Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 395 sayılı kararı
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 395 sayılı kararı,Türkiye ile Yunanistan arasında devam eden Ege Sorunu ve kıta sahanlığı sorunları üzerine Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 25 Ağustos 1976 yılında aldığı 395 sayılı karar.[1][2]
BM Güvenlik Konseyinin 395 sayılı kararı | |
---|---|
Tarih: | 25 Ağustos 1976 |
Oturum no: | 1,953 |
Kod: | S/RES/395 (Doküman) |
Oy: | Kabul: 15 Çekimser: - Karşı: - |
Konu: | Ege Sorunu |
Sonuç: | Kabul edildi. |
Güvenlik Konseyinin 1976 yılı oturumundaki üyeler şunlardır: | |
Kalıcı üyeler: | |
Çin ÇHC Fransa FRA Birleşik Krallık BK ABD ABD Sovyetler Birliği SSCB | |
Geçici üyeler: | |
Benin Guyana İtalya Japonya Libya | |
Pakistan Panama Romanya İsveç Tanzanya | |
Türkiye ve Yunanistan'ın 6 mil olan kıta sahanlığı |
Karar sonucunda Güvenlik Konseyi, her iki ülkeye de kıta sahanlığı dahil olmak üzere Ege'ye ilişkin sorunları görüşmeler yoluyla çözümleme çağrısında bulundu.
Arka plan
1974 Kıbrıs Harekâtı sonrası 1975 yılında Yunanistan'ın Türkiye'ye yakın adalarını silahlandırması ve Türkiye'nin buna karşılık 20 Temmuz 1975'te Ege Ordusu'nu kurması sonrası Yunanistan bir araştırma gemisini Ege denizine gönderdi.[3]
6 Ağustos 1976'da Türkiye karşı hamle olarak Hora (Sismik I) araştırma gemisini savaş gemileri refakatinde, Türkiye ile Yunanistan arasında ihtilaf konusu olan bölgelerde araştırma faaliyetleri için Limni ve Midilli arasındaki bölgeye gönderdi. Bunun üzerine Yunanistan gemiye müdahale edebileceğini diplomatik nota ile Ankara'ya bildirdi. Türkiye ise bunun casus belli sayılacağını ilan etti.
Yunanistan bunun üzerine Türkiye’nin Ege Denizi'ndeki faaliyetlerinin "uluslararası barışı ve güvenliği tehdit ettiği" gerekçesiyle Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne başvurdu. Ayrıca 10 Ağustos 1976'da Uluslararası Adalet Divanı'na başvurarak Türkiye'nin faaliyetlerinin durdurulmasını talep etti. Adalet Divanı, 1979 yılında verdiği kararda, kendisini Türk-Yunan kıt'a sahanlığı anlaşmazlığına bakmaya yetkili olmadığına karar verdi ve Yunanistan'ın 10 Ağustos 1976 tarihli müracaatını reddetti.
Karar
Güvenlik Konseyi 25 Ağustos 1976'da yaptığı oturum sonunda, kıt'a sahanlığı anlaşmazlığına değinmeksizin, tarafları, ikili müzakereleri kolaylaştırmak için, gerginliği arttırıcı hareketlerden kaçınmak hususunda her türlü gayreti harcamalarını ve ikili müzakerelere başlamalarını tavsiye eden bir karar tasarısı oy birliği ile kabul etti. Karar, Güvenlik Konseyi'nin beş daimî üyesi Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Çin, Fransa ve Sovyetler Birliği ile on geçici üye Benin, Guyana, İsveç, İtalya, Japonya, Libya, Pakistan, Panama, Romanya ve Tanzanya'nın evet oyu ile onaylandı.
Sonrası
Bu süreç sonucunda Türkiye ve Yunanistan 1976’da Bern Bildirisi'ni imzalayarak Ege kıta sahanlığını ilgilendiren konularda tek taraflı teşebbüslerden kaçınmayı kararlaştırdılar.
Kaynakça
- Şükrü S. Gürel (9 Temmuz 2008). Tarihsel boyutları içinde Türk-Yunan ilişkileri, 1821-1993. Ümit Yayıncılık, 1993. s. 155. ISBN 9789757362142.
- Ayşe Hür (28 Eylül 2011). "Ege ve Akdeniz'de garip savaşlar". Taraf. Erişim tarihi: 26 Nisan 2016.
- "Nostaljik kriz!". Milliyet. 20 Eylül 2011. 1 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2016.