İsmail Hakkı Karadayı
İsmail Hakkı Karadayı (1932, Çankırı - 26 Mayıs 2020, İstanbul), Türk asker. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 22. Genelkurmay Başkanı'dır.
İsmail Hakkı Karadayı | |
---|---|
Doğum |
1932 Çankırı, Türkiye |
Ölüm |
26 Mayıs 2020 (88 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Bağlılığı | |
Hizmet yılları | 1951-1998 |
Rütbesi | Orgeneral |
Komuta ettiği | Kara Kuvvetleri Tayin Dairesi Başkanı, Motorlu Piyade Tugay Komutanı, Kara Kuvvetleri Personel Başkanı, 1. Ordu, Türk Kara Kuvvetleri |
Madalyaları |
Devlet Şeref Madalyası TSK Üstün Hizmet Madalyası TSK Şeref Madalyası |
Ailesi |
Eşi: Seren Karadayı Çocukları: 2 |
Askerî kariyeri
Çankırı ilinin Merkez ilçesinin Karadayı köyünde 1932 yılında doğdu. 1951 yılında Kara Harp Okulu'ndan, 1953 yılında Uçaksavar Okulu'ndan mezun oldu.[1] Çeşitli Topçu Birliklerinde görev yaptıktan sonra 1963 yılında Kara Harp Akademisi'ni, 1967 yılında Silahlı Kuvvetler Akademisi'ni, 1975 yılında Milli Güvenlik Akademisi'ni bitirdi. Kurmay subay olarak değişik komutanlıklarda Şube Müdürlüğü, Kara Harp Okulu'nda öğretmenlik,[1] Orta Doğu Ülkelerinde Askeri Ataşelik, Alay Komutanlığı ve Genelkurmay Hareket Başkanlığı Plan Prensipler Şube Müdürlüğü görevlerinde bulundu ve 1977 yılında tuğgeneral rütbesine terfi etti. Bu rütbede sırasıyla Kara Kuvvetleri Tayin Dairesi Başkanlığı ve Motorlu Piyade Tugay Komutanlığı görevlerini yaptı ve 1981 yılında tümgeneral rütbesine terfi etti. Tümgeneral olarak Kıbrıs'ta iki yıl Tümen Komutanlığı yaptı ve bilahare Kara Kuvvetleri Personel Başkanlığı'na atandı. 1985 yılında korgeneral rütbesine terfi etti ve bu rütbede iki yıl Kolordu Komutanı olarak görev yaptı. 1989 yılına kadar korgeneral olarak iki yıl, 30 Ağustos 1989 tarihinde orgeneral rütbesine terfi etmesinden sonra 1 Ocak 1991 tarihine kadar Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanlığı görevini yürüttü. 1991 yılında 1. Ordu Komutanlığı'na atandı.[1] 30 Ağustos 1993 tarihinden itibaren bir yıl süreyle Kara Kuvvetleri Komutanlığı yaptı.
Genelkurmay Başkanlığı görevi
30 Ağustos 1994 tarihinden geçerli olmak üzere Genelkurmay Başkanlığı görevine atandı. 28 Şubat süreci'nde Genelkurmay Başkanlığı yapmaktaydı,[2] 30 Ağustos 1998 itibarıyla yaş haddinden emekli oldu. Evli ve iki çocuk babası olup Fransızca bilen Karadayı, Çankırı Vakfı ve geçmişte Haliç Üniversitesi mütevelli heyeti üyesi, Mustafa Kemal Üniversitesi'nde Akademik Konseyde üye, Nihat Erim suikastı ile arasında bir ilişki olduğu iddia edilmiş Encümen-i Daniş'te üye, Dostlar Meclisi'nde üyedir.[3]
28 Şubat süreci
Medyaya yansıyan ses kasetlerinde ise İsmail Hakkı Karadayı'nın 2007 yılındaki Cumhurbaşkanlığı seçiminde ANAP Genel Başkanı Erkan Mumcu'yu etkileyerek demokratik süreci engellediği iddia edildi. Karadayı, bu ses kasetlerinin montaj olduğunu ifade etti ve iddiaları reddetti. 28 Şubat darbe soruşturması kapsamında 3 Ocak 2013 tarihinde İstanbul Fenerbahçe Orduevinde gözaltına alındı. Tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. 13 Nisan 2018 kararını açıklayan mahkeme heyeti, "Türkiye Cumhuriyeti icra vekilleri heyetini cebren ıskat veya vazife görmekten men" suçlamasıyla kendisi dahil 21 sanığa ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verdi.[4] Sanıkların duruşmalardaki tutum ve davranışları gözetilerek, cezada indirim yapıldı ve ceza müebbet hepse çevrildi. Sanıkların, yaşı ve sağlık sorunları gerekçesiyle adli kontrol tedbiri uygulanmasına karar verildi.
Özel hayatı
İsmail Hakkı Karadayı iki çocuk babasıdır, Seren Karadayı ile evlidir. Fransızca bilmektedir.
Ölümü ve cenaze töreni
İsmail Hakkı Karadayı uzun süre kanser tedavisi gördü ve bir dizi ameliyat geçirdi. 24 Mayıs 2020’de yüksek ateş ve enfeksiyon şikayetiyle İstanbul’daki Sultan Abdülhamid Han Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne kaldırıldı. 26 Mayıs 2020’de çoklu organ yetmezliği nedeniyle 88 yaşında öldü.[5] Cenazesi bir gün sonra askerî törenle Çengelköy Mezarlığı’na defnedildi.[6]
Ödülleri
- Türkiye Cumhuriyeti Devlet Şeref Madalyası
- TSK Üstün Hizmet Madalyası
- TSK Şeref Madalyası
- Güney Kore TONG ILJANG Madalyası
- Pakistan Nişan-ı İmtiyaz Madalyası
- ABD Legion of Merit Nişanı (2 kez)
- 1. Derecede İstihkak Nişanı
- Commandeur Dans L'Ordre de la Legion D'Honneur
- Uluslararası Melvin Jones Dostluk Ödülü
- Uluslararası Paul Harris Madalyası
- İlter Erkan Dostluk ve Barış Ödülü
- Trakya Üniversitesi tarafından Kamu Yönetimi dalında "Fahri Doktora" unvanı
Kaynakça
- Tuncay Opçin (13 Ocak 2013). "İsmail Hakkı Karadayı'nın namaz sırrı". Haber7.com. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2016.
- Zaman Gazetesinin 28 Şubat sürecindeki MGK toplantısı ile ilgili arşiv kaydı
- "İsmail Hakkı Karadayı arşiv haberleri". Milliyet.
- "28 Şubat davasında 21 sanığa müebbet". https://www.gazeteduvar.com.tr. Gazete Duvar. 14 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2018.
|website=
dış bağlantı (yardım) - Özçelik, Can (26 Mayıs 2020). "Eski Genelkurmay Başkanı İsmail Hakkı Karadayı hayatını kaybetti". Sözcü. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- "İsmail Hakkı Karadayı toprağa verildi". Sözcü. 27 Mayıs 2020. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2020.
Vikisöz'de İsmail Hakkı Karadayı ile ilgili sözler mevcuttur.
Askerî görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Doğan Güreş |
TSK Genelkurmay Başkanı 30 Ağustos 1994 - 30 Ağustos 1998 |
Sonra gelen: Hüseyin Kıvrıkoğlu |
Önce gelen: Muhittin Fisunoğlu |
Türk Kara Kuvvetleri Komutanı 30 Ağustos 1993 - 30 Ağustos 1994 |
Sonra gelen: Mehmet Hikmet Bayar |
Önce gelen: Muhittin Fisunoğlu |
1. Ordu Komutanı 1 Ocak 1991 - 17 Ağustos 1993 |
Sonra gelen: Mehmet Hikmet Bayar |
Önce gelen: Nazif Oka |
Türk Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanı 24 Ağustos 1987 - 1 Ocak 1991 |
Sonra gelen: Muzaffer Sever |