Çobanköy, Göle
Çobanköy, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir köydür.
Çobanköy | |
---|---|
Ardahan'ın konumu | |
Çobanköy Çobanköy'ün Ardahan'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Ardahan |
İlçe | Göle |
Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
Rakım | 2.050 m (6.720 ft) |
Nüfus (2019) | |
• Toplam | 465 |
Zaman dilimi | UTC+03.00 (UDAZD) |
İl alan kodu | 0478 |
İl plaka kodu | 75 |
Posta kodu | 75700 |
Resmî site - |
Tarihçe
Tarihsel Tao-Klarceti'nin Kola bölgesinde yer alan Çobanköy'ün eski adı bilinmemektedir. Köyde eski iki kilise ile iki kalenin varlığından hareketle Çobanköy’ün eski ve önemli bir yerleşme olduğu söylenebilir. Gürcü atabegler devleti Samtshe-Saatabago yönetimi altındayken, 16. yüzyılda Osmanlıların eline geçen köyün nüfusu göç etmiş, köye yeni nüfus yerleştirilerek adına Çoban denmiş olabilir. Nitekim 17. yüzyılda bu yerleşme Çoban (جوبان) adıyla Çıldır Eyaleti’nde Ardahan-i Küçük livasına (sonradan Göle ilçesi) bağlı bir köy olarak kaydedilmiştir.[1]
Uzun süre Osmanlı yönetimi altında kalan Çoban köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Rusya İmparatorluğu’nun eline geçti. I. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Rus ordusunun bölgeden çekilmesinden sonra Çoban köyü, 1918-1921 arasında bağımsız olan Gürcistan sınırları içinde yer aldı. 1921'de, Kızıl Ordu’nun Gürcistan’ı işgali sırasında fiilen yeniden Türkiye’ye katıldı.[2] Aynı yıl imzalanan Kars Antlaşması’yla Çobanköy’ün de içinde yer aldığı Ardahan ve Artvin Türkiye’ye bırakıldı.
Tarihsel kalıntılar
Çobanköy’de varlığı bilinen iki kiliseden biri, köyün merkezinin 8 km güneybatısında yer alan tek nefli bir yapıdır. Bu kiliseden geriye yıkıntıları kalmıştır. İkinci kilise “Ayazma” olarak bilinen pınarın olduğu yerde bulunuyordu. Bu kiliseden bugüne bir şey kalmamış olmakla birlikte, Gürcüce tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili'nin bölgeyi gezdiği 1907 yılında kilisenin yıkıntıları duruyordu. Kilisenin bulunduğu yer, 6. yüzyılda Kolalı Ortodoks dokuz çocuğun dinsel nedenlerle işkence gördüğü yer olarak kabul edilir. Guaram, Adarnase, Bakar, Vaçe, Bardzim, Daçi, Cuanşer, Ramaz ve Parsman adlarını taşıyan bu çocuklar Gürcü Ortodoks Kilisesi tarafından aziz kabul edilmekte ve 6 Mart günü anılmaktadır. Gürcü Ortodoks inancına göre dokuz çocuk Hristiyanlığa geçtiği için pagan inanca sahip annesi ve babası tarafından taşlanarak öldürülmüştür.[3][4]
Köyde iki kalenin yıkıntıları günümüze ulaşmıştır. Kalelerden biri harçsız ve yığma taştan inşa edilmiş, 83 × 66 m ebatlarında bir yapıdır. Tamamen yıkılmış olan kale köyün kuzeydoğusunda bir tepede yer alır. Köyün merkezinin 700 m kuzeybatısında yer alan ikinci kale de yığma taştan inşa edilmiştir. 370 × 205 m ebatlarındaki kale “Ziyaret Dağı” denilen tepede yer alır.[5]
Coğrafya
Köy, Ardahan il merkezine 53 km, Göle ilçe merkezine 36 km uzaklıktadır.[6]
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2019 | 465[7] |
2018 | 482[7] |
2017 | 477[7] |
2016 | 489[7] |
2015 | 518[7] |
2014 | 559[7] |
2013 | 568[7] |
2012 | 591[7] |
2011 | 605[7] |
2010 | 634[7] |
2009 | 643[7] |
2008 | 651[7] |
2007 | 596[7] |
2000 | 725[6] |
1990 | 879[8] |
1985 | 971[9] |
Kaynakça
- Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis 1979, s. 275.
- Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.
- Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 180, ISBN 9789941478178.
- Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli’de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (Gürcüce), 1938, Paris, s. 9.
- Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 333, ISBN 9789941478178.
- "Çobanköy Köyü". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.