Kazakistan'da seçimler
Kazakistan'da seçimler, Meclis ve Senato olmak üzere iki organa bölünmüş bir Başkan ve Parlamentoyu seçmek için ulusal düzeyde yapılır. Yerel seçimler ise her beş yılda bir yapılır.[1] Seçimler, Kazakistan Cumhuriyeti Merkez Seçim Komisyonu tarafından yapılır.
Bu kategoride yer alan maddeler Kazakistan hükûmeti ve siyasetinin bir parçasıdır. |
|
|
Kazakistan'da ondan fazla siyasi parti bulunmaktadır. Ayrıca AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Bürosu, 1999’dan bu yana parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin izlenmesi için ülkeye seçim izleyicileri yerleştirdi.[2]
Seçim prosedürleri ve teknoloji
Seçimlerde, birçok Kazak seçmenine elektronik oylama makinelerinde veya kağıt oylarda oy kullanma seçeneği teklif edildi. Her oylama yerinde bir adet büyük ve iki adet taşınabilir küçük sandık bulunur. Bunun sebebi ise engelli vatandaşların da oy kullanabilmesinin sağlanmasıdır. Ayrıca sandıkların bir kısmı dolma sorununa karşı şeffaftır. Elektronik oylama ise, Belarus ve Kazakistan'da geliştirilen AIS "Sailau" elektronik oylama sistemine dayanmaktadır. Bu sistem, daha geniş çapta çalışılan DRE oylama makinelerinin aksine, dolaylı kayıt elektronik oylama sistemi olarak tanımlanmaktadır. 16 Kasım 2011'de, Kazak Merkez Seçim Komisyonu başkanı Kuandyk Turgankulov, seçmenlerin kağıt oylarını tercih etmeleri, siyasi partilerin güvenmemeleri ve ülke için gerekli fonların bulunmaması nedeniyle Sailau sisteminin durdurulacağını söyledi.[3]
Seçim finansmanı
Kazakistan'da seçilen makam adayları, kampanya maliyetlerini karşılamak için devlet mali desteği alabilirler.[4] Senato seçimlerinde her aday yaklaşık 2170 dolar kazanıyor.
Başkanlık seçimleri
Ana madde: 2019 Kazakistan cumhurbaşkanlığı seçimi
Kurucu lider Nursultan Nazarbayev'in istifasından dolayı 9 Haziran 2019'da yapılan seçimdir. Seçimleri Kasım Cömert Tokayev kazanmıştır.[5]
Aday | Partisi | Oy sayısı | Oy oranı |
---|---|---|---|
Kasım Cömert Tokayev | Nur Otan | 6.504.054 | %70.76 |
Amirjan Qosanov | Ult Tagdyry | 1.472.733 | %16.2 |
Dania Yespayeva | Ak Yol | 470.153 | %5.2 |
Toleutai Rakhimbekov | Auyl | 294.271 | %3.2 |
Amangeldy Taspikhov | Kazakistan Sendikalar Federasyonu | 190.304 | %2.7 |
Jambıl Ahmetbekov | Komünist Halk Partisi | 167.249 | %1.83 |
Sadybek Tugel | Uly Dala Kyrandary | 84 348 | %0.92 |
Geçersiz/boş | 57,700 | - | |
Toplam | 9,274,110 | %100 | |
Kayıtlı seçmen / katılım | 11,960,364 | 77.54 | |
Kaynak: CEC |
Kaynakça
- "Arşivlenmiş kopya". 19 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2008.
- https://www.osce.org/odihr/elections/kazakhstan
- https://en.tengrinews.kz/politics_sub/Sailau-e-system-will-not-be-used-at-Kazakhstan-parliamentary-5678/
- https://en.tengrinews.kz/politics_sub/Senate-elections-in-Kazakhstan-to-be-held-soon-255208/
- "Kazakistan'da Kasım Cömert Tokayev seçimi kazandı". Anadolu Ajansı. 9 Haziran 2019. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.