Simón Bolívar

Simón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar y Palacios Ponte-Andrade y Blanco [1] (d. 24 Temmuz 1783, Caracas - ö. 17 Aralık 1830, Santa Marta), genellikle bilinen ismiyle Simón Bolívar (İspanyolca telaffuz: [siˈmom boˈliβaɾ]), Güney Amerikalı El Liberdator -veya Liberator- lakaplı aristokrat, devrim önderi, on bir yıl boyunca yönettiği Büyük Kolombiya'nın kurucusu ve ilk devlet başkanı.[2] Kolombiya, Venezuela, Ekvador, Peru ve Bolivya'nın bağımsızlığını sağladı; İspanyol İmparatorluğu'na karşı başlatılan bağımsızlık hareketinin siyasi ve askerî lideri oldu. "Güney Amerika'nın George Washington'u" olarak da adlandırılmaktadır.[3]

Simón Bolívar
1. Büyük Kolombiya Başkanı
Görev süresi
24 Şubat 1819 - 4 Mayıs 1830
Başkan Yardımcısı Francisco de Paula Santander
Yerine gelen Domingo Caycedo
1. Bolivya Devlet Başkanı
Görev süresi
12 Ağustos 1825 - 29 Aralık 1825
Yerine gelen Antonio José de Sucre
8. Peru Devlet Başkanı
Görev süresi
8 Şubat 1824 - 28 Ocak 1827
Yerine geldiği José Bernardo de Tagle
Yerine gelen Andrés de Santa Cruz
Üçüncü Venezuela Cumhuriyeti Başkanı
Görev süresi
Ekim 1817 - 24 Şubat 1819
Yerine geldiği Kendisi
Yerine gelen José Antonio Páez (1. Venezuela Devlet Başkanı olarak)
İkinci Venezuela Cumhuriyeti Başkanı
Görev süresi
7 Ağustos 1813 - 16 Temmuz 1814
Yerine geldiği Francisco de Miranda (Birinci Venezuela Cumhuriyeti 3. Başkanı olarak)
Yerine gelen Kendisi
Kişisel bilgiler
Doğum Simón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar Palacios Ponte y Blanco
24 Temmuz 1783(1783-07-24)
Caracas, Venezuela Genel Kaptanlığı, İspanyol İmparatorluğu (günümüzde Venezuela)
Ölüm 17 Aralık 1830 (47 yaşında)
Santa Marta, Büyük Kolombiya (günümüzde Kolombiya)
Evlilik(ler) María Teresa Rodríguez del Toro y Alaysa (ö. 22 Ocak 1803)
Mesleği Asker
Dini Roma Katoliği
İmzası

1783 yılında aristokrat bir ailenin çocuğu olarak doğdu; ancak çocuk yaşta ailesini kaybetti. Ailesinden kalan mirasla devam ettiği askeri eğitimini İspanya'da tamamladı. 1810 yılında Venezuela'ya döndü ve sömürge yanlısı güçler ile Caracas'ta savaştı ve Venezuela'nın bağımsızlığını ilan etti. Sonra Birleşik Krallık'a gidip tarafsızlık sözü aldı, döndü ve Caracas'ı Napolyon'un kardeşi Joseph'in komutasındaki İspanyol ordusunun elinden aldı. İspanyollar tarafından yakalanıp Kolombiya'ya sürgün edildi. Burada 1814 yılında Kolombiya ordusunun başına geçip, başkent Bogota'yı ele geçirdi.

İmkansızlıklar nedeniyle Kolombiya'da ağır yenilgiler aldı ve Jamaika'ya gitmek zorunda kaldı. Haiti'de yeni güçler topladı ve Venezuela'ya tekrar saldırdı. Ciudad Bolivar şehrini ele geçirdi ve tek başına yönetmeye başladı.

Uzun yıllar boyunca bu bölgeden İspanyollara karşı mücadele etti ve 1821 yılında içinde Venezuela, Ekvador, Kolombiya, Panama ve Peru'nun bulunduğu, o zamanlar Büyük Kolombiya olarak adlandırılan bölgeyi İspanyol sömürgesinden kurtardı ve ilk başkanı oldu.

Kurduğu bu bölgede Peru'nun kuzeyi, Bolivya olarak ayrıldı. Bolivya'nın anayasası bizzat kendisi tarafından yazılmasına ve yüzyılın en önemli siyasal belgelerinden biri olmasına rağmen hiç uygulanamadı. Generaller arasındaki kişisel çatışmalar iç savaşa dönüştü ve 1827 yılından itibaren Büyük Kolombiya bölünmeye başladı.

Hayalinin bölünüp yok olmasına dayanamadı. 17 Aralık 1830 tarihinde verem hastalığından öldü.

Geleneği ve popüler kültüre etkileri

Gabriel García Márquez'in "Labirentindeki General" (İspanyolca: El general en su laberinto) isimli eseri, Simon Bolivar'ın hayatının son dönemini konu almaktadır.

Türkiye'nin başkenti Ankara'nın Çankaya ilçesinde bulunan bir bulvara ismi verildi.[4]

Sid Meier's Civilization VI adlı oyuna gelen eklenti paketi ile (Maya & Gran Colombia Pack) Büyük Kolombiya'nın lideri olarak gösterilmiştir.

Ayrıca bakınız
  • Personalismo

Dış bağlantılar

Kaynakça
  1. Arismendi Posada 1983, s. 9.
  2. "Simon Bolivar | Accomplishments, Biography, & Facts". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020.
  3. Berman, Paul (5 Nisan 2013). "Founding Father (Published 2013)". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020.
  4. Google Maps üzerinde cadde 16 Ocak 2020 tarihinde erişilmiştir
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.