Nasıriye Muharebesi

Nasiriye Muharebesi, 2003 yılındaki Irak işgali sırasındaki önemli muharebelerdendir. Irak’ın güneyindeki Nasiriye kentinde Irak Ordusu ile ABD Deniz Kuvvetlerine bağlı birlikler arasındaki muharebede Fırat Nehri üzerindeki önemli köprülerin ve Saddam Kanalının kontrolü için yoğun çatışma yaşanmıştır.

Nasiriye Muharebesi
Irak Savaşı
Muharebe sırasında tahrip edilen ABD Ordusuna ait amfibi zırhlı araç
Tarih 23-29 Mart 2003 Bölge Nasiriye, Irak Sonuç İşgal kuvvetleri şehri ele geçirdi.
Taraflar
Irak	ABD Birleşik Krallık
Komutanlar ve liderler
Ali Hasan el Mecid	Richard F. Natonski
Güçler
Bilinmiyor	Bilinmiyor
Kayıplar
yaklaşık 400 ölü 300 esir 1000 yaralı	29 ölü 6 esir 60 yaralı

Muharebenin başladığı 23 Mart 2003 tarihinde ABD Ordusuna ait bir konvoy çatışmaların başladığı dönemde pusuya düşürülmüştür. Pusuda 11 asker öldürülmüş, aralarında Er Jessica Lynch’in de bulunduğu 6 asker esir edilmiştir. Esir edilen askerler kurtarıldıktan sonra ABD birlikleri şehrin kuzeyine saldırmış ve iki önemli köprü ele geçirilmiştir. Şehirdeki çatışmalarda 29 ABD askeri öldürülmüştür.[1]

24-25 Mart gecesi ele geçirilen köprü sayesinde şehre giren ABD Ordusuna ait ana muharip gücün şehre girmesine rağmen çatışmalar günlerce sürmüş, şehir ancak 1 Nisan günü tamamen ele geçirilmiştir.

Muharebe

Amaç

Mart ayı sonlarında Irak içlerine ilerleyen ABD Deniz Kuvvetlerine bağlı 2. Tugay ve 1. Tümen, ABD Kara Kuvvetlerine bağlı 3. Piyade Tümeni ile birlikte Nasiriye üzerine doğru ilerler. Birliklerin hedefi Fırat Nehri üzerindeki üç önemli köprünün ele geçirilmesidir. Şehrin dışındaki batıda kalan köprü ele geçirilmiş ancak şehrin içindeki iki köprü hala Irak Ordusunun elindedir.Esas plan Tarawa adı verilen bir görev kuvvetinin oluşturularak bu kuvvetin iki köprüyü ele geçirmesi ve birliklerin ana gövdesi gelinceye kadar tutmasıydı. Nasiriye ise Irak Ordusuna ait 3. Kolordunun karagâhının bulunduğu merkezi konumundaydı. Irak birlikleri bölgenin yanı sıra yakındaki Al Amarah petrol kuyularının da güvenliğini sağlamaktaydı.

Konvoya pusu

Konvoyu pusuya düşürülünce esir edilen Jessica Lynch kurtarıldıktan hemen sonra

23 Mart sabahı saat 6 sularında ABD Ordusuna ait 507. İstihkam Bölüğüne bağlı 31 askeri personelden oluşan 18 araçlık konvoy şehrin içinde yanlış yola girer. Konvoya komuta eden Yüzbaşı Troy King’in savaş deneyimi yoktur.[2] Bu sırada Irak askerleri tarafından fark edilen konvoy takibe alınır. Kaybolduğunu anlayan Yüzbaşı King şehirde yolunu bulmaya çalışarak ilerlemektedir. Saat 7 sularında konvoy önce hafif silahlar olmak üzere gittikçe şiddetlenen saldırıya uğrar. RPG, havan ve tank ateşine maruz kalarak pusuya düşürülen konvoydaki 11 asker olay yerinde hayatını kaybeder. Aralarında Er Jessica Lynch’in de bulunduğu diğer askerler esir edilir. Konvoydaki 18 araçtan 15 tanesi tamamen tahrip edilir.[3] Esir alınmayan az sayıdaki asker yaralıları koruyarak saldırıya karşı koyacak ve çalışır vaziyetteki 3 araçla 10 km ötedeki Binbaşı Bill Peeples komutasındaki 8. Tank Taburu ile temas kuracaktır.[4] Derhal olay yerine giden tanklar hava desteği sayesinde bazı yaralıları araçlardan çıkartarak kurtaracak ve çok sayıda Irak silahını etkisiz hale getirecektir.[5]

Kanlı çarpışmalar

Muharebenin başladığı 23 Mart günü Saddam Kanalı bölgesindeki yoğun çarpışmalarda 18 ABD askeri öldürülür. ABD Hava Kuvvetlerine bağlı iki A-10 Thunderbolt II savaş uçağı yanlışlıkla bir amfibi zırhlı aracı vuracak ve en az 1 ABD askerinin ölmesine ve 17 tanesinin de yaralanmasına sebep olacaktır.[6] Dost ateşi olayının yaşanmasına şehrin dışında konuşlanan ve şehirde ilerleyen deniz kuvvetlerinden habersiz olan hava kontrol merkezi sebep olmuştur.[7] Ayrıca kanalı yoğun ateş altında geçmeye çalışan iki bahriyeli boğulmuştur.

Son harekât

Muharebeler sırasında ABD birlikleri

Nasiriye’deki işgal beklenen hızda olmaz. Saddam Kanalı boyunca ilerlemeye çalışan ABD birlikler şehrin kuzeyinde ciddi direnişle karşılaşır. ABD Hava Kuvvetlerinin hava üstünlüğü büyük bir kum fırtınasının çıkmasıyla kırılınca ve Kut bölgesinden gelen destek birlikleriyle Irak Ordusu saldırıya geçer. Ancak bu saldırı ABD birlikleri tarafından püskürtülecektir.[8] Direnişle karşılaştığı için ilerlemeyen ve verilen hedefi zamanında ele geçiremeyen görev kuvveti komutanlarından Albay Joe Dowdy görevden alınacaktır.[9]

Sonuç

27 Mart gününe gelindiğinde şehirdeki direniş büyük ölçüde bastırılmış ve muharebe artık arama tarama harekâtına dönmüştür.Şehirdeki Saddam’ın Fedaileri mensupları işgalci ABD askerlerine hafif silahlarla saldırmaya başlamıştır. Çatışmalarda çok sayıda direnişçi öldürülecektir.[10] Yaklaşık 400 Irak askeri çatışmalarda hayatını kaybederken 32 ABD askeri öldürülecektir.

Örtbas etme çabaları

Irak’ın işgaline dair dünya çapında ve kendi ülkesinde yoğun protestolarla karşılaşan Amerika Birleşik Devletleri başkanı George W. Bush yönetimi Nasiriye’de yaşanan konvoy pususu olayını ve esir edilen Jessica Lynch’i propaganda amacıyla kullanmak için özellikle Washington Post olmak üzere basın aracılığıyla girişim başlatır.[11] Buna göre başarılı ufak tefek kadın asker olan Jessica tek başına M-16 silahıyla Saddam’ın Fedailerine kafa tutmuş, son kurşununa kadar savaşmış, sonrasında vurulmuş, bıçaklanmış, işkenceye maruz kalmış ve tecavüz edilmiştir. Ancak Bush yönetiminin bu girişimi bizzat Jessica Lynch tarafından yalanlanmış, gönüllü olarak ABD Kongresi komisyonu önünde ifade veren Lynch konvoyu pusuya düştüğünde meydana gelen kazada bayıldığını, sonrasında kaldırıldığı sivil hastanede ise Iraklı sağlık personelinin kendisine iyi davrandığını belirtecektir.[12]

Kaynakça

1. En az 1 ABD askerinin A-10 Thunderbolt II savaş uçağı tarafından yanlışlıkla vurularak öldürüldüğü bilinmektedir.
2. Lowry, s.88
3. Lowry, s.139
4. Lowry, s.143
5. Lowry, s.146
6. Muharebe günlüğü 31 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 8 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
7. Lowry, s.198-199
8. Lowry, s. 308-309,310
9. 5 Nisan 2003 tarihli haber 16 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 8 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
10. Lowry, s.354-355
11. 17 Haziran 2003 tarihli 22 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Washington Post haberi (İngilizce), 17 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
12. 18 Mart 2008 tarihli USnews haberi 27 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce), 17 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir

Konuyla ilgili yazılan eserler

• Lowry, Richard S., Marines in the Garden of Eden: The Battle for An Nasiriyah, Berkley, 2006 ISBN 0-425-20988-1
• Livingston, Gary, An Nasiriyah: The Fight for the Bridges, Caisson Press, 2004 ISBN 1-928724-04-3
• Pritchard, Tim, Ambush Alley: The Most Extraordinary Battle of the Iraq War, Presidio Press, 2007 ISBN 089141911X