Patara
Patara (Likçe: 𐊓𐊗𐊗𐊀𐊕𐊀, Pttara; Yunanca: Πάταρα), Antalya'nın Kaş ilçesinin Kalkan beldesi yakınlarındaki bir Likya kentidir ve Likya Birliği'nin başkentliğini yapmıştır. Likya Birliği'nin üç oy hakkına sahip altı kentinden biridir. Likya birliği toplantıları kentte bulunan birliğin meclis binasında yapılmaktaydı.
Tarihçe
Hititçe'de Patar, Likya dilinde Pttara olarak anılan kentin MÖ 8. yüzyıl'dan bu yana var olduğu yapılan kazılar sonucu ele geçen somut verilerle anlaşılmıştır. İskender'in kuşattığı kentler arasında yer aldığı bilinir. Patara, Roma döneminde de çok önemli bir kent olmuş ve Likya-Pamphilya eyaletlerinin başkentliğini yapmıştır. Patara limanı, hububat deposu ve sevki açısından önem taşımıştır, Doğu Akdeniz'de bulunan 3 önemli hububat deposundan biri (Granarium) Patara'da bulunmaktadır. Bizans döneminde de gelişmesini sürdüren kent, hristiyanlarca önemli sayılmıştır. Noel Baba olarak bilinen Saint Nicholas'ın da Patara'lı olduğu söylenir.
400 metre genişliğinde ve 1600 metre derinliğindeki Patara limanının kumla dolmaya başlaması ve teknelerin yanaşmakta güçlük çekmeleri, Patara’nın giderek önemini yitirmesine neden olur. Rüzgarın savurduğu kumlar zamanla limanı doldurur ve kenti büyük ölçüde örter. Bugün kentte görülebilecek kalıntıların bir bölümü, kumlar altından iyi korunmuş vaziyette ortaya çıkarılmıştır.
Ayrıca Patara antik kent yapısı olan meclis binasına 750 metre yakınında bulunan Anadolu'nun ilk telsiz istasyon kalıntıları bulunmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu dönemi içinde iletişim ağı olarak 7 yıl hizmet veren Patara telsiz telgraf istasyonu 1911 yılında Osmanlı ve İtalya savaşı sırasında İtalyan donanması tarafından bonbalanması sırasında büyük zarar gördüğü istasyon harabe kalıntılarından anlaşılmaktadır.[1]
Xanthos Vadisinde denize açılan yer olmasıyla birlikte Patara Antik Kenti İ.Ö 13.YY’a ait hitit metinleri üzerinden Patara olarak adlandırılmıştır. Kent civarlarında seramik parçalarının bulunmasından dolayı tunç çağı özellikleri olduğu görülür.
Coğrafya
Patara uzantısı Antalya’nın Kaş İlçesi’nin Kalkan beldesi yakınlarında bulunuyor olsa da, antik kent Antalya İline komşu olan Muğla’nın sınırları içine de girmektedir.[2] Gelemiş köyünden 2 km sonra yol kenarında Patara'daki kalıntıların en görkemlilerinden Roma Zafer Takı görülür (Metius Modestus). Zafer takı, MS 1. yüzyıl sonlarında yaptırılmıştır. Tepeye doğru görülebilecek kalıntılar arasında Bizans bazilikası ve kutsal alanlar bulunmaktadır. Tiyatro tepenin yamacındadır. Tiyatronun yaslandığı tepede büyük bir sarnıç ile bir anıt mezar bulunmaktadır. Eski liman şimdi sulak alan durumundadır.
Restorasyon
Ayakta kalan en eski demokratik meclis binası bu şehirdedir. 2010'da TBMM tarafından restore edilmiştir.[3][4]
2020 yılı Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Patara Yılı [5] olarak ilan edilmiş olup, kent kapısının restorasyonu tamamlanmıştır. Şu anda günümüz itibarıyla insanlık tarihinin ayakta kalan tek Antik Çağ deniz feneri olan Patara Feneri ve ana cadde sütunların restorasyon çalışmalarına başlanmıştır.[6][7]
İç bağlantılar
Dış bağlantılar
Kaynakça
- "Anadolu'nun ilk telsiz telgraf istasyonu Patara'da". Emre BAYLAN/ ANTALYA, (DHA). Hürriyet - 1 Ağustos 2011.
- "Likya Antik Kentleri - Işık Ülkesi". Çalışma / Yönetmen Tekin Gün.(Haziran 2001). 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- http://www.radikal.com.tr/yasam/ayakta_kalan_ilk_demokratik_yonetim_binasi-998566
- http://www.sabah.com.tr/Turizm/2012/05/17/dunyanin-ilk-meclis-binasi
- https://www.trthaber.com/haber/turkiye/2020-patara-yili-ilan-edildi-460440.html
- https://www.hurriyet.com.tr/seyahat/pataranin-dev-sutunlari-yerlerine-dikiliyor-41478212
- https://www.pataraexcavations.org/yapilar/deniz-feneri/