Mehmed Ali Paşa (müşir)
Mehmed Ali ya da Ludwig Karl Friedrich Detroit (1827, Magdeburg – 7 Eylül 1878, Gjakova), Alman kökenli bir Osmanlı generaliydi. 93 Harbi'nin ilk aylarında Tuna Cephesinin komutanıydı. Şair Nâzım Hikmet'in babasının dedesidir.
Mehmed Ali Paşa | |
---|---|
Müşir Mehmed Ali Paşa | |
Doğum |
1827 Magdeburg[1] |
Ölüm |
1878 (50-51 yaşlarında) Kosova |
Bağlılığı | Osmanlı İmparatorluğu |
Hizmet yılları | 1853-1878 |
Rütbesi | Müşir |
Savaşları/Çatışmaları |
Kırım Savaşı 93 Harbi |
Ailesi | Eşi: Ayşe Sıdıka Hanım |
Ludwig Karl Friedrich Detroit 1827 yılında o zamanlar Prusya Krallığı'nın sınırları içinde yer alan Magdeburg şehrinde doğdu. Ailesinin soyu 16. veya 17. yüzyılda Fransa'dan Protestan mültecilerin soyundan gelen Huguenot soyuna soyuna dayanıyordu .12 yaşında Hamburg'dan kalkan bir gemide çalışırken gemisi İstanbul limanında demirlediği sırada kaçarak Osmanlı Devleti'ne sığındı.[2] Osmanlı Devletinin önde gelen devlet adamlarından biri olan Mehmed Emin Âli Paşa'nın himayesine girdi. Harbiye'ye girerek Mehmed Ali adını aldı.
1853 yılında Osmanlı ordusuna katıldı ve Kırım Savaşı'nda savaştı. 1865 yılında generalliğe (paşa) yükseldi. 18 Temmuz 1877 tarihinde Müşir olarak 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın Tuna Cephesi komutanlığını Çırpanlı Abdülkerim Nadir Paşa'dan devraldı. Bu görevi 2 Ekim 1877 tarihine kadar sürdürdü ve Süleyman Hüsnü Paşa'ya devretti. Savaşın bitiminde Aleksandros Karatodori Paşa ve Sadullah Paşa'yla birlikte Berlin Kongresi'nde Osmanlı Devleti'ni temsil eden 3 kişiden biriydi. Kongrenin kararlarından memnun olmayan Müslüman halkı yatıştırmak için Arnavutluk'a gönderildi. Kosova'nın Gjakova kasabasında Abdullah Paşa Dreni beraber halk tarafından linç edilerek öldürüldü.
Diğer bir görüşe göre Koca Mustafa Reşid Paşa, Londra Büyük elçiliği esnasında elçilik ayak hizmetlerinde kullandığı bir Polonya Yahudi'sini İstanbul'a dönüşünde beraberinde getirmiştir. Mehmed Ali Paşa bu Polonyalının oğludur. [3]
Mehmed Ali Paşa'nın Hayriye Hanım, Leyla Hanım, Adviye Hanım ve Zekiye Hanım adlarında 4 kızı vardı. Bu kızlarından olan torunlarının ve torun çocuklarının arasında Nâzım Hikmet, Mehmet Ali Aybar, Rahmi Arslan, Oktay Rifat ve Ali Fuat Cebesoy gibi kişilikler bulunmaktadır.[4]
Kaynakça
- "Marmara". Academia.edu (Almanca). Erişim tarihi: 12 Kasım 2017.
- Mehmet Ali Paşa'nın torunu Nazım Hikmet Ran
- Sultan Abdülhamid ile ilgili bir belgesel, Youtube
- "Atatürk ile Paşaların arasını açmak istediler, Aksiyon dergisi, Sayı:562 12.9.2005". 15 Aralık 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2008.