Türkân Akyol

Türkân Akyol (12 Ekim 1928, İstanbul - 7 Eylül 2017, Ankara), Türk, tıp doktoru, akademisyen, siyasetçi, Türkiye'nin ilk kadın bakanı ve Ankara Üniversitesi rektörü.

Türkân Akyol
Doğum	12 Ekim 1928 İstanbul
Ölüm	7 Eylül 2017 (88 yaşında) Ankara, Türkiye
Defin yeri	Karşıyaka Mezarlığı, Ankara 39.992°N 32.777°E
Milliyet	Türk
Meslek	Tıp doktoru, akademisyen, üniversite idarecisi, siyasetci, ilk kadın bakan

Hayatı

Türkan Akyol, 12 Ekim 1928′de İstanbul’da doğdu. Babasının kurmay subay olması nedeniyle aile, babası ile birçok Anadolu kentinde yaşadı. Bu nedenle ilköğrenimini her yıl Anadolu’nun değişik yerlerinde okuyarak bitirdi. 1944'te girdiği İstanbul, Erenköy Kız Lisesi’nden 1947 yılında mezun oldu.

1947'de Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne girip tip eğitimine başladı. 1953'te Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden mezun oldu. Bundan sonra tıp eğitiminde akademik kariyere girdi. Dahiliye, Göğüs Hastalıkları Uzmanlığı çalışmaları yaptı. 1954'te Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi asistanlık kadrosuna alındı. Bundan sonra yine Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi tip öğretim üyesi olarak 1965'te doçentlik, 1970'te profesörlük unvanları ve kadroları aldı. Bu akademik çalışma döneminde yurt dışında da çalışmalar yaptı. 1959-1962 döneminde ABD'de araştırmacı, 1965'te Fransa’da ve sonra da Hollanda’da tıp eğitimi üzerinde kısa süreli çalışmalar yaptı.

12 Mart 1971 Silahlı Kuvvetler muhtırasının ardından 19 Mart’ta Nihat Erim'in kurduğu 33. Hükümeti'ne 25 Mart 1971′de meclis dışından bağımsız olarak Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı olarak atandı. Böylece Türkiye'de bakan olan ilk kadın oldu. 13 Aralık 1971'de bakanlık görevinden istifa ile ayrılıp tekrar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi’ndeki profesörlük görevine döndü. 31 Mayıs 1980'de Ankara Üniversitesi’ne Rektör seçildi. Böylece Türkan Akyol, Türkiye’deki üniversitelerde ilk kadın rektör unvanını ve görevini de aldı.

1982 yılında çıkartılan YOK Kanunu’na en yüksek seviyede olan bir akademik görevli olarak karşı çıktı. Bu nedenle YÖK’un onayı ile Rektörlük görevinden istifa etti. Tekrar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'ndeki öğretim üyeliği görevine döndü.

Erdal İnönü’nün daveti ile 1983 yılında Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP)'in kurucuları arasına katıldı ve bu partinin Genel Başkan Yardımcılığı görevini yapmaya başladı. 3 Kasım 1985'te Halkçı Parti ve Sosyal Demokrasi Partisi'nin birleşmesi ile kurulan Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) kadrolarına da katıldı. 29 Kasım 1987′de XVIII. Dönem milletvekilliği seçimlerinde İzmir Milletvekili seçildi. Bu dönem sonunda milletvekilliğinden ayrılıp tekrar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyeliği görevine döndü.

1991 Türkiye genel seçimleri kesin bir parti hükûmeti için çoğunluk sonuç vermedi ve 1995'e kadar Türkiye koalisyon hükûmetleri ile yürütüldü. Türkan Akyol, 22 Şubat 1992′de Erdal İnönü’nün Başkan Yardımcısı olduğu 49. Demirel Hükümetinde (kadın işlerinden sorumlu) Devlet Bakanı olarak dışarıdan atandı. 1993'te Cumhurbaşkanı Turgut Özal ölünce daha önce koalisyonda Başbakan olan Süleyman Demirel Cumhurbaşkanı seçildi. Tansu Çiller'in 50. Hükümeti DYP-SHP koalisyonu olarak kuruldu. Türkan Akyol dışarıdan girip SHP Milletvekili olarak Devlet Bakanı olarak 27 Temmuz 1994 tarihine kadar görev yaptı.

Türkan Akyol, akademik ve siyasi görevleri dışında birçok dernek ve kurumda sosyal faaliyetlerde bulundu. Bunlardan en önemlileri Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Avrupa Bölgesi şeref üyeliği ve dört sene yaptığı Sosyalist Enternasyonal Kadın Kolu Başkan Yardımcılığıdır.

Bursa'da 16 Ocak 1995 tarihinde Sağlık Bakanlığı'na bağlı olarak açılan göğüs hastalıkları hastanesine eski sağlık bakanına atfen "Türkân Akyol Göğüs Hastalıkları Hastanesi" adı verilmiştir.

7 Eylül 2017'de tedavi gördüğü Hacettepe Üniversitesi hastanesinde 88 yaşında iken hayatını kaybetti.[1]

Evli ve iki çocuk annesi idi.

Kaynakça

1. "Türkiye'nin ilk kadın bakanı Türkan Akyol yaşamını yitirdi". Cumhuriyet. 7 Eylül 2017. Erişim tarihi: 9 Eylül 2017.

Dış bağlantılar

• Ankara Üniversitesi resmî websitesi Ankara.edu.tr'de "Rektorlerimiz : Prof. Dr. Türkan Akyol (31.05.1980 – 31.07.1982)" maddesi. Online: 2 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Siyasi görevi
Önce gelen: Vedat Ali Özkan	Türkiye Sağlık Bakanı 26 Mart 1971 - 13 Aralık 1971	Sonra gelen: Cevdet Aykan
Akademik görevi
Önce gelen: Tahsin Özgüç	Ankara Üniversitesi Rektörü 31 Mayıs 1980 - 31 Temmuz 1982	Sonra gelen: Tarık Somer