Devlet Duması Geçici Komitesi
Devlet Duması Geçici Komitesi (Rusça: Временный Комитет Государственной Думы), Rus Şubat Devriminin patlak vermesiyle 12 Mart 1917 (eski takvime göre 27 Şubat) tarihinde 4. Devlet Duması (15 Kasım 1912 – 6 Ekim 1917) milletvekilleri tarafından kurulan özel bir hükûmet yapılanmasıdır.
Geçici Hükûmetin Kuruluşu
Şubat 1917'de İşçi ve Asker Temsilcileri Sovyetleri ortaya çıktı. Sosyal Devrimciler ve Menşevikler, Sovyetlerde çoğunluğu ele geçirdi. Daha sonra da Devlet Duması Geçici Komitesi'nin kurulması için burjuvazi ile uzlaştılar. Devlet Duması Geçici Komitesi ile İşçi ve Asker Temsilcileri Sovyetlerin Yürütme Komitesi'nin Sosyal Devrimci ve Menşevik önderleri, Bolşeviklerden gizli olarak Geçici Hükûmet için anlaştılar. Böylece iktidar Sosyal Devrimci ve Menşevikler tarafından burjuvazi ile paylaşıldı. Ancak Geçici Hükûmet tek iktidar organı haline gelmedi, İşçi ve Asker Temsilcileri Sovyetleri de etkinliğini sürdürmeye devam etti. Böylece ikili bir iktidar yapısı ortaya çıktı.[1]
3 Mart tarihinde ilan edilen ilk Geçici Hükûmet kabinesinde, Komite üyelerinden Aleksandr Kerenski Adalet Bakanı, Aleksandr İvanoviç Konovalov Sanayi ve Ticaret Bakanı, Nikolay Vissarionoviç Nekrasov Ulaşım Bakanı, Vladimir Lvov ise Din işleri Bakanı olmuştur. Kerenski daha sonraki kabinelerde başbakanlık görevini de üstlenmiştir.
Geçici Hükûmetin Politikası
Geçici Hükûmet Şubat Devrimi'ni, halkın, ordunun yenilgisini protesto etmesi olarak açıklıyor, devrimin amacının savaşın zaferle sonuçlanana kadar devam edilmesi ve İstanbul'un ele geçirilmesi olduğunu iddia ediyordu. Burjuvanın yoğun etkisindeki Geçici Hükûmet, savaşın sürmesini bahane ederek ulusal birlik çağrısı yapıyor, sürmekte olan çeşitli toplumsal sorunların çözümlenmesinden kaçınıyordu. Örneğin 17 Mayısta toprak alım satımını geçici olarak durdurma kararı alınması gibi Sovyetler lehine bir adım atılırsa hemen ertesi hafta 24 Mayısta Birleşik Soylular Kurumu Konseyi'nin itirazı üzerine hemen geri adım atıyor, alım satım kısıtlamalarını kaldırıyordu. Geçici Hükûmetin ulusal sorunları çözme kaygısı ve çabası olmadığı ortaya çıkıp, sistemin değişimi için iktidar gücünün de yetedrli olmadığı belli olunca, desteği giderek azalan bir hükûmet haline geldi.
Komite Başkanı Mikhail Rodzianko, Vladimir Lenin tarafından "cellat" Pyotr Stolipin'in eski ajanı olarak nitelendiriliyordu.
Hükûmetin kabineyi birkaç kez yenilemesi, halkı kazanmaya yetmedi.[2]
Organizasyon
| Bakan | Makam | Görev süresi | Parti | ||
|---|---|---|---|---|---|
 |
Mikhail Rodzianko (1859–1924) |
Devrimci Askerî Komite Başkanı | 12 Mart 1917 – 15 Mart 1917 |
Oktobristler | |
| İsim | Parti | Notlar |
|---|---|---|
| Mikhail Rodzianko | Oktobrist | Devrimci Askerî Komite Başkanı |
| Vasily Shulgin | İlerlemeci Rus Milliyetçileri | Grup lideri |
| Vladimir Lvov | Merkez Parti | Duma parti başkanı |
| İvan Dmitryukov | Oktobrist | (Sol kanat) |
| Sergei Shidlovskiy | Oktobrist | Chairman of Progressive Bloc, leader of left Octobrists |
| Mikhail Karaulov | Bağımsız | Tauride Sarayı Komutanı |
| Aleksandr Kerenski | Trudovikler | Petrograd Sovyeti Komite Yöneticisi |
| Aleksandr İvanoviç Konovalov | İlerlemeci Parti | |
| Vladimir Rzhevsky | İlerlemeci Parti | |
| A.A. Bublikov? | İlerlemeci Parti[3] | |
| Pavel Milyukov | Anayasal Demokrasi Partisi (Kadetler) | |
| Nikolay Vissarionoviç Nekrasov | Anayasal Demokrasi Partisi | |
| Nikolay Chkheidze | Menşevik | Petrograd Sovyeti Komite Yöneticisi |
| Vasily Anisimoff? | Menşevik | Petrograd Sovyeti Komite Yöneticisi |
| Boris Engelgardt | Bağımsız | Petrograd Garnizon Komutanı |
Kaynakça
- "Yasal Çalışma Ve Bolveşik Partisi Deneyimi". Özgürlük Dünyası dergisi. Aralık 1994. 24 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2016.
- Kolektif (11 Nisan 2014). Alaattin Bilgi (Ed.). 1917 Sovyet Devrimi. 1 (3. bas.). Evrensel Basım Yayın. Erişim tarihi: 22 Aralık 2016.
- "Encyclopedia of Marxism". 14 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2016.