Klaus Fuchs

Emil Julius Klaus Fuchs (29 Aralık 1911 – 28 Ocak 1988) 1950 yılında II. Dünya Savaşı ve kısa bir süre sonrasında Amerikan, İngiliz ve Kanada Manhattan Projesi’nden elde ettiği bilgileri Sovyetler Birliği’ne iletmesinden dolayı mahkûm edilen Alman teorik fizikçi ve atom casusudur. Los Alamos Laboratuvarında iken Fuchs ilk olarak nükleer silahlarla ilgili birçok teorik hesaplamadan ve sonrasında hidrojen bombası modellerinden sorumluydu.

Klaus Fuchs
1940'larda çekilmiş fotoğraf
Doğum	Emil Julius Klaus Fuchs 29 Aralık 1911 Rüsselsheim, Alman İmparatorluğu
Ölüm	28 Ocak 1988 (76 yaşında) Doğu Berlin, Doğu Almanya
Milliyet	Alman
Vatandaşlık	Almanya, Birleşik Krallık
Eğitim	Leipzig Üniversitesi Kiel Üniversitesi Bristol Üniversitesi Edinburgh Üniversitesi
Evlilikler	Grete Keilson (1959–1999)
Kariyeri
Dalı	Teorik fizkçi
Çalıştığı kurumlar	Los Alamos Ulusal Laboratuvarı Harwell Atomic Energy Research Establishment Institute for Nuclear Research in Rossendorf
Doktora danışmanı	Nevill Mott

Fuchs babasının da burada ilahiyat profesörü olduğu ve Almanya Sosyal Demokrat Partisi (ASDP) ve Reichsbanner Schwarz-Rot-Gold, ASDP’nin yarı askeri kuruluşu, gibi politik öğrenci topluluklarına katıldığı Leipzig Üniversitesi’ne gitti. 1932 yılında ASDP’den kovuldu ve Almanya Komünist Partisi (AKP)’ne katıldı. 1933 Reichstag yangınından sonra Nevill Mott danışmanlığında doktorasını aldığı Bristol Üniversitesine gitti ve Max Born’un asistanı olarak çalıştığı Edinburgh Üniversitesi’nden bilim doktorasını aldı.

İkinci Dünya Savaşı Avrupa’da patlak verdikten sonra Man adası ve sonrasında Kanada’da enterne edildi. 1941’de İngiltere’ye döndükten sonra “Tüp Alaşımları” –İngiliz atomik bomba projesi- üzerinde çalışan Rudolf Peirls’in asistanı oldu. Projedeki bilgileri Sovyetler Birliğindeki kod adı “ Sonai” olan Alman komünist ve Sovyet Askeri İstihbarat binbaşısı olarak Richard Sorge’nin casus çemberinde birlikte çalıştığı Ruth Kuczyski’ye göndermeye başladı. 1943 yılında Fuchs ve Peirels New York City’deki Kolombiya Üniversitesine Manhattan Projesi üzerinde çalışmak için gittiler. Ağustos 1944’tw Fuchs Los Alamos Laboratuvarındaki Teorik Fizikçiler Bölümüne katıldı ve Hans Bethe’nin komutasında çalıştı. Şefinin uzmanlık alanı plütonyum bombası gelişimi için gerekli olan iç patlama problemleriydi. Savaştan sonra İngiltere’ye geri döndü ve Teorik Fizikçiler Bölümü başkanı olarak çalıştı.

Ocak 1950’de Fuchs casus olduğunu itiraf etti. 14 yıl hüküm yedi ve İngiliz vatandaşlığı elinden alındı. Dokuz yıl hizmet verdikten sonra 1959’da serbest bırakıldı ve Doğu Almanya’ya göç etti. Burada Bilim Akademisi ve Sosyalist Alman Birliği Partisi merkez topluluğuna seçildi. Rossendorf’taki Nükleer Araştırma Enstitüsüne yönetici vekili olarak atandı ve 1979 emekliliğine kadar hizmet verdi.

İlk yılları

Emil Julius Klaus Fuchs 29 Aralık 1911’de Rüsselsheim, Hessen Büyük Dükalığı’de doğdu. Lutheran papazı olan babası Emil Fuchs ve annesi Else Wagner’in dört çocuğundan üçüncüsüydü. Fuchs hep son ismi olan Klaus ile biliniyordu. Gerhard adında abisi, Elisabeth ablası ve Kristel adında küçük bir kız kardeşi vardı. Aile Eisenach’a taşındı ve Fuchs burada gymnasiuma katıldı ve Abitur’unu aldı. Okulda Fuchs ve kardeşleri babalarının karşıt politik görüşü yüzünden alay konusu oldular. “Kırmızı tilkiler” olarak tanınmaya başladılar, tilki kelimesi için Almanca ’da Fuchs kullanılmaktadır.

Fuchs 1930’da Leipzig Üniversitesi’ne başladı. Bu üniversitede babası ilahiyat profesörüydü. Almanya Demokratik Partisi (ADP)’ye katılarak öğrenci siyasetinde yer aldı. Bu partiye aynı zamanda 1912 yılında babası da katılmıştı. Daha sonra partinin askeri nitelikli organizasyonu olan Reichsbanner Schwarz-Rot-Gold’da boy gösterdi. Babası Kiel’deki Pedagojik Akademisinde din profesörü görevine terfi etti ve sonbaharında kız kardeşi Elisabeth, erkek kardeşi Gerhard ile birlikte Kiel Üniversitesi’ne geçiş yaptı ve matematik ile fizik alanındaki çalışmalarına devam etti. Ekim 1931’de annesi hidroklorik asit içerek intihar etti ve daha sonra öğrendiler ki anneannesi de intihar etmişti.[1]

Mart 1932’de Alman Başbakanlık Seçimlerinde SDP oyların bölünmesi ile Ulusal Sosyalist Alman İşçilerin Partisi (NSDAP) adayı olan Adolf Hitler’in işi alacağından korkarak Paul von Hindenburg’ü başkan olması için destekledi. Buna rağmen Alman Komünist Partisi (AKP) Ernst Thälmann’ı aday gösterdiğinde Fuchs onun için bir konuşma teklifinde bulundu ve SDP’ye katıldı. O yıl Fuchs ve kardeşlerinin üçü de KDP’ye katıldı. Fuchs ve kardeşi Gerhard toplum buluşmalarında aktif konuşmacı olarak yer aldılar ve ara sıra NSDAP’a engel olmaya çalıştılar. Bu toplantılardan birinde Fuchs dövüldü ve nehre atıldı.

Ocak 1933’te Hitler Almanya Başbakanı olduğunda Fuchs NSDAP’nin çok güçlü olduğu Kiel’den ayrılma kararı verdi. KPD’nin bilindik üyelerindendi ve Berlin’deki Fizik Kaiser Wilhelm Enstitüsü’ne üye oldu. 28 Şubatta KPD toplantısı için Berlin’e tren bileti ayarladı. Trende gazeteden Reichstag yangınını okudu. Fuchs direkt olarak muhalefet partilerinin yangından sorumlu tutulacağını düşündü ve hemen orak ve çekiç rozetini çıkardı.

Berlin’deki KPD toplantısı gizli tutuldu. Partiden arkadaşları çalışmalarına başka bir ülkede devam etmesi için onu uyardı. Parti üyesi arkadaşının apartmanında beş ay boyunca saklandı. Ağustos 1933’te Henri Barbusse tarafından yönetilen Paris’teki antifaşist konferansına katıldı. Burada İngiliz Ronald ve Jessie Gunn çifti ile tanıştı, onlarla birlikte kalması için Clapton, Somerset’e davet edildi. 1933’te Kaiser Wilhelm Enstitüsünden kovuldu.

İngiltere’de mülteci oluşu

Fuchs 24 Eylül 1933’te İngiltere’ye vardı. Jessie Gunn Wills ailesinin üyesi, emperyal tütünün mirasçısı ve Bristol Üniversitesi’nin bağışçısıydı. Fuchs’un Bristol fizik profesörü Nevill Mott ile buluşmasını ayarladı ve Mott Fuchs’u araştırma asistanı olarak işe alımını onayladı. Fuchs burada 1937 yılında doktorasını elde etti. “Tek değerli metallerin elastik sabitinin kuantum mekaniği hesaplamaları” 1936’da Proceedings of the Royal Society’da yayınlandı. Bu zamanda Mott birçok Alman mülteci ile çalışıyordu ve hepsi için pozisyon yokluğu yaşıyordu. Fuchs’un bir öğretmene fazla önem vereceğini düşünmedi böylece Fuchs için Max Born’un yetkisi altında Edinburgh Üniversitesi’nde çalışmak üzere araştırma makamı ayarladı. Fuchs Born ile birlikte “Yoğunlaşan Sistemlerin İstatistiksel Mekaniği” ve “Elektromanyetik radyasyon üzerindeki Dalgalanmalar” üzerine Proceedings of the Royal Society’de makale yayınladılar. Ayrıca bilimdeki doktorasını Edinburgh’te aldı. Fuchs kopyalarını gururla Almanya’daki babasına gönderdi.

Emil Almanya’daki akademik makamından kovulmuştu ve Lutheran Kilisesi’nin NSDAP’yi desteklemesi ile hayal kırıklığına uğradı. 1933 yılında Quaker oldu. Hükûmete karşıt konuşmasından dolayı tutuklandı ama sadece bir ay tutuldu. Elisabeth komünist üyelerinden olan Gustav Kittowski ile evlendi ve çocuklarına Klaus adını verdiler. Elisabeth ve Kittowski 1933’te tutuklandı ve 18 ay hüküm yediler fakat Christmas’ta serbest bırakıldılar. Gerhard ve karısı Karin 1934'te tutuklanıp sonraki iki yılı hapiste geçirdiler. Gerhard, Karin, Elisabeth ve Kittowski Berlin’de araç kiralama şirketi açtılar.

1933’te Emil’in tutuklanmasından sonra Kristel Zürih’e kaçtı. Burada Zürih Üniversitesine gitti ve psikoloji okudu. 1934'te Berlin’e geri döndü ve o da araç kiralama şirketinde çalıştı. 1936 yılında Emil Quaker arkadaşları ile Kristel’in Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Swartmore Koleji’ne gitmesini ayarladı. Kristel Fuchs’ü ziyaret ettikten sonra Amerika’nın yolunu tutu. Burada Amerikalı komünist Robert Heineman ile Cmabridge, Massachusetts’te evlendi. Mayıs 1928’de Amerika Birleşik Devletlerinde daimi kalma hakkı elde etti. 1936 yılında Kittowski ve Elisabeth tekrar tutuklandı ve kiralık araçlara el kondu. Gerhard ve Karin Çekoslovakya’ya kaçtılar. Elisabeth serbest bırakıldığında o da Çekoslovakya yolunu tuttu. Ağustos 1939’da Elisabeth genç Klaus’u yetiştirmesi için Emil’e bıraktı ve kendini trenin önüne atarak intihar etti.

İkinci Dünya Savaşı

1939 yılının Ağustos ayında Fuchs İngiltere vatandaşı olmaya başvurdu ama başvurusu İkinci Dünya Savaşı Avrupa’da patlak verene kadar, yani aynı yılın Eylül ayına kadar işleme girmedi. O zamnalar “ yabancılar düşmandır” diye bir sınıflandırma sistemi vardı ama Born Fuchs’a referans vererek onun Nazi karşıtı olduğunu ve 1930 ve 1932 yılları arasında SPD üyesi olduğunu söyledi. Orada olaylar 1940 yılına kadar devam etti ve polisler geldiği zaman Fuchs’ı Man Adası’na götürdüler. Temmuz ayında Fuchs Sherbrooke, Quebec, Kanada’daki bir enterne kampına gönderildi ve orada Hans Kahle tarafından yönetilen bir komünist tartışma grubuna katıldı. Kahle, İspanya Sivil Savaşı’nda savaşmış olan bir KPD (Almanya Komünist Partisi) üyesiydi. Ailesiyle birlikte İngiltere’ye uçtuktan sonra Khale, Jurgen Kuczynski’ye İngiltere’de KPD’yi toplaması için yardım etti. Kristel bir arkadaşının eşinin erkek kardeşi olan Israel Halperin ile iletişime geçerek ondan Fuchs’a birkaç tane dergi getirmesini istedi. Max Born’da Fuchs’un serbest bırakılması için bir görüşme yaptı. 1940 yılının Christmas’ında İngiltere’ye geri yollanacak grubun içerisinde Fuchs ve Kahle de vardı.

Ocak ayında Edinburgh’e geri dönen Fuchs, Born için çalışmaya devam etti. 1940 yılı sırasında Born ve Fuchs dört makale daha yayınladılar; Rölativitedeki Kütle Merkezi, Karşılık, Bölüm 2: Yönsüz Dalga Fonksiyonları, Nükleer Teorideki İstatistiksel Yöntemler. Mayıs 1941’de Fuchs Rudolf Peirels tarafından “Tüp Alaşımı” programı –İngiliz atomik bomba projesi- üzerinde çalışması için Birmingham Üniversitesi’ne çağrıldı. Savaş zamanı katılığına rağmen Fuchs 7 Ağustos 1942’de İngiliz vatandaşlığı aldı ve Official Secrets Act beyannamesini imzaladı. Savaş zamanı koşullarının korkutucu olmasına rağmen Rudolf ve Genia Peierls ile kaldı. Fuchs ve Peierls izotop ayırma temeli de dahil olmak üzere birlikte birçok önemli iş yaptılar.

Bir süre sonra Fuchs o sırada Londra Ekonomi Okulu’nda öğretmen olan Jurgen Kuczynski ile irtibata geçti. Kuczynski onu Simon Davidovitch (kod adı: “Alexander”), GRU (Rusça: Главное Разведывательное Управление) için çalışmış Sovyetler Birliğinde askeri sekreteri, ile iletişime geçmesini sağladı. Üç buluşma sonrasında Fuchs bir kurye ile takım oldu. Böylece Londra’ya seyahat etmesini gerektirecek bir bahane bulmak zorunda kalmayacaktı. Kurye Jurgen Kuczynski’nin kız kardeşi olan Ruth Kuczynski (kod adı: “Sonai”) idi. Alman komünist, Sovyet Askeri Birliği’nde binbaşı ve Richard Sorge’nin Doğudaki casus çemberinde çalışmış deneyimli bir ajandı.

1943 ylının sonlarında Fuchs ( kod adı: “Rest”; Mayıs 1944’te “Charles” oldu) Manhattan Projesi için gaz hal difüzyonunun uranyum zenginleştirmesinde çalışmak için Peierls ile birlikte Kolombiya Üniversitesi, New York City’ye transfer edildi. Fuchs GRU için İngiltere’de değerli olmasına rağmen kontrolü NKGB,New York’a taşındığında Sovyetler Birliği Sivil İstihbarat organizasyonu, (Rusça: Народный Kомиссариат Государственной Безопасности)’ye aktarıldı. 1943 Christmas’ını Kristel ve Kristel’in ailesi ile Cambridge’te geçirdi. 1944 yılının başlarındaki NKGB ajanı olan Harry Gold (kod adı: “Raymond”) Fuchs ile irtibata geçti.

1944 yılının Ağustosundan itibaren Fuchs Los Alamos Laboratuvarı’ndaki Hans Bethe yetkisi altında Teorik Fizik Bölümü için çalışmaya başladı. Şefinin uzmanlık alanı plütonyum bombasının bölünebilir çekirdeği iç patlaması problemiydi. Bir noktada Fuchs, Erward Teller’ın ilgisini çekmediği için reddettiği hesaplamaları yaptı. Oldukça ani kritik giden bölünebilir asamble hesaplamaları için tekniklerin yazarıydı ve patlama dalgaları üzerindeki raporu hala bir klasik olarak görülmektedir. Daha sonrasında ayrıca John von Neumann ile birlikte termonükleer silahların tetikleme iç patlamasındaki füzyon yöntemini tanımlamadan dolayı patent aldılar. Fuchs Trinity testi’nde Los Alamos bilim insanları arasında boy gösterenlerden biriydi. Bethe, Fuchs için “benim gözümde en değerli adamlardan biri” ve “sahip olduğumuz en iyi teorik fizikçilerden biri” yorumlarında bulundu.

Fuchs, Los Alamos’ta öğretmenler Evelyn Kline ve Jean Parker il çıkmasından ötürü “Klaus” yerine “Karl” olarak tanınıyordu. Richard Feynman ile arkadaş oldu. Fuchs ve Peierls arabası olan tek İngiliz Görevi üyesiydiler ve Fuchs Buick’ini Fynman’a ödünç verdi. Böylece Feynman Albuquerque’de bir hastanede yatmakta ölmek üzere olan karısını ziyarete gidebildi.

Klaus Fuchs’ün asıl kuryesi Harry Gold idi. The Haunted Wood: Soviet Espionage in America (1999)’un yazarı Allen Weinstein “NKVD Gold’u tecrübeli bir grup yöneticisi olarak seçti.” Şeklinde işaretledi. Gold, Klaus Fuchs ile ilk buluşmasının ardından rapor verdi:

O (Fuchs) açıkça belli ki daha önceden bizim insanlarımızla çalışmış ve ne yaptığının tamamen bilincinde. … O bir matematiksel fizikçi… oldukça parlak biri ola ki yaşına göre oldukça iyi bir pozisyonu var (30’larında gözüküyor). Akşam yemeğinden sonra uzun bir yürüyüş yaptık. … direkt olarak U.S. Ordusu komutası altında çalışan İngiliz görevi üyesi… çalışma asıl olarak izotopları ayırmayı içeriyor… ve nitekim yapılıyor: Elektronik yöntem Berkeley, Kaliforniya’da geliştirilmiş ve burada doğuda deneniyor… difüzyon yöntemi başarısını kanıtlamalı, bu ayırma işleminde ön basamak olacak, final elektronik yöntem ile tamamlanacak. Elektronik yöntemin 1945 başlarında hazır olmasını umuyorlar ve difüzyon yönteminin Temmuz 1945’te ama (Fuchs) sonuncu tahminin optimist olduğunu söylüyor. (Fuchs) İngiltere’den birçoğunun alıkoyulduğunu söylüyor. Niels Bohr, ülke içinde Nicholas Baker olarak tanınmaktadır, bile henüz her şeyi anlatmadı.

Savaş Sonrası

Ekim 1945’te Robert Oppenheimer’e Los Alamos Laboratuvarı yöneticisi olarak vekâlet veren Norris Bradbury’nin isteği üzerine Fuchs 1946’da Kesişen yollar Operasyonu silahlar testlerini hazırlamada yardım etmek için laboratuvarda kaldı. 1946 US Atom Enerjisi Harekâtı (McMahan Act) nükleer araştırmadaki bilgileri aşikar resmi bir otorite olmadan İngiltere de dahil olmak üzere yabancı ülkelere taşınmasını yasakladı. Fuchs oldukça gizli olan US bilgilerini İngiltere’deki nükleer bilimcilere ve Sovyet kontaklarına verdi.[2][3]

İngiltere tarafından oldukça değer gören bir bilim insanıydı. İngiltere’nin savaş sonrası nükleer silahlar programında çalışması için Birleşik Krallık’tan geri dönmesi istendi. 1946 yılının Ağustos ayında geri döndü ve Harwell’deki Atom Enerjisi Araştırma Enstitüsü’ndeki Teorik Fizik Bölümü’nün başına geçti. 1947 sonlarından mayıs 1949’a kadar Alexander Feklisov ile İngiltere ve Amerika’da keaydedilmiş gelişmeyi ve hidrojen bombası yapmak için temel teorik taslağı verdi. Feklisov ile altı sefer daha buluşarak Eniwetok Atoll uranyum ve plütonyum bombası testinin sonuçlarını ve uranyum-235 ürününün anahtar verisini verdi.

Fuchs, 1945 yılında Sovyetler Birliği’ndeki kuryesi Harry Gold’a projedeki bilgilerin detaylarını aktardığını doğruladı. 1947 yılında Birleşmiş Politika Komitesi (CPC) konferansına katıldı. Komite Amerika Birleşik Devletleri, Büyük Britanya ve Kanada hükûmetinin yüksek seviye atomik sırlarını takas etmek için kuruldu. Donald Maclean İngiliz yardımcı sekreteri olarak CPC’ye katılmış başka bir Sovyet casusuydu.

1949 Eylülünde Venona projesinden bilgiler Fuchs’un casus olduğu GCHQ’ya bildirildi ama İngiliz istihbarat servisi bilginin gönderildiği kaynağın farkındaydı. Şubatta Sovyetler onunla irtibatı kesti. Ekim 1949’da Fuchs, Harwell’in baş güvenliği olan Henry Arnold ile babasının Doğu Almanya Leipsig Üniversitesinde olduğu hakkında konuşmak için buluştu.

Aralık 1945’te resmi olmayan bir buluşma ile MI5 memuru William Skardon taradından sorguya çekildi. Ocak 1950’de Fuchs, Skardon ile başka bir görüşme ayarladı ve casus olduğunu kendi arzusuyla itiraf etti. Üç gün sonra daha teknik olan durum hakkında Atom Enerjisi kontrol vekili olan Michael Perrin’a yönlendirme yaptı. Fuchs sorgu görevlilerine NKGB’nin Sovyetler Birliği’ne uranyum-235’in elektromanyetik ayrıştırması hakkında 1942 ve öncesinden beri bilgi sızdıran Berkeley, Kaliforniya’da bir ajanın olduğunu anlattı. Fuchs’un Amerikan ve İngiliz istihbarat ajanlarına anlattıkları Harry Gold’u da işin içine soktu. Amerika Birleşik Devletleri’nde David Greenglas, Julius ce Ethel Rosenberg kilit görgü tanıklarıydı.

Sovyet Projesinde Fuchs’un verilerinin değeri

Hans Bethe bir keresinde Klaus Fuchs için tanıdığı, tarihi değiştiren tek fizikçi olduğunu söyledi. Sovyetler başkanı Lavrenti Beria yabancı istihbaratı direkt olarak bilim insanlarına vermek yerine üçüncü parti kontrolü olarak kullandığı için bilgiye güvenmedi. Fuchs’un füzyon bilgilerinin kayda değer etkiler olduğu bilinmemektedir. Sovyet programın temposu ele alınarak üretebildikleri uranyum miktarını öncelik olarak aldığında bilimciler tarafından bunun ne kadar zamanda kurtarıldığını varsaymak zordu.

Fuchs’un hidrojen bombası hakkındaki aktardığı bilgilerin kullanışlı olup olmadığı hala tartışma konusudur. Birçok bilimci Hans Bethe’nin 1952 yılındaki- Fuchs’un termonükleer programını sonlandırdığı – Sovyetler Birliği tarafından bilginin kullanışlı olması için hidrojen bombası mekaniğinde çok az şey bilinmekte olan değerlendirmesini onayladı. Teller-Ular tasarımı başarılı olmasına rağmen 1951’e kadar uygulamaya geçmedi. Daha sonrasında Sovyet fizikçiler Amerikalıların daha önceden yaptığı gibi Fuchs ve Edward Teller tarafından yapılan tasarımın kullanışsız olduğunu görebildiklerini not ettiler.

Fakat Sovyet fizikçi German Goncharov’un arşivi Fuchs’un önceki işinin Sovyet için doğrudan hidrojen bombasına yardım etmediği, daha önce kimsenin bu zamanda fark etmediği kadar final çözümünün doğruluğuna yakındı önergesini içeriyordu. Fuchs’un bomba üzerindeki birçok işinden beri, 1946 silah için model de dahil, halen Amerika Birleşik Devletlerinde gizli tutulmaktadır. Bilimciler için bu sonuçlara ulaşmak oldukça zor olmuştur. Her halükarda kendisinin de açıkça bilmediği için Sovyet’e hidrojen bombası sırrını verememiştir.

Sonraki yılları

Fuchs’un casusluğu 1950’de U.S.’in Angola-Amerikan planı olan İngiliz-Amerikan yapımı atom bombasını vermesini engelledi. Sör Hartley Shawcross tarafından dava açıldı ve “bilgileri potansiyel düşmana verme” ile Official Secrets Act kanununu çiğnemesinden dolayı 1 Mart 1950’de mahkemeye çıktı. 90 dakikadan az süren duruşma sonrasında Lord Goddard ona 14 yıl hapis, Sovyetler Birliğinin bu zamanda dost olarak değerlendirilmesi nedeni ile casus için maksimum, hükmünde bulundu. Aralık 1950’de İngiliz vatandaşlığı elinden alındı. İngiliz H-bombası projesi başkanı William Penney 1952 yılında Fuchs’u ziyarete gitti.

Fuchs 23 Temmuz 1959’da 9 yıl ve 4 ay hizmet ettikten sonra serbest bırakıldı ve Doğu Almanya’ya göç etti. Qian Sanqiang ve diğer Çinli fizikçilere verdiği taslak ilk Çin atom bombası olan the 596’yı geliştirmede yardımcı oldu. Bu The Nuclear Express: A Political History of the Bomb and Its Proliferation (2009)’ın yazarı Daniel Stillman ve Thomas Reed’e göre beş yıl sonra test edildi. Nükleer silahlar tarihi tarihçilerinden olan üç isim, Robert S. Norris, Jeremy Bernstein ve Peter D. Zimmerman bu iddiaya kafa tuttular.

1959 yılında Fuchs komünist öğrenci olduğu zamanlardan bir arkadaşı olan Grete (Margarete) Keilson ile evlendi. Bilimsel kariyerine devam etti ve kısmen şöhret denebilecek bir ün elde etti. Bilim Akademisi ve SED merkez komitesine seçildi. Daha sonrasında 1979 emekliliğine kadar hizmet ettiği Rossendorf Nükleer Araştırma Enstitüsü’ne yönetici vekili olarak atandı. Patriotic Order Madalyası, Order of Karl Marz ve Doğu Almanya Nobel Ödülü aldı. 28 Ocak 1988’de Berlin’de öldükten sonra yakıldı ve külleri Berlin’deki Friedrichsfelde Mezarlığı Sosyalistler Anıtına gömüldü.[4][5]

Kaynakça

1. Flowers, Mary. "Fuchs, (Emil Julius) Klaus (1911–1988)". Oxford Ulusal Biyografi Sözlüğü (çevrimiçi bas.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/40698. Birleşik Krallık Halk Kütüphanesi abonelik veya üyeliği gereklidir
2. Norton-Taylor, Richard (13 Haziran 2014). "The Spy Who Changed the World by Mike Rossiter – review". The Guardian. Londra. 9 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2014.
3. Laucht 2012, ss. 78, 101.
4. Pace, Eric (29 Ocak 1988). "Klaus Fuchs, Physicist Who Gave Atom Secrets to Soviet, Dies at 76". The New York Times. 15 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2008.
5. "Klaus Fuchs". Soylent Communications. 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2013.