Mesud Barzani

Mesud Barzani (Kürtçe: مەسعوود بارزانی Mesûd Barzanî; d. 16 Ağustos 1946, Mahabad), Iraklı Kürt siyasetçi ve Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı. Ayrıca Kürdistan Demokratik Partisi'nin 1979 yılından beri başkanlığını yürütmektedir.

Mesud Barzani مەسعوود بارزانی
Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı
Görev süresi 14 Haziran 2005 - 1 Kasım 2017
Başbakan	Neçirvan Barzani Berhem Salih Neçirvan Barzani
Başkan Yardımcısı	Kosret Resul Ali
Yerine geldiği	Yeni makam
Yerine gelen	Neçirvan Barzani
Irak Başbakanı
Görev süresi 1 Nisan 2004 - 30 Nisan 2004
Yerine geldiği	Muhammed Bahr el-Ulum
Yerine gelen	İzzeddin Salim
Kişisel bilgiler
Doğum	16 Ağustos 1946 Mahabad, Mahabad, İran
Partisi	Kürdistan Demokratik Partisi
Mesleği	Siyasetçi
Dini	İslam

İlk yılları

1946 yılında babası Molla Mustafa Barzani'nin lideri olduğu İran'da bulunan, SSCB'nin desteğiyle kurulmuş olan Mahabad Cumhuriyeti'nde doğmuştur. Sonraki dönemde Molla Mustafa Barzani'nin bölgede bağımsız Kürt devleti kurma girişimi başarısızlıkla sonuçlandı ve İran ordusunun bölgeye giriş yapmasıyla Molla Mustafa Barzani SSCB'ye, küçük yaşlarda olan oğlu Mesut Barzani ise Irak'a gitmek zorunda kalmıştır. Molla Mustafa Barzani 1958 yılında Irak'ta yapılan darbenin sonucu olarak krallığın Kasım tarafından yıkılmasının ardından, yeni kurulan hükûmet tarafından aldığı davet üzerine yeniden ülkeye dönüş yaptı. İlerleyen yıllarda Irak'ın, Kürtlere talep edilen hakları vermemesi üzerine baba Barzani silahlı bir ayaklanma başlattı.

1970'lerin ilk yıllarında Molla Mesut Barzani, babası ve kardeşi İdris Barzani ile birlikte Kürtlerin siyasi ve askerî meseleleri üzerine çalışmaya başladılar. Ancak 1975 sonunda babasının ABD'ye iltica etmesinin ardından yine kardeşi İdris ile birlikte Kürdistan Demokratik Partisi'ne başkanlık etmeye başladı.

1979 sonrası dönem

Molla Mustafa Barzani'nin 1979 yılında ölümünden sonra partinin en etkin liderleri Mesut ve kardeşi İdris Barzani oldular. Aynı yıl içerisinde (1979) İran'da yapılan devrimden sonra Mesut Barzani ve ailesi destekçilerinin de vasıtasıyla İran'a yerleşti. 1980 yılında İran-Irak Savaşı'nın başlamasıyla bölgedeki ortamı kullanan Barzani ve partisi KDP Irak sınırın İran'a yakın kısmında güçlenip etkinliğini arttırmayı başardı. İran - Irak savaşı döneminde ve sonrasında Irak'ta nüfuzunu arttırmak isteyen İran rejimi, Irak'taki tüm Saddam karşıtı güçleri İslami hareketlenmeler temelinde etkilemeye çalışmış olsalar da Mesut Barzani bu duruma pek sıcak yaklaşmamıştır. 1987 yılına kadar KDP'yi kardeşi İdris ile birlikte yöneten Mesut Barzani 1987 yılında kardeşi İdris'in ölümü sonrasında KDP'nin alternatifsiz lideri haline gelmiştir.

İran-Irak Savaşı sonrası dönem

George W. Bush ve Barzani Beyaz Saray'da, Ekim 2005

1988 yılında İran-Irak Savaşının sona ermesinden sonra Kürt bölgelerinin önemi artmış, bu bölgelerdeki hakimiyet ciddi bir konu haline gelmiştir. Bu konuda da Mesut Barzani hakimiyet için büyük çabalar harcamıştır. Körfez Savaşından Irak'ın 1991 yılında yenilgi ile çıkmasını fırsat bilen Barzani, Baas rejimine karşı Kürt ayaklanması başlatmıştır. Ayaklanma sonrasında Baas hükûmeti ile Kürt ayaklanmacılar arasında büyük çatışmalar çıkmıştır. Ancak bu olaya batılı güçler müdahale etmiş, Kürtler için Kuzey Irak'ta güvenli bölgeler sağlanmış ve çatışmalar sonlandırılmıştır.

Mayıs 1992 yılında batılı güçler denetiminde Kuzey Irak'ta yapılan seçimlerde Kürdistan Demokratik Partisi lideri Mesut Barzani ve Kürdistan Yurtseverler Birliği lideri Celal Talabani bölgesel liderler olarak seçilmişlerdir. Ancak 1994 yılında KDP-KYB koalisyonu arasında çıkan anlaşmazlıklardan dolayı iki parti arasında çatışma (Kuzey Irak İç Savaşı) başlamıştır. 1996 yılı Ağustos ayında Barzani, Talabani'nin İran rejimiyle anlaşacağından korktuğundan dolayı kendisi Baas rejimiyle anlaşma imzalamıştır, bunun üzerine 31 Ağustos 1996'da Erbil'e giren Irak güçleri bölgeyi Barzani'ye emanet etmiştir. Bu dönemden sonra Ekim 1996'nın sonlarına doğru KDP-KYB arasında ateşkes imzalanmıştır.

Türkiye terörle mücadele için zaman zaman Barzani ve Talabani ile diyalog kurmuştur. 1997 yılında ise Barzani, Türkiye'nin terörle mücadelesinde ittifak olarak rol almış ve Peşmerge güçleri ile teröre karşı çıkmışlardır. Sonraki dönemlerde KDP-KYB arasında yine çatışmalar çıkmıştır. ABD'nin de araya girmesiyle 1998 yılında KDP-KYB arasında yine ateşkes ilan edilmiş, bu ateşkes 4 Ekim 2002'de yenilenmiştir.

Kürdistan Bölgesi Başkanı

Barzani, 2003 yılında Irak'ın işgali'nden sonra kurulan Irak Hükûmet Konseyi'nin üyesi oldu ve 2004 yılı Nisan ayında konseyin başkanı oldu. Haziran 2005'te Irak Kürdistan Parlamentosu tarafından Kürdistan Bölgesel Yönetimi başkanı seçildi.

Mesut Barzani Şubat 2011'de, barış, istikrar ve bölgede dini hoşgörüyü teşvik rolüyle, NATO Parlamenterler Asamblesi İtalyan Atlantik Komitesi ve İtalyan Delegasyonu Atlantik Ödülünü aldı.

Mesut Barzani Kürdistan Bölgesi Başkanı olarak birçok ülkede resmî ziyaretler yaptı: Beyaz Saray'da ABD Başkanı George W. Bush ile (25 Ekim 2005), Downing Street'te İngiltere Başbakanı Tony Blair ile (31 Ekim 2005), Vatikan'da Papa ile (14 Kasım 2005), Roma'da İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi ile (13 Kasım 2005), Riyad'da Suudi Arabistan Kralı Abdullah ile (13 Mart 2007) ve Amman'da Ürdün Kralı Abdullah ile (19 Mart 2007).

Temmuz 2009'da, Kürdistan Bölgesel Yönetimi başkanlığı için ilk doğrudan yapılan seçimlerde, Mesut Barzani oyların % 69.6'sını alarak başkan seçildi. Seçimleri yakından takip eden uluslararası gözlemciler ve Irak Seçim Komisyonu seçimleri serbest ve adil olduğunu ilan ettiler.

Eleştiriler

2010 Mayıs ayında gazeteci Sardasht Osman, Barzani ailesini eleştirdikten sonra öldürüldü. Temmuz 2010'da muhalefet gazetesi Rozhnama, yasadışı petrol kaçakçılığından büyük paralar kazanan Barzani liderliğindeki KDP'yi suçlamıştır.

Dış bağlantılar

• Kürdistan Bölge Başkanlığı Video sitesi