Güleş, Ardanuç

Güleş
	Köy
	; Artvin'in Türkiye'deki konumu
	Güleş Güleş'in Artvin'deki konumu
Ülke	Türkiye
İl	Artvin
İlçe	Ardanuç
Coğrafi bölge	Karadeniz Bölgesi
Rakım	1.788 m (5.866 ft)
Nüfus (2019)
• Toplam	402
Zaman dilimi	UTC+03.00 (UDAZD)
İl alan kodu	0466
İl plaka kodu	08
Posta kodu	08300
	Resmî site; -

Güleş, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihçe

Eski adı Gelaşeni'dir. Bu Gürcüce yer adı "Gela'nın köyü" anlamına gelir.[1] Bununla birlikte köyün eski adı farklı kaynaklarda Goleşeni, Guleşeni, Gureşeni biçimlerinde de yazılmıştır. Gelaşeni Türkçeye Guleşen ya da Goleşen (كولەشەن) biçiminde girmiştir ve geç tarihte Gölaşan'a dönüşmüştür.[2][3][4]

Gelaşeni'deki megalit kale ve kilise kalıntısı buranın eski bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Nitekim 16. ortasında Osmanlılar Gürcülerden ele geçirdiğinde köy ilk tahrirde yer almıştır. 1574 tarihli Osmanlı tahrir defterine göre "Guleşen" olarak kaydedilmiş köyde tamamı Hristiyan olan 14 hane yaşıyordu. 1595 yılında köyün hane sayısı 13 düşmüş, bu arada 3 hane Müslüman olmuştu. Bu dönemde köy Ardanuç livasına bağlıydı.[2] Yaklaşık üç yüzyıl sonra, 93 Harbi'nde Gelaşeni Rusların eline geçti. Rus idaresinin Gilyaşen / Gyulyaşen (Гиляшен / Гюляшен) biçiminde kaydettiği köyde 458 kişi yaşıyordu. Bu sırada köy Artvin sancağının (okrug) Ardanuç kazasına (uçastok) bağlıydı.[5]

Rusların bölgeden çekilmesinden sonra bir süre bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kalan Gelaşeni, Moskova Antlaşması'yla 1921'de yeniden Türkiye'ye bırakıldı.[6] Köyün adı 1925 yılında Güleş olarak değiştirilmiş, bununla birlikte uzun süre resmi kayıtlarda “Güleş (Gölaşan)” biçiminde eski adı yeni adıyla birlikte kullanılmıştır.[4]

Güleş köyünde megalit bir kale ile Gürcü kilisesine ait kalıntılar günümüze ulaşmıştır. Ardanuç’un Konaklı köyünün Cami mahallesindeki eski caminin inşasında kullanılan Bolnisi haçlı figürlü taşlar Gelaşeni Kilisesi’nden götürülmüştür.[1][7]

Coğrafya

Artvin iline 60 km, Ardanuç ilçesine 30 km uzaklıktadır.Ardahan'a 50 km uzaklıkta olan köyün içinden Ardahan-Ardanuç karayolu geçmektedir.

Nüfus

Yıllara göre köy nüfus verileri
2007
2000	529
1997	554

Kaynakça

"Gelaşeni", Tao Klarceti - Tarih ve Kültür
Zaza Şaşikadze, “16. Yüzyılın İkinci Yarısında Ardanuç” (Gürcüce), 2018.
"Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 116". 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020.
Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1981). "1980 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
"kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020.
Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.
"2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 83". 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020.

Dış bağlantılar

Yerelnet

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[taoklarceti.home.blog-1] "Gelaşeni", Tao Klarceti - Tarih ve Kültür

[bsu.ge-2] Zaza Şaşikadze, “16. Yüzyılın İkinci Yarısında Ardanuç” (Gürcüce), 2018.

[3] "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 116". 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020.

[TÜİK1980-4] Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1981). "1980 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.

[5] "kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020.

[6] Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.

[7] "2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 83". 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020.