Kaba İlçesi

Kaba İlçesi, (Uygurca: قابا ناھىيىسى, Kaba Nahiyisi; Çince: 哈巴河; Pinyin: Hābāhé Xiàn), Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesinin kuzeyinde, Altay İline bağlı bir İlçedir.

Kaba İlçesi قابا ناھىيىسى , 哈巴河
Kaba İlçesi'nin Sincan Uygur Özerk Bölgesideki konumu (pembe)
Ülke	Çin
İl	Altay İli
Yüzölçümü
• Toplam	8,179 km² (3.157 mil²)
Rakım	541 m (1.774 ft)
Nüfus  (2002)
• Toplam	80,000
Zaman dilimi	+8
• Yaz (YSU)	UTC
Posta kodu	836700[1]
Alan kodu	0906
Resmî site http://www.hbh.gov.cn/ (Çince)

Betula alleghaniensis

Konumu

Kaba İlçesi'nin batısında Kolbay, kuzeyinde Qibar ile Jayilma, doğusunda Sartam ve güneyinde Kabakuygan gibi yerleşim yerleri bulunur, ayrıca batısında ve kuzeyinde Kazakistan, güneyinde Jeminay İlçesi, ve doğusunda Burçin İlçesi ile sınırdır.

Etnik yapısı

1956 yılında Çin'li Türk dilbilimcisi Geng Shimin Burçin ve Kaba İlçeleri ile ilgili bir metin yazar. O zamandan sonra ve 1980'li yılların sonlarında, dilbilimsel kapsamlı alan çalışması bu bölgede uygulanır. Bir alan araştırmacısı olan, Talant Mawkanuli, Larry V. Clark ve György Kara, Bloomington, gözetimi altında bir doctoral sesbilim ve şekilbilim "Cungar Tuva" ismindeki savında, Kanas Gölü etrafında sayıları 2,000'den daha az olan kişiler tarafından Tuvaca konuşulduğunu yazmıştır (1998).

Kazakistan sınırı yakınında kuzey Sincan Uygur Özerk Bölgesinde, eski Sovyetler birliğinde ve Moğolistan'da Tuvaca veya Tuva Türkçesi konuşanlar bulunur. Kazaklara komşu olan bu dili konuşanların diline Diwa, Soyan, vb. denilir, ve kök mončaq diye söylerler, "mavi boncuk" (karşıtı Gök Monjaq) olarak tanımlanır. Onlar Junggar Altay Özerk bölgesinde yaşarlar, etkin olarak Burçin İlçesi'nde Kom (Khom) ve Kanas (Khanas) köylerinde ve Kaba İlçesindeki Aq Khawa 'da, onlar bu bölgeye kendi deyimleriyle dört ken, yani "dört nehir" derler.[2] Altay Tuvaları, kendi aralarında iki gruba ayrılırlar: Moncak veya Gök Moncak (Boncuk; Gök Boncuk) ve Soyot (Soyon); ikinci grup da kendi arasında Ak Soyot ve Xara Soyot olmak üzere yine iki alt gruba ayrılır[3].

Doğal yapısı

Bitki örtüsü

Çin'de doğada 89 türü yerli, bunlardan 56 türü bölgeye özgü olan (endemik), Altay Dağlarında tuzsu toprakta ortalama 1500 metre yükseklikte Huşgiller'den Betula halophila (盐桦; yan hua)[4], 1200-1600 metre yükseklikte Betula microphylla (小叶桦; xiao ye hua)[5], ortalama 2300 metre yükseklikte dağ yamaçlarında yoğun Betula rotundifolia (圆叶桦; yuan ye hua)[6], 1400-1800 metre yükseklikte bataklık, otlak ve ormanlarda Betula humilis (甸生桦; dian sheng hua)[7] 500 - 2500 metre yükseklik arasındaki ılımlı ormanlarda Adi huş Betula pendula Roth (垂枝桦)[8] gibi Huş ağaç türleri bulunur.

Ayrıca, Karaçam (melez çamı) (Larix sibirica), Ladin (alaçam) (Picea obovata), Çam (Pinus sibirica), ve Köknar (Abies sibirica) gibi Kozalaklı ağaçlardan oluşan ormanlar bulunur.

Yabani Hayvanlar

Doğal korumaya alınmış bölge, Kar parsı (Panthera unica), Avrasya vaşağı (Lynx lynx), Kızıl geyik (Cervus elaphus), Samur (Martes zibellina), Dağ keçisi (Capra ibex), Yabani koyun (Ovis ammon), Arktik yaban tavşanı (Lepus timidus), ve kuşlardan Orman tavuğu[9] (Tetrao tetrix), elâ orman tavuğu (Bonasa bonasia), fındık tavuğu[10] (Tetrao bonasia) gibi dikkati çeken yabani hayvanları barındırır.[11]

Tarihi

Diğer verilen isimler: Khaba, Ha-pa-ho, Khabakha, Khahakhe, Ha-pa-ho-ch'eng, Ha-pa-ho-hsien ve Khabakhe[12]

Kaynakça

1. Area Code and Postal Code in Xinjiang Uygur Autonomous Region (İngilizce)
2. Lars Johanson, Discoveries on the Turkic Linguistic Map, Svenska Forskningsinstitutet i Istanbul Stockholm 2001.
3. Erika Taube, Tuwinische Volksmärchen. Berlin 1978, Akademie Verlag. sayfa 318.
4. Betula halophila Ching in P. C. Li, Acta Phytotax. Sin. 17(1): 88. 1979 (İngilizce)
5. Betula microphylla Bunge, Mém. Acad. Imp. Sci. St.-Pétersbourg Divers Savans. 2: 606. 1835. (İngilizce)
6. Betula rotundifolia Spach, Ann. Sci. Nat., Bot., sér. 2. 15: 194. 1841. (İngilizce)
7. Betula humilis Schrank, Bayer. Fl. 1: 420. 1789. (İngilizce)
8. Betula pendula Roth. (İngilizce)
9. Tétras lyre (Lyrurus tetrix) (Linnaeus, 1758) (Fransızca)
10. Gélinotte des bois (Tetrastes bonasia) (Linnaeus, 1758) (Fransızca)
11. Hanas Nature Reserve (UNEP-WCMC) 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
12. Habahe, China Page (İngilizce)

Çin Sincan Uygur Özerk Bölgesi yönetim birimleri （Başkent: Urumçi）

İl düzeyi şehir, İl, Özerk il İlçe düzeyi şehir, İlçe, Özerk ilçe, Bucak Urumçi： Tanrı Dağı Bucağı | Saybağ Bucağı | Yenişehir Bucağı | Şuymogu Bucağı | Tudun Haba Bucağı | Tapançeng Bucağı | Mitung Bucağı | Urumçi İlçesi Karamay： Karamay Bucağı | Maydağ Bucağı | Cerenbulak Bucağı | Orku Bucağı Turfan İli： Turfan | Toksun İlçesi | Piçan İlçesi Kumul İli： Kumul (şehir) | Ara Türük İlçesi | Barköl Kazak Özerk İlçesi Hotan İli： Hotan (şehir) | Hotan İlçesi | Lop İlçesi | Niya İlçesi | Guma İlçesi | Çira İlçesi | Keriye İlçesi | Karakaş İlçesi Aksu İli： Aksu (şehir) | Onsu İlçesi | Şayar İlçesi | Bay İlçesi | Avat İlçesi | Kuçar İlçesi | Kelpin İlçesi | Toksu İlçesi | Uçturfan İlçesi Kaşgar İli： Kaşgar | Maralbeşi İlçesi | Poskam İlçesi | Feyzivat İlçesi | Kağılık İlçesi | Yopurğa İlçesi | Kaşgar Yenişehir İlçesi | Mekit İlçesi | Yengisar İlçesi | Yarkent İlçesi | Kaşgar Kuna Şehir İlçesi | Taşkurgan Tacik Özerk İlçesi Kızılsu Kırgız Özerk İli： Atuş İlçesi | Akto İlçesi | Uluğçat İlçesi | Akçi İlçesi Bayangolin Moğol Özerk İli： Korla (şehir) | Hoçing İlçesi | Lopnur İlçesi | Hoşut İlçesi | Çerçen İlçesi | Bağraş İlçesi | Bügür İlçesi | Çakılık İlçesi | Yençi Hui Özerk İlçesi Sanci Hui Özerk İli： Sanci (şehir) | Fukang (şehir) | Guçung İlçesi | Manas İlçesi | Jimisar İlçesi | Hutubi İlçesi | Mori Kazak Özerk İlçesi Bortala Moğol Özerk İli： Bortala | Çing İlçesi | Arişang İlçesi Özerk bölgesine doğrudan bağlı ilçe düzeyi şehir： Shihezi | Aral | Tomşuk | Vujyaçü İli Kazak Özerk İli： （İli Kazak Özerk İli Alt-eyalet düzeyi özerk ili olup Tarbagatay ve Altay'ı yönetmektedir.) Doğrudan bağlı： Gulca | Kuytun | Gulca İlçesi | Tekes İlçesi | Nilka İlçesi | Moğolküre İlçesi | Künes İlçesi | Korgas İlçesi | Dokuztara İlçesi | Çapçal Şibe Özerk İlçesi Tarbagatay İli： Çöçek (şehir) | Usu (şehir) | Dörbiljin İlçesi | Çağantogay İlçesi | Saven İlçesi | Toli İlçesi | Kobuksar Moğol Özerk İlçesi Altay İli： Altay (şehir) | Çinggil İlçesi | Jeminay İlçesi | Koktokay İlçesi | Burçin İlçesi | Burultokay İlçesi | Kaba İlçesi (Hotan, Aksay Çin'nin hakimiyeti üzerine Çin ile Hindistan arasında anlaşmazlık mevcuttur. Şu an fiilen Çin Halk Cumhuriyeti yönetmektedir.