiziksel, cinsel, duygusal zarar görmesiyle sonuçlanan ya da sonuçlanması olası, her türlü cinsiyet temelli şiddet eylemi veya bu eylemin yapılacağına ilişkin tehdit ya da zorlama ve keyfi olarak özgürlüğün kısıtlanmasıdır. Aynı bildirgenin ikinci maddesinde, bu tanımın ailede ve yakın çevrede olagelen fiziksel, cinsel ve psikolojik şiddeti de kapsayacak fakat bununla kısıtlanmayacak şekilde yorumlanması gerektiğini belirtmektedir.[1]

Kadına yönelik şiddet kadınlara, yalnızca kadın oldukları için uygulanan, cinsiyet eşitliğinin sağlanamamasından kaynaklanan, kadın bireylerin insan haklarını ihlal eden eylemlerdir. Bu ihlaller gelişmekte olan ülkelerde daha sık görülmekle birlikte, kadınlar dünyanın bütün ülkelerinde fiziksel ve psikolojik şiddet tehlikesi altında yaşamaktadır. Almanya'da yılda ortalama 15 bin kadın, şiddet gördüğü gerekçesiyle evini terk ederek, kadın sığınma evlerinde yaşamaya başlamaktadır.[2]

1999 yılında BM Genel Kurulu tarafından 25 Kasım günü Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü olarak belirlenmiştir. İstanbul Sözleşmesi de kadına yönelik şiddeti insan hakkı ihlali ve ayrımcılık türü olarak tanımlayan, bağlayıcı nitelikte ilk uluslararası düzenlemedir.[3]

Şiddetin Türleri

Kadına yönelik şiddet birkaç geniş kategoriye ayrılabilir. Bunlar, bireylerin yanı sıra devletler tarafından gerçekleştirilen şiddeti de içerir. Bireyler tarafından uygulanan şiddet biçimlerinden bazıları şunlardır: tecavüz, aile içi şiddet, cinsel taciz, asit atma, üremeye zorlama, kız çocuğunu öldürme, doğum öncesi cinsiyet seçimi, doğum sırasında biliçli olarak zarar verme veya ihmal gösterme, çevrimiçi cinsiyet temelli şiddet ve çete şiddetidir. Namus ya da Töre cinayetleri, çeyiz şiddeti, kadın sünneti, kaçırma yoluyla evlilik ve zorla evlendirme gibi zararlı geleneksel uygulamalar da bu şiddetin içindedir. Savaş sırasında sistematik tecavüz gibi hükûmet tarafından işlenebilecek veya göz yumulabilecek şiddet türleri vardır; askeri çatışmalar sırasında cinsel şiddet, cinsel kölelik, zorla kısırlaştırma, zorunlu kürtaj; polis ve yetkili personel tarafından yapılan şiddet türleri ise; taşlama ve coplamadır. Kadın ticareti ve zorla fuhuş gibi pek çok kadına yönelik şiddet biçimi genellikle organize suç şebekeleri tarafından işlenmektedir.[4]

Kaynakça

1. "Declaration on the Elimination of Violence against Women" (İngilizce). Birleşmiş Milletler. 23 Şubat 1994. 22 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2015.
2. "Arşivlenmiş kopya". 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
3. Yasemin, Karadağ (2014). "Kadına Şiddete Son?" (PDF). Ankara Üniversitesi Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi, 71. s. 3. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020.
4. Prügl, Elisabeth (Director) (25 Kasım 2013). Violence Against Women. Gender and International Affairs Class 2013. Lecture conducted from The Graduate Institute of International and Development Studies (IHEID). Geneva, Switzerland.