Kuzukaya, Çıldır

Kuzukaya, Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı bir köydür.

Kuzukaya
Köy

Ardahan'ın konumu
Kuzukaya
Kuzukaya'nın Ardahan'daki konumu
Ülke Türkiye
İl Ardahan
İlçe Çıldır
Coğrafi bölge Doğu Anadolu Bölgesi
Rakım 2.044 m (6.706 ft)
Nüfus
 (2019)
 • Toplam 36
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
İl alan kodu 0478
İl plaka kodu 75
Posta kodu 75110
Resmî site

Köyün eski adı

Kuzukaya’nın Gürcüce eski adı Sabaduri (საბადური), “ağ yeri” anlamına gelir. Sabaduri'nin adı Osmanlı kayıtlarında Sabadur (سبادور) olarak geçer.[1] Kura Irmağı kıyısındaki köyün bulunduğu yer, akarsuyun yatağının genişleyip akışının iyice azalmasından dolayı gerçekten de ağ atmaya uygun bir yer olarak bilinir. Ardahan bölgesini gezen Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli Sabaduri köyünün Kura kıyısında, ağ atmaya uygun bir yer olduğunu ve bundan dolayı köye Sabaduri (“ağ yeri”) adının verilmiş olabileceğini yazmıştır.[2] 1928 tarihli Osmanlıca Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları adlı yayında köyün adı Sabadur (صبادور) olarak geçer.[3] Sabaduri adı, “yabancı kökenli olması” nedeniyle muhtemelen 1960’ların başında Kuzukaya olarak değiştirilmiştir.[4] Gürcistan'ın Ardahan'a sınır Acara bölgesinde de Sabaduri adını taşıyan köy vardır.

Tarihçe

Tarihsel Artaani bölgesindeki yerleşim yerlerinden biri olan Kuzukaya'nın kuruluş tarihi bilinmemektedir. Ancak eski adının Gürcüce olması ve burada bir köy kilisesinin bulunması, köyün 16. yüzyılda Osmanlıların eline geçmesinden önce de bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Bulunduğu bölge itibarıyla birleşik Gürcü Krallığı ile Gürcü atabeglerin yönetimindeki Samtshe Prensliği idaresinde kalan köy, Osmanlı döneminde Çıldır Eyaleti sınırları içinde yer aldı. Bu dönemde Sabaduri Çıldır livasında Canbaz nahiyesine bağlı bir köydü.[5]

Sabaduri, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda tarihsel Tao-Klarceti bölgesinin diğer yerleri gibi Rusların eline geçti. Rus yönetimi altındayken, I. Dünya Savaşı sırasında Ardahan bölgesini gezen Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli'nin verdiği bilgiye göre o tarihte köyde 6 hanede 53 Müslüman Gürcü yaşıyordu.[2] Rus ordusunun bölgeden çekilmesinden sonra 1918-1921 arasında Gürcistan sınırları içinde kalan Sabaduri, Ekim 1921’de imzalanan Kars Antlaşması’yla Türkiye’ye bırakıldı.

Köy kilisesi: Konstantine Martvileli’nin Ardahan’ı gezdiği sırada Sabaduri köyünde küçük bir kilisenin yıkıntıları bulunuyordu.[2] Yıkık durumdaki bu köy kilisesinin daha sonra başına ne geldiği bilinmemektedir.[6]

Coğrafya

Köy, Ardahan il merkezine 37 km, Çıldır ilçe merkezine 5 km uzaklıktadır.[7]

Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri
2019 36[8]
2018 37[8]
2017 33[8]
2016 34[8]
2015 37[8]
2014 37[8]
2013 36[8]
2012 37[8]
2011 24[8]
2010 27[8]
2009 26[8]
2008 30[8]
2007 27[8]
2000 43[7]
1990 59[9]
1985 83[10]

Kaynakça
  1. Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, s. 300.
  2. Konstantine Martvileli, “Ardahan Bölgesinde”, Sakartvelo gazetesi, 5 Ekim 1917, sayı. 218.
  3. Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 763.
  4. Köylerimiz, Ankara, 1968, s. 746.
  5. Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, s. 134, 144.
  6. Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 197, ISBN 9789941478178.
  7. "Kuzukaya Köyü". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
  9. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
  10. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.