Mısır'daki Kapitülasyonların Kaldırılmasına İlişkin Montrö Sözleşmesi
Mısır'daki Kapitülasyonların Kaldırılmasına İlişkin Montrö Sözleşmesi, 8 Mayıs 1937'de sonuçlanan ve kapitülasyonlar olarak bilinen Mısır'daki yabancılar için hukuk dışı sistemin kaldırılmasına yol açan uluslararası bir sözleşmeydi. Mısır, Amerika Birleşik Devletleri, Belçika, Birleşik Krallık, Danimarka, İspanya (iç savaşta Cumhuriyetçi taraf), Fransa, Yunanistan, İtalya, Etiyopya, Norveç, Hollanda, Portekiz ve İsveç hükûmetleri tarafından imzalanmıştır. 15 Ekim 1937'de yürürlüğe giren antlaşma aynı gün Milletler Cemiyeti Antlaşma Serisi'nde tescil edildi.[1]
Arka plan
Kapitülasyon sistemi 19. yüzyılda halkın dış güçler üzerindeki baskısı sonucu Mısır'a getirildi. I. Dünya Savaşı'ndan sonra Mısır'da bir milliyetçilik dalgası yükseldi ve yeni kurulan Wafd Partisi tarafından desteklenen hükûmet, artan talepleri İngiliz hükûmetine sundu. Yabancılar Mısır yerel yasal sistemini yerleştirirken kapitülasyon sistemini kaldırılmaya başladı. Sonuç olarak, yurt dışındaki konsolosluk mahkemelerinin birçoğu 1920-1921 yıllarında kaldırılmış, vatandaşları İngiliz konsolosluğunun yetkisine girmiştir. Lakin bu, Mısır hükûmetinin kapitülasyonların tamamen kaldırılmasına ilişkin taleplerini karşılamadı.
1936 İngiliz-Mısır Antlaşması'nın ardından Mısır hükûmeti tam bağımsızlığını sağlamak için 12 Nisan 1937'de Montrö'de kapitülasyonların kaldırılması için bir konferans toplanması çağrısı yaptı. Yapılan müzakerelerde Mısır'da kapitülasyonların kaldırılmasına karar verildi. Bu, sözleşmenin sonuçlanmasına yol açtı.
Sözleşmenin şartları
Kapitülasyonların kaldırılmasına ve yabancıların Mısır yasal sistemi çerçevesinde Mısır'a yerleştirilmesine ilişkin anlaşma sağlandı. Konsolosluk mahkemelerinin kaldırılmasına ilişkin tarih, 12 yıllık bir geçiş döneminden sonra, 15 Ekim 1949'da belirlendi.
Kaynakça
- Milletler Cemiyeti Antlaşma Serisi, cilt 182, sayfa 38–103.
Dış bağlantılar
- Antlaşma metni3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.