Arami alfabesi

Arami alfabesi, Aramiler tarafından Fenike alfabesinden uyarlanmış ve MÖ 8. yüzyılda ayrı bir yazı haline gelmiş yazı sistemi. Aramice yazmak için kullanılan alfabe, Asur çivi yazısının yerine geçmiştir. Harflerin tümü ünsüz sesleri temsil etmiştir, ancak bu harflerin bazıları uzun ünlüleri belirtmek için de kullanılmıştır.

Arami alfabesi
Tür Ebced
Aile sistemi
Mısır hiyeroglifleri
Etkilenen alfabeler

İbrani alfabesi[1]
Nebati alfabesi[1]
  →Arap alfabesi
Süryani alfabesi
  →Soğut alfabesi
    →Eski Uygur alfabesi
      →Moğol alfabesi
        →Mançu alfabesi

Palmira alfabesi[1]
Edessa alfabesi[1]
Hatra alfabesi[1]
Sâbiî alfabesi[1]
Elymais alfabesi[1]
Pehlevi alfabesi
Kharoṣṭhī
Brahmi alfabesi[a]
ISO 15924 rtl, Imperial Aramaic
Yön Sağdan sola
Unicode adı Imperial Aramaic
Unicode aralığı U+10840–U+1085F
Bu sayfa UFA fonetik Unicode semboller içerir. Doğru bir görüntüleme desteğiniz bulunmadığı takdirde, soru işaretleri, kutular veya diğer Unicode karakterleri görebilirsiniz. IPA sembolleri ile ilgili rehberi okumak için, bakınız Yardım:IPA.

Arami alfabesi tarihsel olarak önemlidir, çünkü neredeyse tüm modern Orta Doğu yazı sistemleri ile Orta ve Güney Asya'daki çok sayıda yazı kökensel olarak bu sisteme dayanmaktadır. Bu öncelikle Aramca dilinin hem lingua franca olması, hem de Yeni Asur ve Yeni Babil İmparatorlukları ile halefi Ahameniş İmparatorluğu'nun resmi dili olmasından kaynaklanmaktadır.[2][3] Modern kullanımdaki alfabeler arasında İbrani alfabesi, aynı harf envanteri ve çoğunlukla neredeyse aynı harf şekli ile MÖ 5. yüzyılda kullanılmış Arami alfabesiyle en yakın ilişkiyi taşır. Arami alfabesi, Nebati alfabesine ile daha sonraki Arap alfabesinin de atasıdır.

Arami alfabesinin aralarında yer aldığı, sadece ünsüz harfleri gösteren ve ünlü sesler için matres lectionis (ünsüz harflerin ünlü yerine kullanımı) veya ilave aksan işaretleri dışında başka harfler kullanmayan yazı sistemleri, ünlüleri daha sistematik olarak temsil eden Yunan alfabesi gibi alfabelerden ayırt edilmeleri için ebced olarak adlandırılır.

Harfler
İsim Arami alfabesi Atası olduğu alfabeler IPA
Görsel Unicode Süryani İbrani Arap Brahmi Nebatî Haroşti
Ālap 𐡀 א ا /ʔ/; /aː/, /eː/
Bēth 𐡁 ב ب /b/, /v/
Gāmal 𐡂 ג ج /ɡ/, /ɣ/
Dālath 𐡃 ד د,ذ /ð/, /d/
Hē 𐡄 ה ه ? ? /h/
Vav 𐡅 ו و /w/; /oː/, /uː/
Zain 𐡆 ז ز ? ? /z/
Ḥēth 𐡇 ח ح،خ ? ? /ħ/ /χ~x/
Ṭēth 𐡈 ט ط،ظ vurgulu /tˤ/
Yodh 𐡉 י ي /j/; /iː/, /eː/
Kāp 𐡊 כ ך ك /k/, /x/
Lāmadh 𐡋 ל ل /l/
Mem 𐡌 מ ם م /m/
Nun 𐡍 נ ן ن /n/
Semkath 𐡎 ס n. v. /s/
ʿĒ 𐡏 ע ع، غ ? ? /ʕ/
Pē 𐡐 פ ף ف /p/, /f/
Ṣādhē , 𐡑 צ ץ ص، ض vurgulu /sˤ/
Qop 𐡒 ק ق /q/
Rēsh 𐡓 ר ر /r/
Shin 𐡔 ש س، ش /ʃ/
Tav 𐡕 ת ت، ث /t/, /θ/

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. Daniels, Peter T.; Bright, William, (Edl.) (1996). The World's Writing Systems. Oxford University Press, Inc. ss. 89. ISBN 978-0195079937.
  2. Greenfield, J.C. (1985). "Aramaic in the Achaemenid Empire". Gershevitch, I. (Ed.). The Cambridge History of Iran: Volume 2. Cambridge University Press. ss. 709-710.
  3. Frye, Richard N. (1992). "Assyria and Syria: Synonyms". Journal of Near Eastern Studies. 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. And the ancient Assyrian empire, was the first real, empire in history. What do I mean, it had many different peoples included in the empire, all speaking Aramaic, and becoming what may be called, "Assyrian citizens." That was the first time in history, that we have this. For example, Elamite musicians, were brought to Nineveh, and they were 'made Assyrians' which means, that Assyria, was more than a small country, it was the empire, the whole Fertile Crescent.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.