Napoli Krallığı
Napoli Krallığı, İtalyan yarımadasının güneyinde, Napoli'de kurulmuş bir devletin modern ismidir. Zamanında, biraz yanıltıcı olarak Sicilya Krallığı adı ile anılmaktaydı; çünkü Napoli Krallığı Sicilya adasında 1282'de çıkan Sicilya Vesperleri adlı bir isyan sonucunda Napoli Krallığı'nin Sicilya Krallığı'ndan ayrılması ile ortaya çıkmıştı. Napoli Krallığı'nın ortada bulunduğu dönemde bu Krallık ya İspanyol veya Fransız asıllı bir kral tarafından idare edilmiştir.
Napoli Krallığı Regno di Napoli Napoli Krallığı | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1285-1816 | |||||||||
 Bayrak | |||||||||
 Napoli Krallığı haritası | |||||||||
| Başkent | Napoli | ||||||||
| Yaygın diller | İtalyanca; Napoli lehçesi | ||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||
| Kral | |||||||||
• 1266–1285 | Charles d'Anjou | ||||||||
• Ekim 1759 – 23 Ocak 1798 23 Haziran 1799 – 1 Mart 1806 22 Mayıs 1815 – 8 Aralık 1816 | IV. Ferdinand | ||||||||
| Tarihçe | |||||||||
• Kuruluşu | 1285 | ||||||||
• Dağılışı | 1816 | ||||||||
| |||||||||
| İtalya tarihi | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
|
Erken
|
||||||||
|
||||||||
|
Roma sonrası krallıkları
|
||||||||
|
Yeni Çağ |
||||||||
|
Özel Konular
|
||||||||
Anjou Hanedanı altında Napoli Krallığı
"Sicilya Vesperleri" adı verilen Sicilya adası isyanlarından sonra Charles d'Anjou (resmi adıyla Sicilyalı I. Carlo) Sicilya'yı İspanyol Aragon Kralı Aragonlu III. Pedro(en) ordularına bırakmak zorunda kaldı ve İtalyan yarımadasının güneyinde kendine ait bulunan arazilerde saltanat sürmeye başladı.
Bu devlet resmen Sicilya Krallığı ise de, genel olarak başkenti olan Napoli şehri dolayısıyla Napoli Krallığı (İtalyanca: Regno di Napoli) olarak anılır. Carlo ve Anju hanedanına dahil izleyen hükümdarlar (yani Napoli Kralı I. Carlo, Napoli Kralı II. Carlo,Napoli Kralı Roberto ve Napoli Kraliçesi I. Giovanna(en)) Sicilya üzerindeki haklarından vazgeçmeyip 1373'e kadar iki devlet arasındaki savaş halini devam ettirdiler. I. Giovanna'nin saltanatı sırasında Macaristan'da hüküm süren Anju Hanedanı kralı olan Büyük Louis(en) Napoli Krallığını birkaç defa işgal etti ve I. Giovanna Napoli'ye ancak 1352'de döndü.
Kraliçe I. Giovanna çocuksuz olduğu için Anju Hanedanının Napoli Krallığı üzerindeki hakkının sonunda kaybolmasına yol açtı. Kendine varis olarak Anju Dükü I. Luigi'yi seçti ve böylelikle tahta meşru hakkı olan Durazzo Drac Prensi olan kuzeninin meşru hakkını reddetmiş oldu. Anju hanedanı hakları iki dala (Valois-Anju ve Anju-Durazzo dalları) ayrılmış oldu ve bu iki değişik daldan Anju hanedanı mensupları bundan sonra birbiriyle Napoli Krallığı'nı elde etmek için mücadeleye giriştiler. 1382'de Durazzo Prensi Napoli'yi eline geçirip; kraliçe I. Giovanna'yı öldürtürüp ve krallık tahtına geçti. 1382-1386'da hüküm sürdü (Sonra 1385-1386'de Macaristanli II. Carlo olarak Macaristan Kralı olarak hüküm sürdü).
Anju-Durazzo dalından oğlu Napolili Ladislao 1386–1414 döneminde Napoli Kralı oldu; ama 1389'da Valois-Anju dalından II. Luigi 1389-1399 arasında 'de facto' Napoli Krallığı yaptı. Sonra Anju-Durazzo dalından Napoli Krali I. Carlo'nun kızı ve Napoli Kralı Ladislao'nin kizkardesi Napoli Kraliçesi II. Giovanna 1414-1435 döneminde tahta geçti. II. Jean'ın da varisi bulunmuyordu ve sırasıyla Aragon Kralı V. Alfonso; Anjulu II. Luigi ve onun kardeşi Valois-Anju dalından Anjulu Renato'nun varis seçti. 1435'te ölünce Napolili Renato Napoli Kralı oldu.
Anjulu Napoli Kralı I. Renato geçici olarak Anju Hanedanının iki dalını birleştirdi ve 1442'ye kadar hüküm sürdü. Ama devamlı olarak, Aragon, Mayorka, Sicilya ve Barselona Kralı olan Aragonlu Alfonso ile savaşmak zorunda kaldı. 1442'de Alfonso 1442'de Napoli Krallığı'nı eline geçirip Aragon Krallığı, Sicilya Krallığı ve Napoli Krallığı'ni tek başına şahsi idaresi altına aldı.
İspanyol Aragon Hanedanı altında Napoli Krallığı
Alfonso 1458'e kadar bu üç krallıkta şahsi idaresi altında saltanat sürdü. 1484'te olduğu zaman Aragon hanedanından oğlu II. Juan Aragon Kralı ve Sicilya Kralı oldu ama Napoli Krallığı gayrimeşru oğlu olan ve Don Ferrento olarak anılan I. Ferdinand Napoli'ye geçti.
1494'te Don Ferrento oldu. Anju Hanedanı'nın Napoli Krallığı tahtına olan meşru hakkını ilan eden Fransız Kralı VIII. Charles İtalya'yı istilaya başladı. VIII. Charles'in babası 1481'de Kral Rene'nin yeğeni ölünce Anju hanedanının meşru varisi olmuştu. Ortaya çıkan yeni savaşlara İtalya Savaşları adı verilir.
1495'te VIII. Charkes Napoli'yi ele geçirip Aragon Hanedanı'ndan II. Alfonso Napolili'yi Napoli'den kaçırttı. Fakat bir yıl sonra İspanya Kralı II. Ferdinand Aragonlu'nun II. Alfonso'nun oğlu olan kuzeni Ferantino'ya destek vermesi nedeniyle Napoli'den geri çekildi. Ferantino tekrar Napoli Krallığı tahtına çıktı. Ama 1496'da ölünce yerine amcası olan Napoli Kralı II. Ferdinand taç giydi. Ama Fransızlar bunu meşru saymadılar ve Napoli Krallığı tahtına haklarını iddiaya devam ettiler. 1501'de Fransızlar ve İspanyollar Ferdinand Aragonlu'nun krallığını ikiye ayırıp Napoli Krallığı hakkını bırakması üzerinde anlaşmakta iken, bu anlaşma yapılamadı. 1501'de Aragon İspanyası ve Fransa arasında savaş başladı. 1504'te bu savaş İspanyolların ve Ferdinand'nın galibiyeti ile sona erdi ve Napoli Krallığı'nın Aragon hanedanı idaresinde kalması taraflarca kabul edildi.
Ondan sonra uzun zaman Napoli Krallığı Fransa ve İspanya arasındaki çekişmelere devamlı odak oldu. Ama bu dönemde Napoli Krallığı üzerindeki İspanyol kontrolü hiç bırakılmadı ve Fransız hak talepleri gittikçe zayıf temellere dayanmaya başladı. 1559'da Cateu-Cambrésis Antlaşması ile Fransızlar Napoli Krallığı üzerindeki iddialarından tümüyle vazgeçtiler.
1557'de Londra Anlaşması ile İtalya'nın merkezinde (şimdiki güney Toskana'da) İspanya'ya tümüyle bağlı Stato dei Presidi adlı yeni bir bölge devleti kuruldu ve bu devlet Napoli Krallığı'nın bir parçası olarak İspanya adına idare edilmeye başlandı.
Burbon Hanedanı altında Napoli Krallığı
18. yüzyılın başlarında İspanyol Hanedanlık Savaşı sonucu Napoli Krallığı’nda saltanat eden hanedan yine değişti. 1714 Rasttat Antlaşması’na göre Napoli Krallığı Avusturya ve Kutsal Roma İmparatoru olan VI. Karl (Kutsal Roma İmparatoru)'a verildi. Ona ayrıca Sicilya’nın kontrolü da devredildi. Ancak VI. Karl’ın Avusturya idaresi uzun sürmedi.
1734'te Lehistan Hanedanlık Savaşları sırasında Napoli ve Sicilya bir İspanyol ordusu tarafından ele geçirildi. İspanya Kralı V. Filipe'in en küçük oğlu olan Parma Dükü Carlos, Napoli Kralı VI. Carlos unvanıyla, 1735'ten itibaren Napoli ve Sicilya Kralı olarak tahta geçirildi. 1759’da üvey kardeşi olan İspanyol Kralı ölünce Carlos (III. Carlos unvanıyla) Napoli ve Sicilya Krallığı’ndan ayrılarak İspanyol Krallığına geçti. Yerine küçük oğlu IV. Ferdinand unvanıyla Napoli ve Sicilya Kralı olarak tahta geçti. 1735'ten sonra bu kral hanedanı olan Burbon kralları bu iki krallıkta saltanat yaptılar. Krallar şahsen aynı olmakla beraber anayasa hukukuna göre Napoli Krallığı ve Sicilya Krallığı iki ayrı devlet olarak idare edildiler.
Fransız Devrimi ve Fransa'da Napoléon Bonaparte idaresi döneminde Fransız Burbon kralları tahttan indirildikleri için Burbon Hanedanı üyesi olan IV. Ferdinand devamlı olarak Fransa aleyhtarı olup Fransa Cumhuriyeti ve Napoléon Bonaparte'in I. İmparatorluk rejimlerinin meşruluğunu kabul etmedi. 1798’de kısa bir dönem için Roma’yı işgal etti; ama bu işgal bir yıl sürmeden Fransa Cumhuriyeti orduları tarafından Roma'dan atıldı. Bundan hemen sonra Fransa orduları güneye ilerlediler ve IV. Ferdinand Napoli Krallığı’ndan atılıp Sicilya'ya silgindi. Fransızlar Napoli'de Partenonpean Cumhuriyeti adını verdikleri bir devlet kurdular. Fakat Katolik kilisesi papazları tarafından desteklenen bir köylü isyanı sonucu IV. Ferdinand Napoli Krallığı’nı tekrar eline geçirdi. Fakat 1801'de IV. Ferdinand ve Fransa Cumhuriyeti arasında yapılan Floransa Antlaşması ile IV. Ferdinand Fransızlara çok büyük tavizler vererek İtalya’da Fransız egemenliğinin üstün olmasına yol açtı.
Napoléon Bonaparte ve Napoli Krallığı
IV. Ferdinando 1805'te Napoléon Bonaparte'a karşı kurulan Üçüncü Koalisyona katıldı. 1806'da Napoléon Bonaparte koalisyon ordularına karşı Austerlitz Muharebesi'nde ve Napoli Krallığı ordularına karşı Campo Tenese Muharabesi'nde kesin galibiyetler kazandı. Napoli Krallığı'nı eline geçiren Napolyon kardeşi Josef Napolyon'u I. Joseph unvanıyla Napoli Kralı olarak saltanata geçirdi. 108de ise Josef Napolyon Napolyon'un İspanya seferi ve bu ülkeyi istilası sonucu İspanya Kralı oldu. Napolyon kızkardeşi Carolina Napolyon ve onun kocası olan Mareşal Joachim Murat'ı İki Sicilya Kıralı unvanıyla ve Kral Jochaim adıyla hükümdar atadı.
Bu sırada IV. Ferdinando Sicilya Krallığı hükümdarı da olarak Sicilya'ya geçti, ama meşru Napoli Kralı olduğu iddiasını devamlı olarak korudu. Murat birkaç defa Sicilya'ya asker çıkartarak adayı eline geçirmeyi denedi. Ama Sicilyalıların karşı koyması ve İngiliz donanmasının güçlü desteği dolayısıyla Sicilya yine V. Ferdinand elinde kaldı. IV. Ferdinando Sicilya Kralı ve de jure Napoli Kralı olarak Napoléon Bonaparte'a karşı kurulan Dördüncü, Beşinci ve Altıncı Koalisyonlara katıldı. Ama bunlar hiçbir zaman Fransızların ana İtalya yarımadası ve Carolina ve Jochaim Murat'ın Napoli üzerindeki de facto saltanatına engel olamadılar.
1814'te Napoléon Bonaparte yenilip Elbe Adası'na sürgüne gönderildiği zaman, Napoli Krallığı üzerindeki meşru hakkı olduğunu iddia eden IV. Ferdinando'nun bütün gayretlerine rağmen, Avusturya ile Jochaim Murat anlaştılar ve Jochaim Murat'ın "İki Sicilya Kralı" olduğu kabul edildi. Fakat diğer koalisyon ortakları buna şiddetle karşı çıktılar ve Jochaim Murat'ın hükümdarlık durumu gittikçe zayıfladı. 1816'da Napoléon Bonaparte Elbe'den dönüp Fransa'da "Yüz Günluk hüküm" sürdüğü sırada Joachim Murat tekrar kayınbiraderi Napolyon'a destek verdi. Avusturyalıların kendini tahttan atacaklarını bildiği için Jochaim Murat İtalyan Bağımsızlık taraftarları ile anlaşıp İtalya'nın birleşip tek bir bağımsız devlet olmasını kabul eden "Rimini Beyanamesi"'ni yayınladı.
Avusturya ve Jochaim Murat'ın "İki Sicilya Krallığı" arasındaki savaş Tolentino Muharebesi'nde AvusturyalIların galibiyeti ile çabuk bitti. Jochaim Murat kendi tahtını koruyamadı ve yakalayarak Pizzo, Kalabriya'da kurşuna dizilerek idam edildi. Böylece ertesi yıl, 1816'da, Napoli Krallığı ve Sicilya Krallığı resmen birbirine bağlanıp tek bir yeni Sicilyateyn Krallığı kuruldu ve Napoli Krallığı resmen sona ermiş oldu.
Napoli Krallığı bayrakları
- 1738 öncesi Napoli Krallığı bayrağı
.svg.png.webp)
1738–1806; 1815–1816
dönemlerinde Burbon hanedan bayrağı.svg.png.webp)
Joseph Bonapart kral iken 1808e kadar bayrak.svg.png.webp)
Joachim Murat kral iken 1808-1811 döneminde bayrak.svg.png.webp)
Joachim Murat kral iken 1811-1815 döneminde bayrak
