Kumlukoz, Posof

Kumlukoz, Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı bir köydür.

Kumlukoz
Köy

Ardahan'ın konumu
Kumlukoz
Kumlukoz'un Ardahan'daki konumu
Ülke Türkiye
İl Ardahan
İlçe Posof
Coğrafi bölge Doğu Anadolu Bölgesi
Rakım 1.532 m (5.026 ft)
Nüfus
 (2019)
 • Toplam 100
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
İl alan kodu 0478
İl plaka kodu 75
Posta kodu 75800
Resmî site
-

Köyün eski adı

Bugün Kumlukoz adını taşıyan köyün bilinen en eski adı Mğvime’dir. Gürcüce bir yer adı olan Mğvime (მღვიმე) “mağara” anlamına gelir. Bu ad Türkçede Ğuma, Ğume, Güme gibi farklı biçimler almıştır. Nitekim Osmanlıların Gürcülerden ele geçirdiği toprakların en eski tahrirlerinden biri olan 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan’da köyün adı Ğuma (غوما) olarak kaydedilmiştir.[1] Bu yazılış biçimi daha geç tarihli Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır adlı Osmanlı tahrir defterinde korunmuş, 1928 tarihli Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları adlı Osmanlıca yayında ise Ğume’ye (غومە) dönüşmüştür.[2][3]

93 Harbi’nde Tao-Klarceti bölgesini ele geçiren Ruslar ise, Osmanlıca yazılışın etkisiyle Mğvime’yi Gume (Гуме) biçiminde yazmışlardır.[4] Mğvime adı daha yakın tarihlerde Güme olarak kaydedilmiştir.[5]

Demografi

Mğvime’nin nüfusuna dair bilinen en eski kayıt 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterinde yer almaktadır. Bu deftere göre köyde 16 hane yaşıyordu. Hane başına ortalama 5 kişinin düştüğü kabul edilirse, köyün nüfusunun 80 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Bu defterde vergi vermekle yükümlü olarak Gabriel, Zakara, İvane, Maharebel, Giorgi, İasona, Batata, Varazgul, Amirgul, Papuna gibi erkek adları kaydedilmiştir. Bu tahrir defterine göre 16 haneyi temsilen kaydedilen 16 erkeğin de ispenç vergisi vermekle yükümlü kılınmış olması, köyün nüfusunun tamamının Hristiyan olduğunu göstermektedir.[1]

Mğvime köyünde kadın ve erkeğin birlikte tespit edildiği ilk nüfus sayımı ise, Rus idaresi sırasında, 1886 yılında yapılmıştır. Bu sayıma göre, Gume adıyla kaydedilmiş olan köyde 217 kişi yaşıyordu. Nüfusun tamamının Türk olarak kaydedilmiş olması, 1595 tarihli kayıtta adları geçen hanelerin Müslümanlaştığı (Türk) anlamına gelebilir. Nitekim Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır adlı Osmanlı tahrir defterinde köyün gelirinin Mehmed adında birine tahsis edilmiş olduğu görülmektedir.[2][4]

Türkiye sınırları içinde kaldıktan sonra nüfus kayıtlarına önceleri Güme, sonra Kumlukoz olarak geçen köyün nüfusu giderek artmış, 1935 yılında 431 kişiye, 1960 yılında 691 kişiye ulaşmıştır. Sonraki yıllarda köyden kente göçün bir sonucu olarak nüfus iyice azalmış, günümüzde 100 kişiye kadar düşmüştür.[6][7]

Coğrafya

Köy, Ardahan il merkezine 94 km, Posof ilçe merkezine 13 km uzaklıktadır.[8]

Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri
2019 100[9]
2018 115[9]
2017 110[9]
2016 111[9]
2015 121[9]
2014 134[9]
2013 146[9]
2012 152[9]
2011 169[9]
2010 178[9]
2009 197[9]
2008 203[9]
2007 216[9]
2000 332[8]
1990 495[10]
1985 576[11]

Kaynakça
  1. Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt, s. 311, III. cilt, s. 445.
  2. Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, s. 297.
  3. Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 762.
  4. "Poshov kazası (1886 Yılı)” (Rusça)
  5. Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 385.
  6. Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü (1937). "1935 Genel Nüfus Sayımı: Köyler Nüfusu" (PDF). mku.edu.tr. s. 152. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
  7. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1963). "1960 Genel Nüfus Sayımı: İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. s. 313. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
  8. "Kumlukoz Köyü". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
  10. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
  11. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.