Guyana

Guyana veya resmî adıyla Guyana Kooperatif Cumhuriyeti (İngilizce: Co-operative Republic of Guyana), Güney Amerika'da yer alan bir ülkedir. Kıtanın kuzeyinde yer alan ülkenin batısında Venezuela, doğusunda Surinam, güneyinde Brezilya yer alırken; kuzey taraflarının Karayip Denizi'ne kıyısı vardır. Ülkenin en büyük şehri ve aynı zamanda da başkenti Georgetown'dur.

Guyana Co-operative Republic of Guyana Guyana Kooperatif Cumhuriyeti
Bayrak Arma
Slogan "Bir insan, bir millet, bir kader"
Millî marş "Dear Land of Guyana, of Rivers and Plains"
Başkent ve en büyük şehir	Georgetown 6°46′K 58°10′B
Resmî diller	İngilizce
Tanınan bölgesel diller	Guyanese Creole, Portekizce, İspanyolca, Akawaio, Macushi, Wai Wai, Arawakan
Etnik gruplar	%43,5 Doğu Hint %30,2 Siyah Afrikalı %17 Karışık %9,1 Guyana Kızılderilileri
Hükûmet	Cumhuriyet,sosyalist
• Devlet Başkanı	Irfaan Ali
• Başbakan	Mark Phillips
Tarihçe
• Hollanda Guyanası	1667-1814
• Britanya Guyanası	1814-1966
• Birleşik Krallık'tan	26 May 1966
• Cumhuriyet	23 Şubat 1970
• Su (%)	8,4
Nüfus
• 2018 tahminî	786.391 (164.)
• 2012 sayımı	747.884[1]
• Yoğunluk	3,502/km^2 (9,1/sq mi) (232.)
GSYİH (SAGP)	2020 tahminî
• Toplam	13,661 milyar $ (145.)
• Kişi başına	17.360 $[2] (72.)
GSYİH (nominal)	2020 tahminî
• Toplam	6,806 milyar $ (151.)
• Kişi başına	8.073 $[2] (70.)
İGE (2019)	0.682[3] orta · 122.
Para birimi	Guyana doları (GYD)
Zaman dilimi	UTC-4
Trafik akışı	sol
Telefon kodu	592
İnternet alan adı	.gy

Coğrafya

Guyana tarafından kontrol edilen bölge, 1 ° ve 9 ° K enlemleri ile 56 ° ve 62 ° W boylamları ile dünyanın en seyrek nüfuslu ülkelerinden biri arasında yer almaktadır.

Ülke beş doğal bölgeye ayrılabilir; nüfusun çoğunun yaşadığı Atlantik sahili boyunca (düşük kıyı ovası) dar ve verimli bir bataklık ovası; Guyana'nın maden yataklarının çoğunu içeren daha beyaz bir kum kuşak (engebeli kum ve kil bölgesi); ülkenin güneyindeki yoğun yağmur ormanları (Ormanlık Yayla Bölgesi); güneybatıdaki daha kuru savana alanları; ve çoğunlukla Brezilya sınırına yükselen dağlardan oluşan en küçük iç ovalar (iç savana).

En uzun dört nehir 1.010 kilometre uzunluğunda Essequibo, 724 kilometre uzunluğunda Courentyne Nehri, 595 kilometre (370 mil) Berbice ve 346 kilometre (215 mi) Demerara'dır. Courentyne nehri Surinam ile sınırı oluşturur.

Guyana, Güney Amerika'daki bazı bölgelere insanlar tarafından erişilemeyen en büyük bozulmamış yağmur ormanlarından birine sahiptir. Guyana'nın zengin doğal tarihi, ilk kaşifler Sir Walter Raleigh ve Charles Waterton ve daha sonra doğa bilimci Sir David Attenborough ve Gerald Durrell tarafından tanımlandı. 2008'de BBC, keşfedilmemiş türler ve dev su samuru ve harpy kartal gibi nadir türler de dahil olmak üzere, büyük yaban hayatı çeşitliliğini vurgulayan Jaguar'ın Kayıp Ülkesi adlı üç bölümlü bir program yayınladı.

Guyana, 2012 yılında yağmur ormanlarını koruma çabaları nedeniyle Norveç'ten 45 milyon dolar ödül aldı. Bu, doğal yaşam alanını korumak ve sürdürmek için uluslararasında toplam 250 milyon dolarlık bir 2009 anlaşmasından kaynaklanıyor. Ülke şimdiye kadar toplam hibenin 115 milyon dolarını aldı.

idari yapılanma

Guyana idari bölgeleri

Guyana idari açıdan on bölgeye ayrılmıştır.

Nr.	Bölge	Yüz ölçümü (km²)	Nüfus	Nüfus yoğunluğu (kişi/km²)
1	Barima-Waini	20.339	24.275	1,19
2	Cuyuni-Mazaruni	47.213	17.597	0,37
3	Demerara-Mahaica	2.232	310.320	139,03
4	East Berbice-Corentyne	36.234	123.695	3,41
5	Essequibo Islands-West Demerara	3.755	103.061	27,45
6	Mahaica-Berbice	4.190	52.428	12,51
7	Pomeroon-Supenaam	6.195	49.253	7,95
8	Potaro-Siparuni	20.051	10.095	0,50
9	Upper Demerara-Berbice	17.040	41.112	2,41
10	Upper Takutu-Upper Essequibo	57.750	19.387	0,34
	Guyana	214.999	751.223	3,49

Dış bağlantılar

Wikimedia Atlas'da Guyana

1. Guyana 2012 Census 6 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. GeoHive– Guyana. Retrieved 2 August 2012.
2. "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org.
3. Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 Aralık 2020. ss. 343-346. ISBN 978-92-1-126442-5. Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.