Mudurnu
Mudurnu, Bolu'nun bir ilçesidir. İl merkezine 52 km uzaklıktaki Mudurnu İlçesi eski Türk evleri bakımından önemli bir özelliğe sahiptir. Yeşilin hakim olduğu ilçede bulunan 165 adet ev ve 8 Cami, çeşme ve hamam olmak üzere toplam 173 adet mimari değeri yüksek yapı nedeniyle "Kentsel Sit Alanı" ilan edilmiştir. Türk sivil mimarisinin en güzel örneklerinden biri ise Armutçular Konağı ve Keyvanlar Konağıdır. Yöresel ev yemeklerinin tanıtıldığığı konaklardan oda kiralamak,da mümkün.İlçe sınırlarındaki Abant Gölü, Sülük Gölü, Karamurat Gölü, Şeyh-ül Ümran Tepesi (Şeyh-ül imran bayramı temmuz ayının ilk haftası yapılır) görülmeye değer yerlerinden olup tüm Mudurnu'yu kuş bakışı izleme imkânı sunar. Ana gelir kaynağı hayvancılık olan Mudurnu'da bayanların hünerle işlediği iğne oyası da önemli bir gelir kaynağıdır. Ayrıca pişmaniye adıyla bildiğimiz Mudurnu Saray Helvalarının üretim merkezi olan Mudurnu birçok isimle kendini Türkiye ve dünya çapında duyurmuştur. Demirciler çarşısında eskilerin el işlerini bu güne taşıyan birkaç esnaf bulmak da mümkündür.
Mudurnu | |
---|---|
Türkiye'de yeri | |
Ülke | Türkiye |
İl | Bolu |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
İdare | |
• Kaymakam | Muhammed İkbal Yelek[1] |
• Belediye başkanı | Necdet Türker (MHP) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 1.409 km² (544 mil²) |
Rakım | 850 m (2.780 ft) |
Nüfus (1970) | |
• Toplam | 25,550 |
• Kır | - |
• Şehir | - |
Zaman dilimi | UTC+03.00 (UDAZD) |
Posta kodu | 14800 |
İl alan kodu | 0374 |
İl plaka kodu | 14 |
Resmî site http://www.mudurnu.bel.tr |
Mudurnu'ya 5 km mesafede bulunan Babas Kaplıcası'nın metabolizma hastalıkları ve hafif diyabetliler üzerinde olumlu etkileri vardır. Konaklama tesisi olarak restore edilmiş konaklar tarih öncesinin ihtişamını taşımaktadır. Mudurnu'nun 30 km kuzeybatısında yer alan Sarot Kaplıcası Taşkesti - Ilıca Köyü hudutları içerisindedir. Bolu ili dahilinde bulunan bütün maden sularından ayrı bir özellik taşıyan kaynak, sıcak ve sülfatlıdır.
Mudurnu, Mudurnu Tarihi Ahi Kenti adı ile 2014 yılında Dünya Mirası Listesine dahil edilmiştir.[2]
Tarihçe
Antik tarihte kent adının Modrene, Modra olduğu Mudurnu ilçesinin tarih öncesi yerleşim izlerini taşıdığı ve ilçesinin tarihi hakkındaki bilgilerin 4000 yıl öncesine dayandığı düşünülmektedir.[3] Modra isminin Luwi dilinden gelen ana tanrıçanın kocası anlamında bir sözcük olduğu sanılmaktadır.
İlk Türk yerleşiminin Selçuklu döneminde başlandığını bildiğimiz Mudurnu, daha sonra Osmanlı İmparatorluğunun çekirdeğini oluşturan ana bölge içinde yer alır. Osman Bey döneminde yoğun Türk akınlarına uğrayan Mudurnu, Samsa Çavuş ve Köse Mihal'in rehberliğinde Osmanlı Beyliğinin ilk topraklarına katılır. I. Murat Döneminde, Osmanlı Devletinin ilk düzenli ordusunun temeli olan "Yaya Örgütünü" oluşturan ve yine Osmanlının ilk Maliye Hazine örgütünü kuran Halil Hayrettin Paşa (Çandarlı Kara Halil) Mudurnu'ludur. Şeyh Fahreddin-i Rumi'nin öğrencisi olup, Mudurnu ahi örgütlerinde yetişen Çandarlı, daha sonra Osmanlı'nın ilk veziri olacaktır.
Yıldırım Beyazıt döneminde yapılan Yıldırım Beyazıt Camii (1374) ve Yıldırım Beyazıt Hamamı (1382) altı yüz yıldır ayakta durmaktadır. Fetret Devrinde güvenli bir Osmanlı beldesi olarak bilinen Mudurnu, Şehzade Mehmet Çelebi ve Emir Süleyman'a bir dönem sığınak olmuştur. 30 Ekim 1918 Mondros Ateşkes Antlaşması sonrasında Anadolu, işgal edilmeye başlanmıştır.
Mudurnu ve yöresindeki yurtsever güçler, Osmanlı Teşkilatı Mahsus Lideri Kuşçubaşı Eşref öncülüğünde 30 Mayıs 1919'da "Mudurnu Redd-i İlhak Cemiyeti"ni, 20 Ekim 1919'da "Mudurnu Müdafa-i Hukuk Cemiyeti"ni kurarlar. Anadolu isyanının alevlenmeden söndürülmesini amaçlayan İtilaf Devletleri ve Osmanlı saray yönetiminin siyasi ve dini etkisi ile örgütlenen Hilafet ve şeriat yanlısı kuvvetler, 21 Nisan 1920'de Mudurnu şehir merkezini basarak, Kaymakam Ali Nail'i ve Savcı Salih Zeki Bey'i hapsederler. Kaymakamlık makamına çevre köylülerinden Hacı Hamdi'yi oturturlar.
Kuva-i Milliyeciler şehri terkederler. 4 Mayıs 1920'de Mudurnu'ya gelen Çolak İbrahim Bey kuvvetleri Mudurnu'yu hilafetçilerin elinden kurtarırlar. Çevre köylüleri tekrar toparlayan Düzce ve Bolu isyancıları 13 Mayıs 1920'de tekrar Mudurnu'yu kuşatırlar. 13-14-15 Mayıs günleri boyunca devam eden çatışmalar sonrasında, şehir halkı topyekûn Kuva-i Milliye saflarında yer alır ve hilafet kuvvetleri dağıtılır.
Nüfus
İlçe bağlısı olarak merkez hariç olmak üzere ilçe merkezine bağlı; 1 belde, 73 köy ve 7 mahalleden oluşmaktadır.
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
1965[4] | 25.813 | 3.727 | 22.086 |
1970[5] | 25.550 | 3.682 | 21.868 |
1975[6] | 25.844 | 3.905 | 21.939 |
1980[7] | 27.460 | 4.986 | 22.474 |
1985[8] | 27.237 | 5.208 | 22.029 |
1990[9] | 27.153 | 5.237 | 21.916 |
2000[10] | 25.148 | 5.955 | 19.193 |
2007[11] | 21.450 | 4.856 | 16.594 |
2008[12] | 21.000 | 4.671 | 16.329 |
2009[13] | 20.661 | 4.596 | 16.065 |
2010[14] | 20.729 | 4.830 | 15.899 |
2011[15] | 20.528 | 4.936 | 15.592 |
2012[16] | 20.536 | 5.261 | 15.275 |
2013[17] | 20.410 | 5.166 | 15.244 |
2014[18] | 19.987 | 5.115 | 14.872 |
2015[19] | 19.721 | 5.117 | 14.604 |
2016[20] | 19.374 | 5.082 | 14.292 |
Resimler
- Mudurnu'nun Tımaraktaş köyünde yetişen bir Karaçam tomruğunun Mudurnu merkezde sergilenişi. 2008 yılında kesilen tomruğun yaşı 252 yıldır.
- Mudurnu'da Osmanlı döneminden kalma tarihi hamam.
- Mudurnu'da Yıldırım Bayezid Camii. 1374 yılında yapılmıştır.
- Yıldırım Bayezid Camii.
- Yıldırım Bayezid Camii.
- Yıldırım Bayezid Camii.
- Mudurnu'da Osmanlı döneminden kalma tarihi bir ev.
Kaynakça
- "Arşivlenmiş kopya". 22 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2008.
- "Arşivlenmiş kopya". 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2016.
- "Bithynia'daki Antik Kentler". Araştırma yazısı.Yönetmen Tekin Gün. Mootol,Kültür Sanat.Mayıs 2018. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "2016 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 7 Mart 2017.
Dış bağlantılar
- Mudurnu Kaymakamlığı22 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Mudurnu Belediyesi21 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.