Hurşit Tolon

Ahmet Hurşit Tolon, (d. 1 Nisan 1942, İstanbul), Türk asker. 1. Ordu ve Ege Ordusu Komutanlığı yapmıştır.

Ahmet Hurşit Tolon
Doğum	1 Nisan 1942 İstanbul
Bağlılığı	Türkiye
Hizmet yılları	1962-2005
Rütbesi	Orgeneral
Komuta ettiği	Genelkurmay Genel Sekreteri, 28. Motorlu Piyade Tugayı, Genelkurmay Genel Sekreteri, Jandarma Asayiş Komutan Yardımcısı, 7. Kolordu Komutan Yardımcısı, 15. Kolordu, Genelkurmay Lojistik Başkanı, Ege Ordusu, 1. Ordu
Ailesi	Eşi: Ayla Tolon Çocukları: 1

Askeri kariyeri

1962 yılında Kara Harp Okulu’ndan, 1965 yılında da Piyade Okulundan mezun oldu. 1978 yılında Kara Harp Akademisi’ni bitirdi.[1] Tuğgeneral rütbesine 1989 yılında terfi etti. Bu rütbede Genelkurmay Genel Sekreterliği ve 28. Motorlu Piyade Tugay Komutanlığı görevlerinde bulundu. Tümgeneral rütbesine ise 1993 yılında terfi etti. Bu rütbede Genelkurmay Genel Sekreterliği, Jandarma Asayiş Komutan Yardımcılığı ve 7. Kolordu Komutan Yardımcılığı görevlerini yürüttü, 1997 yılında korgeneral rütbesine terfi etti. Bu rütbede 15. Kolordu Komutanlığı ve Genelkurmay Lojistik Başkanlığı görevlerinde bulundu. 2001 yılında Orgeneral rütbesine terfi etti ve Ege Ordusu Komutanlığı'na atandı. 30 Ağustos 2004 tarihinde 1. Ordu Komutanlığı'na atandı. 2006 yılında emekli oldu.[1]

Ergenekon soruşturması

Ergenekon soruşturması kapsamında yapılan operasyon ile Ankara'da askeri lojmanlarda Ankara Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şube ekipleri tarafından gözaltına alındı ve İstanbul Nöbetçi 13. Ağır Ceza Mahkemesi, 6 Temmuz 2008 günü saat 02:00 sularında biten sorgulamanın ardından Hurşit Tolon'un tutuklanmasına karar verdi. Tolon Metris Cezaevi'ne nakledildi.[2][3] 3 Eylül 2008 tarihinde Kocaeli Muharebe Hizmet Destek Eğitim ve Garnizon Komutanı Korgeneral Galip Mendi, Kandıra Cezaevinde tutuklu bulunan emekli Orgeneral Şener Eruygur ile Orgeneral Hurşit Tolon'u Türk Silahlı Kuvvetleri adına ziyaret etmiştir.[4][5][6]

Hurşit Tolon, 6 Şubat 2009 tarihinde 12. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından delil yetersizliği sebebiyle tahliye edildi. Mahkeme heyeti, Hurşit Tolon'un avukatı İlhan Sezer tarafından yapılan tahliye talebine ilişkin dilekçe ve ekteki belgelerle ilgili olarak İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına görüşünü bildirmesini istedi. Savcılık tutukluluk halinin devamı yönünde görüş bildirmesine rağmen mahkeme savcılığın bu talebini yerinde bulmayarak, Tolon'un delil yetersizliğinden yurtdışına çıkış yasağı konularak tahliyesine karar verdi.[7]

Mahkeme bu kararına gerekçe olarak, tutuklama kararına gerekçe olan ve Hurşit Tolon'un evinde bulunan Ergenekon yapılanmasını gösteren belge fotokopisinin gizliliğinin bulunmadığı 2001 yılında bazı basın organlarında haber olarak yayılandığı, 2006 yılından beri ise çeşitli internet sitelerinde yayınlandığını, söz konusu belgelerden konuya ilgi duyan çevreler ve haber kuruluşları tarafından bilgi sahibi olunduğu, kamuca bilinen bu belgelerin fotokopisinin şüphelide bulunmasının önceki karardan farklı olarak tek başına suç örgütüne üye olunduğuna dair veya yönetici olduğuna dair bir delil niteliğinde bulunmadığını ayrıca Tolon'un telefon görüşmelerinin örgütle bağını gösterecek nitelikte unsurlar içermediği, ayrıca örgütün gerçekleştirdiği iddia olunan eylemlerle şüphelinin bir bağının kurulamadığını gösterdi.[8][9] Ancak soruşturmayı yürüten Savcılar Tolon'un delil yetersizliğinden tahliyesine itiraz etti. Mahkemeye dilekçe ile birlikte 25 klasör delil dosyası sunuldu. Buna rağmen mahkeme Tolon'un tahliyesine yapılan itirazı reddetti. Ancak tahliye gerekçesini delil yetersizliği yerine "yaş ve sağlık sorunları" olarak değiştirdi.[10]

Emekli Orgeneral Hurşit Tolon, yedi ay cezaevinde tutuklu kaldı.[9] Cezaevinde bulunduğu süre içinde sağlık durumu bozulduğu ve hipertansiyon hiperlidemi ile aşırı kilo kaybı rahatsızlıkları ortaya çıktığı belirtildi.[11] Tolon'un uzun süre GATA Hastanesi'nde tedavi gördü,[7] İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, ikinci Ergenekon davası kapsamında tutuksuz yargılanan emekli Orgeneral Hurşit Tolon'un dava dosyasına eklenen yeni deliller, kuvvetli suç şüphesi ve delilleri karartma ihtimalini dikkate alarak 10 Ocak 2012 tarihinde tutuklanmasına karar verdi.[12][13] Mahkemenin 148. duruşmasında alınan bu karardan sonra Silivri Devlet Hastanesinde sağlık kontrolünden geçirilen Ahmet Hurşit Tolon, Silivri Cezaevinde tek kişilik koğuşa konuldu. Böylece Hurşit Tolon 6 Şubat 2009 tarihinde tahliye edilmesinden 2 yıl sonra dava ile ilgili olarak 2. defa tutuklanmış oldu.

Malatya 3. Ağır Ceza Mahkemesi, görülmekte olan Zirve Yayınevi katliamı kapsamında üç kişinin boğazının kesilerek öldürülmesi ile ilgili olarak Tolon'un da aralarında bulunduğu dört kişi hakkında 18 Ocak 2013 Cuma günü tutuklama kararı verdi,[14] 5 Ağustos 2013'te ise İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından karara bağlanan Ergenekon davasında müebbet hapis cezasına çarptırıldı[15]. Ancak Ergenekon Davası'nın temyiz incelemesini yapan Yargıtay 16. Ceza Dairesi, yerel mahkemenin verdiği kararı 21 Nisan 2016 tarihinde bozdu[16].

Tahliyesi

11 Haziran 2014 tarihinde Zirve Yayınevi Davası'na bakan Malatya 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nin tahliye kararı üzerine, eski Ege Ordu Komutanı emekli Orgeneral Hurşit Tolon Silivri Cezaevi'nden çıktı. Kararın cezaevine ulaşmasının ardından saat 21.15'te serbest bırakılan Tolon, cezaevi kapısından avukatı İlkay Sezer ile birlikte çıktı ve gazetecilere yaptığı açıklamada şöyle dedi:

« 3 yıl sonra sizinle beraber özgürlüğü teneffüs ediyorum. Elbette söylenecek çok şey var ama kesinlikle belirtmek isterim ki, zihinlerinde ve gönüllerinde böyle büyük bir kumpasın, böyle bir tertibin, böyle bir katakulinin mağduru olmuş olan Türk Silahlı Kuvvetlerinin yüzlerce yurtsever, kahraman evladı, aydınlar, yazarlar, düşünürler, öğretim üyeleri, akademisyenler, bu bulunduğumuz yerde yakında göreceksiniz, bir adaletsizlik müzesi olacak olan bu yerde, çok haksızlıklara uğradık. Bütün bu haksızlıklara, yüce milletimiz vicdanında ve gönlünde hayır dedi. Kar, kış, kıyamet demeden, hiçbir yılgınlık göstermeden Türkiye’nin her yerinden koşup, gelip, bizi burada destekledi. İşte bugün burada, huzurunuzda, daima o gücü, kuvveti veren ve bizim suçsuzluğumuza inanan yüce milletimizin, o vefakar, cefakar yürekli insanlarına da kalben teşekkürlerimi borç biliyorum" »

(Hurşit Tolon (11 Haziran 2014)[17])

Özel hayatı

Evli ve bir çocuk sahibi olan Hurşit Tolon İngilizce bilmektedir.

Kaynakça

1. "Emekli Org. Tolon ve Eruygur gözaltında". 14 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2008.
2. "Paşalar tutuklandı". Milliyet.com.tr. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2008.
3. "Generaller cezaevinde". Hürriyet. 6 Temmuz 2008. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2008.
4. "Türk Silahlı Kuvvetleri BA - 40 / 08 nolu basın açıklaması". Türk Silahlı Kuvvetleri. 3 Eylül 2008. 18 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2008.
5. "TSK'dan Ergenekon sanıklarına sır ziyaret". Yeni Şafak. 3 Eylül 2008. 20 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2008.
6. "CHP: Eruygur ve Tolon'a ziyaret önemli girişim". NTVMSNBC. 3 Eylül 2008. 8 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2008.
7. Hurşit Tolon delil yetersizliğinden serbest (12 Ocak 2012) tarihinde erişilmiştir.
8. "Arşivlenmiş kopya". 13 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2020.
9. http://www.cnnturk.com/2009/turkiye/02/07/tolon.delil.yetersizliginden.tahliye.edildi/512538.0/index.html
10. "AL SANA 25 KLASÖR DELİL". Aktif Haber. 19 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2009.
11. Hurşit Tolon GATA’ya sevk edildi (12 Ocak 2012) tarihinde erişildi.
12. "Arşivlenmiş kopya". 13 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2012.
13. http://www.hurriyet.com.tr/gundem/19647641.asp
14. "Tolon Paşa'ya Zirve davasından tutuklama kararı". milliyet. Erişim tarihi: 18 Ocak 2013.
15. "İşte Ergenekon kararları" 30 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Radikal. 5 Ağustos 2013. En son 5 Ağustos 2013 tarihinde erişildi.
16. "Yargıtay, Ergenekon davasında kararı bozdu". 20 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2017.
17. Süleyman Kaya, Çağatay Kenarlı, İbrahim Aktürk (11 Haziran 2014). "Hurşit Tolon 29 ay sonra özgür". Hürriyet. 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2016.

Askerî görevi
Önce gelen: Yaşar Büyükanıt	1. Ordu Komutanı 20 Ağustos 2004 - 19 Ağustos 2005	Sonra gelen: İlker Başbuğ
Önce gelen: Çetin Doğan	Ege Ordusu Komutanı 17 Ağustos 2001 - 20 Ağustos 2004	Sonra gelen: Işık Koşaner