Hüsrev Gerede

Hüsrev Gerede (1884, Edirne - 20 Mart 1962, İstanbul), Türk Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet tarihinin önemli isimlerinden olan Türk asker, siyasetçi ve diplomattır. Kurtuluş Savaşı sırasında iç isyanların bastırılmasında rol oynadı. Savaştan sonra Büyükelçi ve milletvekili olarak görev yaptı.

Hüsrev Gerede
Doğum	1884 Edirne, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	20 Mart 1962 (78 yaşında) İstanbul, Türkiye
Bağlılığı	Osmanlı (1903-1919)  Türkiye (1919-1928)
Hizmet yılları	1903-1928
Rütbesi	Miralay
Komuta ettiği	Atina Askerî Ataşeliği, 1. Kafkas Kolordusu Kurmay Başkanlığı, 25. Kolordu Kurmay Başkanlığı, 9. Ordu Müfettişliği İstihbarat ve Siyasi Şube Müdürlüğü, Heyet-i Temsiliye Başkâtipliği
Savaşları/Çatışmaları	Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı
Madalyaları
Sonraki işi	Milletvekili

Rıdvanbeyoğlu ailesinden Ferik (Korgeneral) Mehmet Ali Paşa ile Mah-ı Nur Hanım'ın oğludur. 1908 yılında Mekteb-i Erkân-ı Harbiye'den Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle mezun oldu. 7. Fırka Kurmay Subaylığı, Atina Askerî Ataşeliği görevlerinde bulundu. I. Dünya Savaşı'nda Karargâh-ı Umumî'de 2. Haber Alma Şubesi Subaylığı, 1. Kafkas Kolordusu Kurmay Başkanlığı, 25. Kolordu Kurmay Başkanlığı görevlerini yürüttü.

Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a çıktığı sırada yanındaki 18 kişiden biri olarak 19 Mayıs 1919'dan itibaren Mustafa Kemal Paşa'nın kurmay heyetinde istihbarat ve siyasi şube müdürlüğü yaptı. Havza Genelgesi, Amasya Genelgesi'nin yazımında görev aldı. Erzurum ve Sivas Kongresi sırasında Heyet-i Temsiliye Başkâtipliği görevini yürüttü. Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı'nda Trabzon milletvekili olarak bulundu. İstanbul'un işgali üzerine Ankara'ya geçti ve Trabzon milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin çalışmalarına katıldı.

Gerede İsyanı'nda isyancılara esir düştüyse de halk ona hürmet gösterdi. Hüsrev Bey de Gerede halkının bu nezaketinden dolayı Atatürk'ten kendisine "GEREDE" soyadının verilmesini istedi.

Cumhuriyet döneminde askerlikten ayrılarak, Budapeşte, Sofya, Tahran, Tokyo, Berlin ve Rio de Janeiro Büyükelçiliklerinde bulundu. 1934 yılında Rıza Pehlevi'nin Ankara'ya gelmesini ve Türk-İran dostluğunu güçlendirilmesini sağladı. Tokyo Büyükelçiliği sırasında Ertuğrul Şehitliği'ndeki anıtı restore ettirdi.

II. Dönem Urfa Milletvekili seçildiyse de 7 Mayıs 1924 tarihinde Budapeşte Büyükelçisi olması nedeniyle istifa etti. Daha sonra yine V. Dönem Sivas Milletvekili seçildiyse de 6 Ocak 1936 tarihinde Tokyo Büyükelçisi olması nedeniyle istifa etti.

Diplomat Galip Kemali Bey'in kızı Lamia Hanım ile evlendi. Ali Faruk ve Mehmet Selçuk adlı iki oğlu oldu.

Gümüş Liyâkat ve İmtiyaz Madalyaları, Kırmızı-yeşil şeritli İstiklal Madalyası sahibidir.[1]

Japonya ve Almanya üzerine kitapları vardır. Atatürk ile ilgili anılarını yayımladı.

İstanbul, Teşvikiye'de, uzun yıllar yaşadığı caddeye Hüsrev Gerede anısına bir anıt dikildi.

Kaynakça

1. "TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. 29 Ekim 2012. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2014.