Vasili Sokolovski
Vasili Sokolovski (Rusça: Василий Данилович Соколовский / Vasiliy Danilovich Sokolovskiy, 21 Temmuz 1897; Kozliki, Grodno Guberniyası, Rus İmparatorluğu - 10 Mayıs 1968; Moskova, SSCB), Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali ve sonrasında devlet adamı. Özellikle II. Dünya Savaşı sırasında planlama ve cephe komutanlığında kendisini göstermiş, Georgi Jukov'un en önemli komutanlarından birisi olmuştur.[1]
| Vasili Sokolovski Василий Данилович Соколовский | |
|---|---|
 | |
| Doğum |
21 Temmuz 1897 Kozliki, Grodno Guberniyası |
| Ölüm |
10 Mayıs 1968 (70 yaşında) Moskova |
| Bağlılığı |
.svg.png.webp){kind=small} Rusya SFSC (1918-1922) Sovyetler Birliği (1922-1968) |
| Hizmet yılları | 1918-1968 |
| Rütbesi |
 |
| Komuta ettiği | Batı Cephesi Kurmay Başkanı, Batı Cephesi, 1. Ukrayna Cephesi Kurmay Başkanı, 1. Beyaz Rusya Cephesi Komutan Vekili, Almanya'daki Sovyet Ordusu Komutan Vekili |
| Savaşları/Çatışmaları | Rusya İç Savaşı, Basmacı Bastırması, II. Dünya Savaşı |
| Madalyaları |
              |
| Sonraki işi | Askerî Birinci Müsteşarı, Genelkurmay Başkanı, Savunma Bakanlığı Genel Müfettişi, Yüksek Sovyet Üyesi |
Gençliği
Sokolovski, bugün Polonya sınırları içerisinde yer alan Białystok yakınlarındaki Grodno bölgesinde Kozliki adında küçük bir köyde dünyaya gelir. İlk eğitimini tamamladıktan sonra köy okulunda öğretmenlik yapar. Çarlık rejimine muhalif gösterilere katılır. Ekim Devriminin zaferinin ardından patlak veren Rus İç Savaşı sırasında 1918 yılı Şubat ayında Kızılorduya katılır.
Askeri hayatı
Düzenli askerî eğitimine 1919 yılında başlasa da sürmekte olan iç savaş nedeniyle sık sık cepheye çağrılır. 1921 yılında harp akademisinden mezun olarak Türkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Ordusu kurmay heyetine atanır. Semerkand yakınlarında çıkan bir çatışmada yaralanır ve gösterdiği cesaret nedeniyle takdire layık görülür. İç savaşın ardından çeşitli görevlerde bulunur, sonunda Moskova Garnizonu kurmay heyetine atanır. Barbarossa Harekâtını takip eden Nazi işgali sırasında bu görevdedir.
1941 yılı Aralık ayı boyunca süre Moskova Muharebesi sırasında Naziler Moskova’ya 20 km uzaklıktayken Batı Cephesi kuray başkanlığına atanır. Bu görevdeyken Almanları mevzilerinden atan Sovyet kış saldırılarını başarıyla yönetir. Bu görevde 1943 yılı Şubat ayına kadar kalacak sonrasında Batı Cephesi komutanlığına getirilecektir.
Kursk Muharebesi boyunca bu görevi sürdüren Sokolovski 1944 yılı Nisan ayında Batı Cephesi komutası ikiye bölündüğünde 1. Ukrayna Cephesi komutanlığına getirilir. Savaşın sonunda kadar bu görevde kalır. Berlin Muharebesi saldırı planlarını hazırlayan kurmay heyet içinde yer alır. Savaşın ardından Doğu Almanya’daki Sovyet Silahlı Kuvvetlerinin komutan yardımcısı olur. Bu görevi 3 Temmuz 1946 tarihine kadar yürütür.
Aynı gün Mareşalliğe terfi eden Sokolovski Doğu Almanya’daki Sovyet kuvvetlerinin komutasını da alır. 1949 – 1952 yılları arasında Savunma Bakan Yardımcılığı görevini yerine getirir, sonrasında ise Genelkurmay Başkanı olur. 1960 yılında Savunma Bakanlığı Genel Müfettişi ilan edilir. Bu konumunu 10 Mayıs 1968 tarihindeki ölümünde kadar korur.
Yazdığı eser
Özellikle Batıda 1962 yılında yazdığı Askeri Strateji adlı eserle tanınır. Kitapta Sovyet savaş stratejisi ve özellikle nükleer savaş stratejisi detaylı şekilde ele alınmıştır.
Mezarı
Külleri Kremlin Duvarı Mezarlığındadır.
Kaynakça
- 22 Mayıs 2009 tarihli haber 9 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça) 9 Haziran 2020