Dev şişe burunlu balina

Dev gagalı balina (Hyperoodon planifrons), gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından Berardius cinsine ait üç balina türünden ikisi Güney yarıküre'nin soğuk sularında yaşayan Arnoux gagalı balinası ve Büyük Okyanus'un kuzeyindeki soğuk sularda bulunan Baird gagalı balinasıdır. Üçüncü bir tür 2016 yılında tanımlanmış ancak adlandırılmamıştır. Gagalı balinagillerin en büyükleri olup boyları 10-12 metreye ulaşabilmektedir. Dört dişli balina veya dev gagalı balina olarak da adlandırılsalar bile genellikle cins isimleri olan Berardius olarak bilinirler. Arnoux ve Baird gagalı balinaları o kadar birbirine benzerdir ki ayrı tür olup olmamaları tartışma konusu olmuş ancak genetik kanıtlar ve yaşadıkları coğrafyaların farklılığı nedeniyle ayrı ayrı sınıflandırılmalarına karar verilmiştir.[1][2][3][4][5][6] Arnoux gagalı balinası, ilk olarak Georges Louis Duvernoy tarafından 1851 yılında Baird gagalı balinası ise 1883 yılında Leonhard Hess Stejneger tarafından tanımlanmıştır.[7][7][8][9][10][11]

Dev gagalı balina
Arnoux gagalı balinasının ortalama insan boyu ile karşılaştırması
Baird gagalı balinasının ortalama insan boyu ile karşılaştırması
Korunma durumu
Bilimsel sınıflandırma
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Alt şube: Vertebrata
İnfa şube: Gnathostomata
Sınıf: Mammalia
Takım: Cetacea - (Balinalar)
Alt takım: Odontoceti - (Dişli balinalar)
Familya: Ziphiidae - (Gagalı balinagiller)
Cins: Berardius
İkili adlandırma
Berardius arnuxii
Duvernoy, 1851

Arnoux gagalı balinasının yayılımı
Berardius bairdii
Stejneger, 1883

Baird gagalı balinasının yayılımı

Özellikleri
Baird gagalı balinası ilüsttrasyonu.

Arnoux ve Baird gagalı balinası yaşadıkları yer ayrı olmasa denizde ayırt edilemeyecek kadar birbirine benzemektedir. Arnoux gagalı balinasının denizdeki tahmini boyu 12 metre olup ölü olarak görülenler ise 9,3 ile 9,75 metre arasındadır.[12] Baird gagalı balinası ise görece daha büyük olup 12-13 metreye kadar büyüyebilmektedir. Her ikisinin de ağırlıkları 14 tona ulaşabilmektedir.

Her iki türün de gagaları diğer gagalı balinalara göre uzundur. Sırt yüzgeci vücudun arka tarafındadır. Vücut renkleri açık gri ile siyah arasında ve tüm vücutta aynı renktedir. Her iki tür de beyaz çizgisel izler olup yaşlandıkça büyümekte olup yağ belirlemede kullanılabilmektedir.

Üçüncü bir tür (henüz resmi olarak adlandırılmayan ancak Japonca karga anlamındaki Karasu olarak kullanılan) 2016 yılında tanımlanmıştır. Baird gagalı balinasına benzemesine rağmen mtDNA farklılığı vardır.[13][14][15][16][17]

Popülasyon ve yayılım

Toplam popülasyon kesin olarak bilinmese de Baird gagalı balinasının 30.000 civarında olduğu tahmin edilmektedir. Üçüncü tür için herhangi bir bilgi yoktur.[18]

Her iki türün de yayılımı antitropikal sulardır. Arnoux gagalı balinası Güney Afrika, Arjantin ve Yeni Zelanda'nın en güney uçları ile Antarktika arasında bulunur.[19]

Baird gagalı balinası Büyük Okyanusun kuzeyinde özellikle Japonya adaları etrafında yaşamaktadır. En kuzey olarak Bering Denizi, en güney olarak Izu Adaları ve Bonin Adalarında kayıt edilmiştir. Çin'in Zhoushan sahillerinde kıyıya vurmalar da görülmüştür.[20][21][22][23][24]

Yaşam şekli
Arnoux gagalı balinası

Bütün diğer gagalı balinagiller gibi onlar da büyük derinliklerde avladıkları kafadan bacaklılar ve krill ile beslenir.

Korunumu

1974 yılında avlanması yasaklanmadan önce 176 balina Sovyet avcılarınca yakalanmıştır. Amerikan ve Kanadalı avcılarca 1966'dan önce 60 ve Japon avcılarca 1986'dan önce 4000 civarında avlanamıştır.[25][26][27][28]

Kaynakça
  1. McCann (1975). "A study of the genus Berardius". Scientific Reports of the Whales Research Institute. Cilt 27. Tokyo, Japan: Whales Research Institute. ss. 111-137. ISSN 0083-9086.
  2. Kasuya (1973). "Systematic consideration of recent toothed whales based on the morphology of the tympano-periotic bone". Scientific Reports of the Whales Research Institute. Cilt 21. Tokyo, Japan: Whales Research Institute. ss. 1-103.
  3. McLachlan (1966). "A record of Berardius arnouxi from the South-East Coast of South Africa". Annals of the Cape Provincial Museum (Natural History). Cilt 5. ss. 91-100.
  4. Slipp (1953). "The beaked whale Berardius on the Washington Coast". Journal of Mammalogy. Cilt 34. ss. 105-113. doi:10.2307/1375949.
  5. Rice (1998). Marine Mammals of the World: Systematics and Distribution. Special Publication Number 4. The Society for Marine Mammalogy.
  6. Ross (1984). "The smaller cetaceans of the south east coast of southern Africa". Annals of the Cape Provincial Museum (Natural History). Cilt 15. ss. 173-410.
  7. Balcomb (1989). "Baird's beaked whale, Berardius bairdii Stejneger, 1883: Arnoux's beaked whale, Berardius arnuxii Duvernoy, 1851". Handbook of Marine Mammals. 4. Londra: Academic Press. ss. 261-288.
  8. Beolens, Bo, Michael Watkins, and Michael Grayson. 2009. The eponym dictionary of mammals. Baltimore: Johns Hopkins University Press, p. 38, 54.
  9. Sharks and Whales (Carwardine et al. 2002), p. 356.
  10. Davies (1963). "The antitropical factor in cetacean speciation". Evolution. Cilt 17. ss. 107-116. doi:10.2307/2406339.
  11. Dalebout (2002). Species identity, genetic diversity and molecular systematic relationships among the Ziphiidae (beaked whales). PhD thesis, School of Biological Sciences, University of Auckland, Auckland, New Zealand (Tez).
  12. "Arşivlenmiş kopya". 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2016.
  13. Morin, P. A.; Scott Baker, C.; Brewer, R. S.; Burdin, A. M.; Dalebout, M. L.; Dines, J. P.; Fedutin, I.; Filatova, O.; Hoyt, E.; Jung, J.-L.; Lauf, M.; Potter, C. W.; Richard, G.; Ridgway, M.; Robertson, K. M.; Wade, P. R. (2016). "Genetic structure of the beaked whale genus Berardius in the North Pacific, with genetic evidence for a new species". Marine Mammal Science. doi:10.1111/mms.12345.
  14. Hoppin J. (2012). "Whale skeleton fossils in Santa Cruz area draw gawkers". The Santa Cruz Sentinel, The San Jose Mercury News. Erişim tarihi: 19 Ocak 2015.
  15. Naish D. (2008). "Tetrapod Zoology - Skull of the Moore's Beach monster revealed!". The ScienceBlogs. 2 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2015.
  16. Harlan, PhilipNeustorm. "Santa Cruz - Monster of Monterey Bay". The LocalWiki. 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2015.
  17. Smolin S. (2010). "Зубатый кит выброшен на брекватер Невельского порта". Сахалин и Курилы. 8 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2014.
  18. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/mms.12345/abstract;jsessionid=18F8563B4BE5EF39A4B5E7C8675E50AE.f04t01
  19. "Arşivlenmiş kopya". 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2016.
  20. Huogen W.; Yu W. (1998). "A Baird's Beaked Whale From the East China Sea". FISHERIES SCIENCE, 1998-05. Zhe Jiang Museum of Natural History. s. CNKI – The China National Knowledge Infrastructure. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2015.
  21. Nishimura, Saburo (1970). "Recent Records of Baird's Beaked Whales in Japan Sea" (PDF). Publication of the Seto Marine Baiological Laboratory. 18 (1). Kyoto University. ss. 61-68. 10 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2016.
  22. Kaiya, Zhou; Leatherwood, Stephen; Jefferson, Thomas A. (1995). "Records of Small Cetaceans in Chinese Waters: A Review" (PDF). Asian Marine Biology. Cilt 12. ss. 119-39. 4 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2016.
  23. Kamio A. (1942). "About the accidents in history of Southeastern Santô peninsula". Geographical Review of Japan Vol. 18 (1942) No. 7. J-STAGE. ss. 605-609. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2015.
  24. Chang K.; Zhang C.; Park C.; Kang D.; Ju S.; Lee S.; Wimbush M., (Edl.) (2015). "Oceanography of the East Sea (Japan Sea)". Springer International Publishing. s. 380. 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2015.
  25. "CMS Pacific Cetaceans MOU for Cetaceans and their Habitats in the Pacific Islands Region". 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2016.
  26. "Video: Aftermath of a Japanese whale hunt". 24 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2010.
  27. Şablon:IUCN2009.2
  28. "Appendix II 21 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." of the Convention on the Conservation of Migratory Species of Wild Animals (CMS). As amended by the Conference of the Parties in 1985, 1988, 1991, 1994, 1997, 1999, 2002, 2005 and 2008. Effective: 5 March 2009.

Konuyla ilgili yayınlar
  • Giant Beaked Whales in the Encyclopedia of Marine Mammals pages 519-522 Teikyo Kasuya, 1998. ISBN 0-12-551340-2
  • National Audubon Society Guide to Marine Mammals of the World Reeves et al., 2002. ISBN 0-375-41141-0.
  • Whales, Dolphins and Porpoises Carwardine, 1995. ISBN 0-7513-2781-6
  • An image of a Baird's Beaked Whale at monteraybaywhalewatch.com

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.