Kızılcık, Ardanuç
Kızılcık, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı bir köydür.
Kızılcık | |
---|---|
Ülke | Türkiye |
İl | Artvin |
İlçe | Ardanuç |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Nüfus (2000) | |
• Toplam | 303 |
Zaman dilimi | UTC+03.00 (UDAZD) |
İl alan kodu | 0466 |
Posta kodu | 08300 |
Tarihçe
Eski adı Unishevi'dir. Bu ad Türkçeye Unishev, Unushev (اونوسخاو) biçiminde girmiştir.[1][2][3] Gürcüce bir yer adı olan Unishevi (უნისხევი), "hevi" (ხევი: vadi, dere) kelimesiyle biten bir tamlamadır; ancak ilk kelimenin anlamı kesinleştirilememiştir.[4]
Tarihsel Klarceti bölgesinde yer alan Unishevi, Gürcü yönetimi altındayken 16. yüzyılın ortasında Osmanlıların eline geçti. 1574 tarihli Osmanlı tahrir defterine göre Ardanuç livasının Ardanuç nahiyesine bağlı bir köydü. Köyde 21'i Hristiyan ve 4'ü Müslüman olmak üzere 25 hane yaşıyordu. 1595 tarihli tahrire göre ise, 10’u Hristiyan ve 3’ü Müslüman olmak üzere köyün hane sayısı 13’e düşmüştü. Bu tespitten 12 hanenin göç ettiği anlaşılmaktadır. 1835 tarihli Osmanlı nüfus tespitinde köyde 88 hane ve 193 erkek kaydedilmişti. Osmanlı idaresi sadece erkek nüfus tespit ettiği için köyün toplam nüfusunu bulmak için bir o kadar da kadın nüfusu eklemek gerekir. Bunun sonucunda köyün toplam nüfusunun 386 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[5]
Uzun süre Osmanlı egemenliğinde kalan Unishevi 93 Harbi'nde Rusların eline geçti. Rus idaresinde Unishevi hem köyün hem de 7 köyü kapsayan bir nahiyenin adıydı. Bu sırada köy Artvin sancağının (okrug) Ardanuç kazasına (uçastok) bağlıydı. Rus idaresinin Unushev (Унусхев) olarak kaydettiği köyde, 1886 yılında 329 kişi yaşıyordu. Unishevi nahiyesinin nüfusu ise, 1.289 kişiden oluşuyordu.[6]
Birinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra Unishevi bir süre Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sürerken Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması'yla köy Türkiye'ye bırakıldı.[7] Unishevi'nin adı 1925 yılında Kızılcık olarak değiştirildi. Bununla birlikte köyün eski adı yeni adıyla birlikte "Kızılcık (Unushev)" biçiminde resmi kayıtlarda uzun süre kullanılmıştır.[8]
Coğrafya
Artvin iline 39 km, Ardanuç ilçesine 4 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2007 | |
2000 | 303 |
1997 | 342 |
Kaynakça
- Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikidze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 34.
- "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 116". 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020.
- Gök, Nurşen (2008). "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler" (PDF). Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 41. ankara.edu.tr. s. 89-104. Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
- "Unishevi", Tao Klarceti - Tarih ve Kültür
- Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikidze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 34, 38.
- "Ardanuç kazası (1886 Yılı)” (Rusça)
- Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.
- Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1981). "1980 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.