İrlandaca
İrlandaca (Gaelige), Hint-Avrupa dil ailesinin Kelt dilleri koluna ait bir dil. İrlanda'nın,[1] Birleşik Krallık'a bağlı Kuzey İrlanda'nın ve Avrupa Birliği'nin resmî dilidir. İrlandaca, Batı Avrupa'da halk dili kullanılarak yazılmış en eski edebiyata sahiptir.
İrlandaca | |
---|---|
Gaeilge, Éire | |
Ana dili olanlar | İrlanda |
Konuşan sayısı | 1 milyona yakın (tarih gerekli) |
Dil ailesi | |
Yazı sistemi | Latin |
Resmî durumu | |
Resmî dil |
İrlanda Avrupa Birliği |
Dil kodları | |
ISO 639-1 | ga |
ISO 639-2 | gle |
ISO 639-3 | – |
İrlanda'da İrlandaca konuşma oranı, 2011 |
İrlanda'da halkın %36'sı İrlandaca konuşabildiğini belirtmiştir. Buna rağmen günlük dil olarak İrlandaca Gaeltacht adı verilen ülkenin batı kıyılarındakı bazı bölgelerde yoğunlaşmıştır ve genel halkın sadece %1.8'i İrlandacayı günlük bir şekilde kullanmaktadır.[2] Galway, Kerry, Cork ve Donegal, Waterford'un küçük bir kısmı, Mayo ve Meath bölgelerinde anadil, İrlanda'nın geri kalan birçok bölgesi için ikinci dil olarak geçmektedir.
Tarih
Tarihteki ilk ve en eski İrlandaca yazıları M.S. 4. yüzyıllarda çıktığı tahmin edilen Oghamlardır ve çoğunlukla Büyük Britanya'nın batı kesimlerinde bulunmuştur. M.S. 5-6. yüzyıl arasında Latin alfabesine geçilmeye başlanarak Eski İrlandaca adı altında oluşmaya başlamış 10. yüzyıla kadar bu ad altında devam etmiştir.
M.S. 10. yüzyılı içerisinde Orta İrlandaca'ya dönüşümüyle İrlanda, İskoçya ve Mann Adasın'da konuşulmaya başlanmıştır. Ulyster Döngüsü de dahil olmak üzere birçoğu İrlanda edebiyatı eseri Orta İrlandaca yazılmıştır. M.S 12 yüzyıl içerisinde modern İrlandaca'ya, İskoçça'ya ve Man diline dönüşmeye başlamıştır.
Kaynakça
- "Ireland speaks up loudly for Gaelic". The New York Times. 29 March 2005. 8 January 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2017.
- "Irish is third most used language – Census". rte.ie. 29 Mart 2012. 30 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2017.
Dış bağlantılar
- "Learning Irish?31 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.," BBC