Adliye Nezâreti

Adliye Nazırlığı ya da Adliye Nezareti Son dönem Osmanlı Hükümetleri'nde Adalet Bakanlığı'nın yaptığı işin yapan nazırlıktır[1]. Cumhuriyetin kurulmasıyla birlikte önce Ankara'ya taşınmış ve sonra da dilde sadeleşme çalışmalarının ardından adı Adalet Bakanlığı olarak değişmiştir.

1877 yılında Adliye Nazırı olarak görev yapmış olan Mecelle-i Ahkam-ı Adliye isimli kanunu hazırlayan heyetin başkanı, hukukçu Ahmet Cevdet Paşa
Adliye Nezâreti
Genel bilgiler
Kuruluş tarihi 1878 (Adliye Nezâreti)
1881 (Adliye ve Mezahib Nezareti)
Önceki kurumlar
  • Divan-ı Ahkam-ı Adliye (1867)
  • Meclis-i Vala-yı Ahkam-ı Adliye (1837)
Kapanış tarihi 4 Kasım 1922
Sonraki kurum
Türü Bakanlık
Bağlılığı Sadaret
Adres İstanbul, Osmanlı Devleti

Padişah II. Mahmut döneminde devlet yapısında yapılan köklü reformların bir parçası olarak, adalet işlerini yürütmek üzere 1837 yılında Meclis-i Vala-yı Ahkam-ı Adliye adında bir kurum kuruldu. Daha sonra 1867 yılında bu kurum ikiye ayrılarak Şura-yı Devlet ve Divan-ı Ahkam-ı Adliye adı altında iki kurum oluşturuldu. Bu kurumlardan Divan-ı Ahkam-ı Adliye, 1878 yılında Adliye Nazırlığı'na dönüştü[2]. Adalet Nazırı yeni kurulmuş olan Heyet-ı Vükela'nın (Bakanlar Kurulu) bir üyesi oldu.

Adalet sisteminde yapılan değişikliklerin bir parçası da devletin Müslüman yurttaşlarının yargılandığı Şeriata dayalı Şeriyye Mahkemelerinden, batı anlamında adalete dayalı Nizamiye Mahkemelerinde geçiştir. Ayrıca 1880 yılına kadar Müslüman olmayan azınlıkların adaletle ilgili işlemleri de Hariciye Nazırlığı tarafından yürütülmekteyken bu tarihten sonra onlar da Adliye Nazırlığı'na bağlandı. Bundan sonra Adalet Nazırlığı'nın resmi adı Adliye ve Mezahib Nezareti olarak değiştirildi[3]. Adliye Nazırlığı 1880 yılından sonra düzenli olarak Ceride-i Mehakim ve 1909 yılından sonra ise Ceride-i Adliye adlarında altında 2 dergi yayınlamıştır.

Nazırlar listesi

[4][5]

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. Adliye Nezareti: Kuruluşu ve Faaliyetleri 1876-1914, Fatmagül Demirel, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları; İstanbul, 2008, ISBN 9756193969
  2. "Adliye Nezareti, Ayşe Tulun". 27 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2011.
  3. II. Meşrutiyet döneminde Adliye ve Mezahib Nezaretinde Bürokratik Reform, Erkan Tural, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2008
  4. Sicil-i Osmani, Mehmet Süreyya Bey
  5. Adliye Nezareti Nedir?
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.