Rus Devrimi (1917)

Rus Devrimi, 1917 yılında Rusya'da yaşanan ve Çarlık otokrasisinin yıkılıp yerine Sovyetler Birliği'nin kurulmasıyla sonuçlanan devrimlerin genel adı. Şubat 1917'de (Gregoryen takviminde Mart) yaşanan ilk devrimde Çarlık yönetimine son verilmiş ve siyasi egemenlik Geçici Hükûmet'e bırakılmıştır. Aynı yılın Ekim ayında gerçekleşen ikinci devrim ise Geçici Hükûmet'i ortadan kaldırmış ve bir Bolşevik (komünist) hükûmeti kurmuştur.

1917 Rus Devrimi
Tarih1917
Bölge
Rusya
Sonuç Çarlık rejiminin son bulup Bolşeviklerin yönetimi ele alması. Geçici Rus Hükûmeti'nin kurulması ve Rus İç Savaşı
Taraflar

Rus İmparatorluğu,

Geçici Rus Hükûmeti		 Bolşevik Parti
Sivil halk
Komutanlar ve liderler
II. Nikolay
Aleksandr Kerenski		 Vladimir Lenin

Şubat Devrimi (Mart 1917) etkisini daha çok Sankt-Peterburg çevresinde hissettirmiştir. Yaşanan karmaşadan yararlanan İmparatorluk parlamentosu (Duma) üyeleri yönetimi ele almış ve Geçici Rus Hükûmeti'ni kurmuşlardır. Yaşanmakta olan devrimi durduramayacağını düşünen askeri yönetimin boş bulunması Geçici Hükûmet'in egemenliğini sağlamlaştırmıştır. Radikal sosyalist oluşumların önderlik ettiği Sovyetler başlangıçta Geçici Hükûmet'i desteklemişler, ancak daha sonra hükûmetin aldığı kararlarda söz sahibi olmak ve halk hareketini denetlemek gibi ayrıcalıklar istemişlerdir. I. Dünya Savaşı'nın Ruslar için en olumsuz dönemine rastlayan Şubat Devrimi orduyu başkaldırıya hazır durumda bırakmıştır.

Geçici Hükûmet'in ülke yönetimini elinde bulundurduğu ve Sovyetlerin oluşturduğu ulusal ağın alt düzey halk kitleleri ve politik solun desteğini arkasına aldığı dönem çifte güç dönemi olarak adlandırılmaktadır. Bu karmaşa dönemi birçok isyan ve çatışmayı içinde barındırmıştır. Geçici Hükûmet'in Almanya'ya savaş ilan etmesi üzerine Bolşevikler ve diğer sosyalist gruplar bu kararın geri çekilmesi için harekete geçmişlerdir. Bolşevikler kendilerine bağlı işçi gruplarından önce Kızıl Muhafızlar'ı, daha sonra ise Kızıl Ordu'yu yaratmışlardır.[1]

Ekim Devrimi'nde (Gregoryen takviminde Kasım) Vladimir Lenin önderliğindeki Bolşevik parti ve işçi Sovyetler Sankt-Peterburg'daki Geçici Hükûmet'i ortadan kaldırmışlardır. Bolşevikler birçok hükûmet biriminde yönetimi ele almış ve olası sorunları aceleyle bastırabilmek amacıyla Çeka'yı kurmuşlardır. Bolşevik önderlik, savaşı bitirmek üzere Almanya'yla Brest-Litovsk Antlaşması'nı imzalamış (Mart 1918), ancak "Kızıl" (Bolşevik) ve "Beyaz" (Bolşevik karşıtı) gruplar arasında patlak veren iç savaş ülkeyi yeniden karışıklığa sürüklemiştir. Böylece devrim, SSCB'ye giden yolu açarken Moskova ve Sankt-Peterburg dışındaki kentlerde ulusal azınlıklar yer değiştirmeye başlamış ve egemenliği ele geçiren köylüler toprakları yeniden paylaştırmaya başlamışlardır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. Orlando Figes, A Peoples Tragedy, s. 370
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.