Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Birleşmiş Milletler'in, üye ülkeler arasında güvenlik ve barışı korumakla yükümlü en güçlü organı. Birleşmiş Milletler'in diğer organları sadece tavsiye kararı alabilirken, Uluslararası Adalet Divanı ile birlikte bağlayıcı karar alma yetkisine sahip iki Birleşmiş Milletler organından biridir. Bu bağlayıcılık, üye ülkelerin tamamına yakını tarafından imzalanmış olan Birleşmiş Milletler Antlaşması'nda açık bir şekilde belirtilmiştir.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi | |
---|---|
New York'taki Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi odası | |
Kısaltma | BMGK veya UNSC |
Kuruluş | 24 Ekim 1945) |
Tür | Uluslararası kuruluş |
Amaç | Uluslararası güvenliği ve barışı korumak |
Merkez | New York, Amerika Birleşik Devletleri |
Üyeler |
15 üye ülke Daimî üyeler: ABD Birleşik Krallık Çin Fransa Rusya Geçici üyeler: Estonya Hindistan İrlanda Kenya Meksika Nijer Norveç Saint Vincent ve Grenadinler Tunus Vietnam |
Resmî diller | Arapça, Çince, Fransızca, İngilizce, İspanyolca, Rusça |
Üyeler
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, 15 üye ülkeye sahiptir. Bu ülkelerden beş tanesi daimi üye, on tanesi ise seçilmiş üyelerdir. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri, aynı zamanda Birleşmiş Milletler'in kurucu üyeleri olan Rusya ve Çin, SSCB ve Çin Cumhuriyeti'nin halefleri olarak, konsey tarafından tanınmışlardır. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde, kararları veto etme hakkı bulunan daimi üyeler Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Fransa, Çin Halk Cumhuriyeti ve Rusya ile on geçici üye ülke bulunur. Dönüşümlü 10 üye ülke her iki yılda bir Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda yapılan seçimlerle belirlenir. Konsey Başkanlığı ise ayda bir üye ülkeler arasında el değiştirir.
Birleşmiş Milletler'in üyeleri, örgütün hızlı ve etkili hareket etmesini sağlamak için, uluslararası barış ve güvenliğin korunmasında başlıca sorumluluğu Güvenlik Konseyi'ne bırakırlar ve bu sorumluluk gereğince görevlerini yerine getirirken Güvenlik Konseyi'nin kendi adlarına hareket ettiğini kabul ederler.
Güvenlik Konseyi, bu görevleri yerine getirirken Birleşmiş Milletler'in Amaç ve İlkeleri'ne uygun hareket eder. Bu görevleri yerine getirebilmesi için Güvenlik Konseyi'ne verilmiş belirli yetkiler VI-VIII. ve XII. bölümlerde gösterilmiştir.
Daimi üyeler
Ülke | Bölgesel Grup | Mevcut temsilci devlet | Eski temsilci devlet |
---|---|---|---|
Çin | Asya-Pasifik | Çin Halk Cumhuriyeti (1971-) | Çin Cumhuriyeti (1946-1971) |
Fransa | Batı Avrupa ve Diğerleri | Beşinci Fransa Cumhuriyeti (1958-) | Dördüncü Fransa Cumhuriyeti (1946-1958) |
Rusya | Doğu Avrupa | Rusya Federasyonu (1992-) | Sovyetler Birliği (1946-1991) |
Birleşik Krallık | Batı Avrupa ve Diğerleri | Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı (1946-) | — |
ABD | Batı Avrupa ve Diğerleri | ABD (1946-) | — |
Geçici üyeler
İşleyiş
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararları, üye ülkeler tarafından verilen bir önergenin, 15 üye ülkeden dokuzu tarafından kabul edilmesi ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Daimi Üyesi ülkelerden birinden ret oyu almamış olması şartıyla alınır.
Dünya barışına katkısı ve karşıt görüşler
Veto yetkisine sahip beş daimi ülke olan Amerika Birleşik Devletleri, Rusya, Çin, Fransa ve Birleşik Krallık aynı zamanda dünyanın en çok silah üreten ve pazarlayan ülkeleridir.[2]. Sadece Çin, Almanya'dan sonra altıncı durumdadır. Dünya silah ticaretinin baş aktörlerinden oluşan Güvenlik Konseyi Ülkeleri'nin dünya barışına kalıcı katkıda bulunacak kararlar verebileceğine bazı çevreler şüpheyle bakmaktadır.
Kore Savaşı (1950) ve Körfez Savaşı kararları, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylanmıştır.
Kaynakça
- "Italy, Netherlands ask to share Security Council seat". Al Jazeera. 28 Haziran 2016. 28 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2017.
- "Rakamlarla Dünya Silah Ticareti (İngilizce)". Jubilee 2000. Erişim tarihi: 21 Eylül 2007.
Dış bağlantılar
- Resmî site21 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 1946-2007 Arasında Kullanılmış Tüm Vetolar ve Açıklamaları - İngilizce17 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- At the time of election, and until August 1984, the country was known as Republic of Upper Volta.
- The election was secured by South Yemen, and in May 1990, during its membership of the Security Council, it unified with North Yemen to form the single country of Yemen.