Kazakistan Anayasası

Kazakistan Anayasası (Kazakça: Қазақстан Республикасының Конституциясы, Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýtsııasy; Rusça: Конституция Республики Казахстан, Konstitutsuya Respubliki Kazakhstan), Kazakistan'ın 30 Ağustos 1995'ten bu yana geçerli olan anayasasıdır. Anayasa, 30 Ağustos 1995 tarihinde referandumla onaylanmıştır.[1] Ayrıca her yıl 30 Ağustos, Kazakistan'da Anayasa Günü olarak kutlanmaktadır.[1]

Kazakistan Cumhuriyeti Anayasası Қазақстан Республикасының Конституциясы
Tam ad
Bölgesel kapsam	Kazakistan
Yürürlük tarihi	30 Ağustos 1995
Durum: Yürürlükte

İçerik

Önsöz

Anayasanın önsözü "özgürlük, eşitlik ve uyum" ve Kazakistan'ın uluslararası toplumdaki rolünün önemini vurgulamaktadır.

"Biz, Ortak tarihi kaderle birleşmiş Kazakistan halkı, ezeli Kazak toprakları üzerinde devleti kurarak, kendimizi özgürlük, eşitlik ve barış ideallerine adamış, barışsever ve sivil bir toplum olduğumuzun bilincine vararak, dünya toplumu içinde hak ettiği yeri almayı arzulayarak, bugünkü ve gelecek nesiller karşısında yüksek sorumluluğumuzun bilincinde olarak, egemenlik hakkımızdan yola çıkarak, bu anayasayı kabul ediyoruz."

1. Madde

Kazakistan Cumhuriyeti, en yüksek değerleri birey, onun yaşamı, hak ve özgürlükleri olan, demokratik, dünyevi, hukuk ve sosyal bir devlet olduğunu ilan eder.[2]

Cumhuriyetin faaliyetinin temel ilkeleri, toplumsal barış ve siyasal istikrar; tüm halkın yararına yönelik ekonomik kalkınma; Kazakistan vatanseverliği ve devlet işlerinin en önemli sorunlarının, ulusal düzeyde ya da parlamentodaki seçimler dahil demokratik yöntemlerle çözülmesidir.[2]

2. Madde

Kazakistan Cumhuriyeti, başkanlık yönetim şekliyle üniter bir devlettir.

Cumhuriyetin egemenliği, onun bütün ülkesini kapsar. Devlet, kendi ülkesinin bütünlüğünü, ihlal edilemezliğini ve devredilemezliğini sağlar.

Cumhuriyetin idari-mülki yapısı, onun başkentinin statüsü kanunla belirlenir. Kazakistan’ın başkenti, Nur-Sultan şehridir.

Kazakistan Cumhuriyeti ve Kazakistan adları aynı anlama gelir.

3. Madde

Devlet egemenliğinin tek kaynağı halktır.

Halk, egemenliğini ulusal referandum ve serbest seçimler aracılığıyla doğrudan kullanabileceği gibi egemenliğin kullanımını devlet organlarına aktarabilir.

Kazakistan Cumhuriyetin'de hiç kimse iktidara el koyamaz. İktidara el koyma, kanunlarla cezalandırılır. Halk ve devlet adına hareket etme hakkı, Başkana ve Anayasayla belirlenmiş yetkiler çerçevesinde Parlamentoya aittir. Hükûmet ve diğer devlet organları, kendilerine verilen yetkiler içinde yalnızca devlet adına hareket edebilir.

Kazakistan Cumhuriyetinde devlet iktidarı bütündür ve yasama, yürütme ve yargı kollarına ayrılması ilkesine ve bunların etkileşimini sağlayan fren ve denge sistemine uygun olarak Anayasa ve kanunlar temelinde kullanılır.

4. Madde

Anayasa hükümleri, ona uygun kanunlar, diğer normatif hukuk düzenlemeleri, uluslararası antlaşmalar, Cumhuriyetin diğer taahhütleri ayrıca Anayasa Konseyi ve Cumhuriyetin Yüksek Mahkemesinin düzenleyici kararları, Kazakistan Cumhuriyetin'de geçerli hukuku oluşturur

Anayasa, en üstün hukuki güce sahiptir ve Cumhuriyetin tüm topraklarında doğrudan geçerlidir.

Cumhuriyet tarafından onaylanan uluslararası antlaşmalar, kanunlara göre önceliğe sahiptir ve bir uluslararası antlaşma, uygulanması bir kanunla yayımlanmasına bağlı olduğu durumlar hariç doğrudan uygulanır.

Bütün kanunlar ve Cumhuriyetin taraf olduğu tüm uluslararası antlaşmalar yayımlanır. Vatandaşların hak, özgürlük ve ödevleriyle ilgili normatif hukuk düzenlemelerinin resmen yayımlanması onların uygulanması için gerekli şarttır.

Ayrıca bakınız

• Kazakistan hükûmeti
• Kazakistan'da siyaset
• Anayasal iktisat

Kaynakça

1. "Arşivlenmiş kopya". 18 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2007.
2. https://www.turk-pa.org/file/330_1500543034_8416.pdf Türk Cumhuriyetleri Anayasaları

Dış bağlantılar

• Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi - Türk Cumhuriyetleri Anayasaları